Giá trị của dư luận xã hội

Gần đây, dư luận xã hội vô cùng bức xúc trước vụ việc một người (được gán cho biệt danh “tổng tài”) chỉ đạo nhân viên đi cùng ra tay hành hung nhân viên quán cà phê, chỉ vì bị nhắc nhở không hút thuốc nơi công cộng.

Hiện tượng này không đơn thuần là một vụ xô xát mang tính cá nhân mà có thể đang phản ánh sự lệch lạc về giá trị ở một bộ phận giới trẻ. Khi “ra lệnh đánh người” được coi là phương thức thể hiện uy quyền hay giữ thể diện, đó là dấu hiệu cho thấy các giá trị về nhân phẩm, pháp luật và sự tôn trọng lẫn nhau bị lệch lạc.

Nam thanh niên được dân mạng ví như "tổng tài" khi ra hiệu lệnh đánh nhân viên quán cà phê ở Hà Nội gây xôn xao. Ảnh: Internet

Trong hệ thống giá trị xã hội, những nguyên tắc sống cơ bản như tôn trọng luật pháp, tôn trọng người khác, ứng xử văn minh nơi công cộng được xem là “giá trị cốt lõi”. Thế nhưng, vụ việc nói trên cho thấy, cái được đề cao không phải là lý lẽ hay chuẩn mực mà là quyền lực và khả năng áp đặt. “Tổng tài” không trực tiếp hành hung nhưng lại phát đi mệnh lệnh, coi việc sử dụng bạo lực như công cụ giải quyết bất đồng.

Tuy nhiên, ngay sau khi vụ việc được lan truyền, dư luận xã hội đã nhanh chóng lên tiếng mạnh mẽ. Hàng loạt ý kiến trên mạng xã hội và ngoài đời đều bày tỏ sự phẫn nộ, lên án hành vi côn đồ và thái độ ngạo mạn. Ngay sau khi sự việc xảy ra, cơ quan chức năng xử lý kịp thời, đồng thời khẳng định rằng xã hội vẫn còn những giá trị bền vững được đông đảo cộng đồng gìn giữ: sự công bằng, lẽ phải và tinh thần tôn trọng pháp luật. Sự phản ứng xã hội trước sự việc đã khẳng định chuẩn mực và bảo vệ giá trị khi làm rõ ranh giới giữa cái sai lệch và cái đúng đắn.

Sự việc không chỉ dừng lại ở mức độ pháp lý mà gợi nhắc chúng ta về việc củng cố hệ thống giá trị xã hội. Nếu bạo lực được dung túng, nếu sự ngạo mạn được ca tụng, xã hội sẽ đứng trước nguy cơ ngày càng nhiều vụ việc tương tự. Ngược lại, khi những hành vi lệch chuẩn bị dư luận phê phán, bị pháp luật trừng trị thì hệ giá trị về nhân phẩm, pháp luật và sự tôn trọng lẫn nhau sẽ tiếp tục được củng cố. Ở khía cạnh khác, quá trình nội tâm hóa giá trị, chuẩn mực cũng là điều quan trọng khi không ít ý kiến cho rằng, có lẽ người có hành vi sai phạm đã không có được môi trường sống lành mạnh. Vì vậy, việc nuôi dưỡng lòng tự trọng, kỹ năng ứng xử ôn hòa chính là tạo dựng một xã hội văn minh, nơi mọi người cùng nhau chia sẻ và tôn trọng lẫn nhau.

Trương Thị Hiền