Hoa xương rồng trên cát

Là đại biểu duy nhất và đầu tiên của tỉnh được vinh danh Nhà giáo tiêu biểu năm 2013 tại thủ đô Hà Nội, thầy Lê Quang Nhân Trường THPT Chuyên Nguyễn Du khiến chúng tôi bất ngờ vì còn khá trẻ, nhưng có bề dày thành tích trong công tác phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi Quốc gia.

Niềm vui vẫn còn đong đầy trong ánh mắt của nhà giáo thế hệ 8X sau hơn một tháng tham dự Lễ tuyên dương Nhà giáo tiêu biểu toàn quốc giai đoạn 2008-2013. Rất khiêm tốn, thầy Nhân cho biết: “tại Lễ vinh danh có nhiều nhà giáo trẻ hơn mình đang công tác nơi địa đầu của Tổ quốc hay đất mũi Cà Mau hằng ngày tích cực bám lớp, bám trường để duy trì sĩ số, giúp đỡ các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn đến trường. Gặp gỡ, chia sẻ chuyện nghề với những thầy, cô giáo ấy, mình càng khâm phục tấm lòng yêu thương học trò, tận tụy với nghề”.

Truyền niềm say mê Tin học cho học sinh chuyên Tin

Có một thực tế không chỉ ở Trường THPT Chuyên Nguyễn Du là học sinh chuyên Tin thường có điểm đầu vào thấp hơn các môn chuyên khác, học không đúng nguyện vọng nên nhiều em có tâm lý uể oải, chưa kể một số phụ huynh không thích cho con học lớp chuyên Tin vì môn Tin không nằm trong số các môn thi tốt nghiệp, đại học. Từ đó ảnh hưởng đến chất lượng dạy học, nhất là việc phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi Quốc gia. Trăn trở nhiều, thầy Nhân quyết định, trước tiên phải giúp các em yêu thích môn học sau đó mới tính đến chuyện bồi dưỡng học sinh giỏi. Mỗi tiết học thầy Nhân đều dành một ít thời gian kể cho các em nghe những câu chuyện liên quan đến chiếc máy tính, công nghệ thông tin mà mình đã đọc, tìm hiểu. Chuyện là: những tỷ phú trẻ trên thế giới hiện nay không ai khác chính là những ông chủ trong làng công nghệ thông tin tiêu biểu như: Bill Gates, Google, Microsoft, Facebook, Twitter, Amazon... Ở Việt Nam cũng không hiếm những chuyên gia công nghệ thông tin trở nên nổi tiếng vì có niềm đam mê và thích theo đuổi những ý tưởng sáng tạo. Lâu nay, các em đã được tiếp cận với máy vi tính, nhưng cũng chỉ nghĩ công dụng của nó là để đánh chữ, nghe nhạc, chơi game, thì nay thầy Nhân đã chỉ cho các em thấy “dân công nghệ” phải viết ra các phần mềm chứ không phải là “người nhai lại” phần mềm ứng dụng của người khác. Thầy Nhân còn kể cho học sinh chuyên Tin nghe câu chuyện của chính mình. Tốt nghiệp Khoa Toán, nhưng "cơ duyên" lại đưa thầy đến với môn Tin học. Tuy không chuyên, nhưng để thỏa niềm đam mê đứng lớp, thầy tự tìm đọc các tài liệu trong và ngoài nước liên quan đến Tin học, hỏi thầy, hỏi bạn, rồi vừa dạy vừa học.

Thầy Nhân hướng dẫn học sinh phương pháp tự học.

Rèn học sinh năng lực tự học

Thầy Nhân khiêm tốn nhận thành tích đạt được trong 8 năm đứng trên bục giảng chỉ là “hạt cát nhỏ” trong "gia tài" thành tích bồi dưỡng học sinh giỏi của trường THPT Chuyên Nguyễn Du, nhưng với đồng nghiệp, học sinh, thì kết quả ấy chứng tỏ tâm huyết, sự nỗ lực không ngừng. "Thầy Nhân luôn lấy những tấm gương học sinh tiêu biểu của các khóa trước để định hướng con đường chúng em phấn đấu. Nhưng với chúng em, thầy chính là tấm gương sáng về nghị lực, tinh thần học tập và tấm lòng vì học sinh", một học sinh chuyên Tin nhận xét. Tự nhận mình còn phải học hỏi rất nhiều để đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ được giao, thầy Nhân bộc bạch: "Tôi luôn lấy tấm gương tự học của Bác để noi theo và rèn luyện, phấn đấu mục đích cuối cùng là đem đến cho các em học sinh những kết quả tốt nhất". Trong bối cảnh hiện nay, giới trẻ phải thích nghi được với thế giới bên ngoài. Điều này đòi hỏi người thầy phải trao cho các em “chìa khóa” để mở cửa vào thế giới ấy. Từ kinh nghiệm dạy học và tích lũy ở cuộc sống, theo thầy Nhân thì “chìa khóa” ấy chính là khả năng tự lập, tự học, chủ động và hợp tác trong việc chiếm lĩnh kiến thức, sáng tạo trong vận dụng kiến thức vào thực tế. Để rèn cho học sinh khả năng tự học, ở trên lớp thầy Nhân chỉ giảng những kiến thức cơ bản, còn lại gợi mở vấn đề cho các em về nhà tự đọc sách, tìm hiểu. Cách dạy không gò bó và cách học vì tò mò muốn khám phá kiến thức giúp các em hứng thú học hơn. Không chỉ vậy, cách dạy - học này còn giúp các em rèn luyện một số kỹ năng mềm như: tư duy độc lập, khả năng thuyết trình, phản biện, làm việc nhóm… Thầy Nhân chia sẻ: “Những kỹ năng mềm này rất cần thiết không chỉ trong 3 năm học ở bậc phổ thông hay đại học mà còn giúp các em làm chủ cuộc sống của mình khi trưởng thành”.

Nhờ sự truyền lửa của thầy Nhân, học sinh chuyên Tin say mê công nghệ thông tin hơn. Liên tục từ năm 2008 đến nay, đội tuyển Tin học do thầy Nhân bồi dưỡng đã có 12 em đoạt giải học sinh giỏi quốc gia (gồm 6 giải Ba, 6 giải Khuyến khích), nhiều em đoạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh. Theo thầy Nhân mỗi kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia là một lần “đấu trí” giữa các giáo viên trong cả nước, nên thầy đang cố thay đổi “chiến lược” bồi dưỡng, hy vọng sẽ đổi màu huy chương bộ môn Tin học trong những mùa giải tới.

Nguyên Hoa