Chủ động phát hiện và điều trị sớm bệnh lao tiềm ẩn

Khống chế bệnh lao là một thách thức của y tế thế giới cũng như tại Việt Nam. Chương trình chống lao quốc gia đã đặt ra mục tiêu là cơ bản chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.

Một trong những giải pháp để thực hiện mục tiêu này là phát hiện và điều trị sớm không chỉ những trường hợp lao bệnh mà ngay những trường hợp lao mới nhiễm, chưa chuyển sang giai đoạn lao tiến triển, còn gọi là bệnh lao tiềm ẩn.

Lao tiềm ẩn là một trạng thái đáp ứng miễn dịch liên tục với sự kích thích bởi các kháng nguyên Mycobacterium Tuberculosis. Những người bị nhiễm bệnh này không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh lao và không lây nhiễm bệnh cho người khác, nhưng họ có nguy cơ phát triển thành bệnh lao hoạt động và sẽ trở thành nguồn lây truyền bệnh trong cộng đồng.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, ước tính có khoảng 1/3 dân số thế giới mắc lao tiềm ẩn. Việt Nam hiện nay đứng thứ 11/30 nước có bệnh nhân lao cao nhất thế giới và 50% người nhiễm lao kể cả lao tiềm ẩn và lao dương tính. Người mắc lao tiềm ẩn không thể lây sang người khác vì vi khuẩn trong cơ thể đã bị bất hoạt, không thể sinh sôi, lượng vi khuẩn có ít không thể lan truyền ra ngoài không khí. Đây cũng là một trong những điều kiện để xác định người mắc lao tiềm ẩn. Tuy nhiên, người mắc lao tiềm ẩn có nguy cơ mắc bệnh lao nếu hệ miễn dịch bị suy giảm.

Chủ động phát hiện bệnh khi có nghi ngờ về đường hô hấp.  Ảnh: Đình Thi

Bác sĩ CKI Nguyễn Văn Mỹ, Trưởng Phòng chỉ đạo tuyến (Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh) cho biết, đối tượng dễ bị lao tiềm ẩn gồm những người tiếp xúc trực tiếp, thường xuyên với bệnh nhân lao phổi dương tính, đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi, các cán bộ y tế làm trong ngành lao, những cán bộ quản giáo trong các trại giam, trại giáo dưỡng hằng ngày tiếp xúc với bệnh nhân lao trong môi trường chật hẹp; những người nhiễm HIV, mắc bệnh mãn tính như: đái tháo đường, suy thận, bệnh khớp, người suy dinh dưỡng…

Tuy nhiên, những người mắc lao tiềm ẩn thì chỉ có 5% năm đầu tiên có thể trở thành bệnh lao và 5 - 10% có thể trở thành bệnh lao trong những năm tiếp theo. 90% người nhiễm lao tiềm ẩn sẽ không trở thành bệnh lao nếu sức khỏe tốt. Do đó, việc sàng lọc các nhóm cộng đồng có nguy cơ phơi nhiễm với bệnh lao cũng như nhóm có nguy cơ chuyển từ lao tiềm ẩn sang thể lao bệnh là cần thiết.

Để người nhiễm lao tiềm ẩn không trở thành bệnh lao thì bệnh nhân phải có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, vận động thể dục thể thao hợp lý, chủ động đi khám nhằm phát hiện ngay khi có triệu chứng nghi ngờ về đường hô hấp. Bệnh nhân lao tránh tiếp xúc trực tiếp người thân trong gia đình để giảm nguồn lây trong cộng đồng, góp phần thanh toán, chấm dứt bệnh lao.

Liên Chi