Công trình thủy lợi bị lãng quên

Hàng chục mét ống dẫn nước bị hoen rỉ, hơn 800m kênh mương bê tông bi bỏ hoang, máy bơm trở thành đống sắt vụn đó là hiện trạng của công trình thủy lợi ở buôn Tơ Lơ (xã Ea  Na, huyện Krông Ana).

Công trình thủy lợi buôn Tơ Lơ được hoàn thành năm 2005 với số vốn trên 450 triệu đồng, nhưng chỉ tưới tiêu được một vài vụ thì hệ thống thủy lợi này đã nằm “phơi sương” gần 5 năm nay, khiến mấy chục héc-ta đất nông nghiệp trồng lúa ở đây không có nước tưới. Trạm bơm Tơ Lơ là công trình thủy nông được huyện Krông Ana xây dựng nhằm cung cấp nước tưới cho 25 ha lúa nước của buôn Tơ Lơ và buôn Choah, bảo đảm cho các hộ dân nơi đây có đủ nước canh tác mỗi năm 2 vụ lúa. Thế nhưng từ lúc hoàn thành  đến nay, công trình không hề phát huy hiệu quả như thiết kế dự án đã công bố. Buôn Tơ Lơ hiện có 256 hộ, 1219 khẩu trong đó, hộ nghèo toàn buôn chiếm 31,6%. Nguồn thu nhập của hơn 60% hộ dân trong buôn chủ yếu trông chờ vào cây lúa nước. Những tưởng sau khi công trình hoàn thành người dân nơi đây sẽ có nước để chuyển số diện tích ruộng một vụ thành ruộng hai vụ. Nhưng khi công trình vừa xây xong đã phải ngừng hoạt động vì máy bơm thường xuyên bị hỏng, kênh mương có một số đoạn xây thấp hơn mặt ruộng nên không thể cung cấp nước tưới cho các thửa ruộng xung quanh. Một nghịch lý đáng nói ở đây là trong khi đơn vị thi công tiến hành xây dựng một số đoạn kênh mương bất hợp lý, nhưng vẫn được phía bên giám sát ký nghiệm thu. 

Đã 5 năm nay trạm bơm này nằm phơi mưa, phơi nắng.

Ông Y Tâm Ajun, trưởng buôn Tơ Lơ cho biết: “Nếu công trình làm đúng thiết kế thì mỗi năm sản xuất được 2 vụ, chứ đằng này  nước chẳng thấy đâu. Buôn đã nhiều lần kiến nghị với xã nhằm khắc phục những hư hỏng của công trình nhưng vẫn chưa được giải quyết. Hiện nay, cả cánh đồng 50 ha chỉ có khoảng 10 ha sản xuất được vụ 2 nhưng cũng khi được khi mất, số diện tích còn lại do không có nước nên người dân không thể sản xuất”. Trong khi đang chờ hướng giải quyết của các cấp các ngành, thì người dân buôn Tơ Lơ đã chủ động dùng máy bơm của gia đình hút nước để tưới tiêu cho một số diện tích nhỏ. Còn hầu hết diện tích không có nước tưới người dân chuyển sang trồng các giống cây chịu hạn ngắn ngày như: ngô, đậu... Riêng các hộ trồng cà phê mỗi khi mùa khô tới cũng phải chạy đôn chạy đáo tìm nguồn nước tưới, nhưng lượng nước không đủ nên tình trạng cà phê héo và giảm năng suất không tránh khỏi. Vừa chỉ tay về phía vườn cà phê, ông Y Bê Knul vừa than thở: “Rẫy cà phê nhà mình may ở gần suối nên còn chủ động được nước tưới chứ có nhiều hộ ở phía trên kia không có nước tưới nên năng suất thấp lắm, có năm thu không đủ chi”.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này ông Đỗ Tấn Tâm, Chủ tịch UBND xã cho biết, hiện nay xã đang trình dự án xin xây dựng lại công trình thủy lợi mới bảo đảm nguồn nước tưới cho toàn bộ cánh đồng ở các buôn Tơ Lơ, buôn Choah, buôn Ea Na.