Học trò trường chuyên thành… nhà sáng tạo

Một chiếc máy phát điện tí hon chỉ bằng 4 chiếc đĩa CD nhưng khi quay tít lại sinh ra một dòng điện xoay chiều; một hệ thống báo giờ của một cơ quan, trường học không có người bấm nhưng vẫn reo đúng giờ.

Đây chính là những sáng tạo về các sản phẩm: Mô hình thí nghiệm về hiện tượng cảm ứng điện từ và Thiết kế chuông báo giờ học tự động của các tác giả Huỳnh Chí Hiệp, Hồ Quang Duy và Hoàng Lê Hải Thanh, học sinh lớp 12 chuyên Vật lý Trường PTTH Chuyên Nguyễn Du (TP. Buôn Ma Thuột).

Hoàng Lê Hải Thanh bên góc học tập của mình.

Với vóc dáng khá nhỏ con nhưng cậu học sinh người dân tộc Tày, Hoàng Lê Hải Thanh lại rất được các bạn quý mến vì phong cách nhanh nhẹn, nhiệt tình giúp đỡ bạn bè trong học tập và phong trào của lớp. Là một học sinh ham mày mò, tìm hiểu khoa học kỹ thuật, năm 2012, khi biết tin Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Dak Lak lần I, do Liên hiệp Hội Khoa học Kỹ thuật tỉnh, cùng các Sở Giáo dục - Đào tạo, Khoa học - Công nghệ và Hoàng Lê Hải Thanh bên góc học tập của mìnhMô hình thí nghiệm về hiện tượng cảm ứng điện từTỉnh Đoàn phối hợp tổ chức, Thanh đã mạnh dạn xung phong và xin phép thầy giáo làm đề tài: “Thiết kế chuông báo giờ học tự động”. Thanh cho biết, sau khi đọc nhiều tài liệu và thường xuyên cập nhật thông tin nên em thấy lĩnh vực tự động hóa đã ứng dụng trong nhiều lĩnh vực sản xuất và phục vụ đời sống xã hội. Tự động hóa đã góp phần tăng năng suất, giải phóng sức lao động và tạo ra độ chính xác cao của các thiết bị, sản phẩm. Do đó khi có thông báo về cuộc thi em liền nghĩ ngay đến việc thực hiện đề tài này với mong muốn góp một phần nhỏ bé của mình tạo ra một sản phẩm ứng dụng cho các trường học báo giờ học chính xác, từ đó nâng cao tính hiện đại và giúp thầy cô nhiều thời gian tập trung cho chuyên môn. Trong quá trình thực hiện, Thanh cũng mày mò rồi gặp nhiều khó khăn, như lắp sai cực mặt nên thiết bị không hoạt động, bản thiết kế đầu tiên chưa được tốt… Thế rồi khi được thầy cô chỉ dẫn và góp ý, trong một đêm Thanh lại mày mò hoàn thiện sản phẩm của mình. Thanh cho biết: “Được trao giải Nhì của cuộc thi là một điều rất bất ngờ đối với em. Niềm đam mê lớn nhất của em chính là công nghệ thông tin, công nghệ điện tử và trong tương lai em sẽ cố gắng thi vào Đại học Bách khoa, khoa Công nghệ thông tin để thực hiện ước mơ của mình là sẽ trở thành một lập trình viên và viết những phần mềm cho điện thoại thông minh”. Hiện Thanh cũng đã tự mày mò nghiên cứu, học thêm về Java, hệ điều hành điện thoại IOS, Android, Black Berry và đã có thể chỉnh sửa một số phầm mềm nho nhỏ của điện thoại. Ngoài giờ học thì thú vui của Thanh chính là đọc sách và chơi armonica. 

Huỳnh Chí Hiệp (trên, ngoài cùng bên trái) và Hồ Quang Duy (trên, cạnh Hiệp) nhận giải thưởng tại Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc lần thứ 9-2013.

Chơi với nhau từ năm lớp 9 đến nay “cặp đôi” Huỳnh Chí Hiệp và Hồ Quang Duy đã trở thành đôi bạn thân và cùng giúp đỡ nhau rất nhiều trong học tập. Hai em cũng chính là đồng chủ nhiệm của đề tài: “Mô hình thí nghiệm về hiện tượng cảm ứng điện từ” khi tham gia Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Dak Lak lần I. Hai em đã có một suy nghĩ là phải chế tạo một sản phẩm gì đó thật đặc biệt để chứng minh với các bạn đồng lứa rằng, có thể làm đèn sáng bằng cuộn dây với nam châm mà không cần một nguồn điện khác như pin hay ắc-qui... Với các vật dụng đơn giản như: bốn đĩa CD, hai cuộn dây đồng, bốn viên nam châm, bốn đèn led nhỏ, Duy và Hiệp đã mày mò trong hơn hai tuần và đã thành công khi hoàn thành sản phẩm: một máy phát điện từ hiện tượng cảm ứng điện từ. Ngày mà Duy và Hiệp cùng ấn nút cho máy chạy, nhìn những chiếc đĩa CD quay tít từ đó những ánh đèn led chớp xanh, đỏ liên tục, hai em vui mừng khôn tả. Sản phẩm của Duy và Hiệp đã đoạt giải Ba Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc lần thứ IX (2012 - 2013). 

Mô hình thí nghiệm về hiện tượng cảm ứng điện từ.

Vừa sáng tạo lại vừa học giỏi, nên ba em luôn là niềm tự hào của các thầy cô trong trường và bạn bè trong lớp. Thầy Nguyễn Ngọc Thái, giáo viên dạy Vật lý của trường cho biết: Từ trước đến nay phần lớn các học sinh giỏi thì đi sâu về lý thuyết thế nhưng nhà trường vẫn luôn luôn hướng các em vào thực hành vì thực nghiệm là quan trọng. Do đó, hằng năm nhà trường đều tổ chức các cuộc thi thiết kế dụng cụ thí nghiệm và mô hình ứng dụng, từ đó các em sẽ có những thí nghiệm, thực hành nhằm trải nghiệm và ứng dụng những kiến thức đã học vào trong thực tế. Cô Đỗ Lưu Thủy, giáo viên chủ nhiệm lớp tự hào: “Cả ba em đều là học sinh giỏi của lớp, đặc biệt em Thanh tuy là người dân tộc thiểu số nhưng rất năng nổ trong học tập và xông xáo trong các phong trào. Em Hiệp gia đình còn khó khăn, vẫn thường xuyên đi làm rẫy phụ bố mẹ nhưng khi đi học lại rất có ý thức, học đều tất cả các môn. Em Duy cũng rất tích cực tham gia mọi phong trào của lớp từ văn nghệ, thể thao... Cả ba em học vừa giỏi, vừa chăm ngoan và các em là những học sinh mà tôi tự hào nhất trong tất cả các khóa tôi từng chủ nhiệm. Các em được giải là một niềm vui đầy bất ngờ và tự hào của thầy, cô và bạn bè trong lớp”.

Thiết bị nguồn xoay chiều của đồng hồ đóng cắt điện trong thiết bị chuông báo giờ học tự động.

Thiên Ân