Nhạc sĩ Phạm Tuyên và khoảnh khắc ra đời ca khúc "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng"

Trong số các nhạc sĩ viết về ngày hội non sông ấy phải kể đến nhạc sĩ Phạm Tuyên với ca khúc "Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”. Một ca khúc ngắn gọn, phục vụ kịp thời ngày 30-4-1975. Như chúng ta đã biết, lúc còn sống Bác Hồ chỉ mong ước khi nào thống nhất đất nước Bác sẽ thăm lại Sài Gòn, nhưng chưa kịp đến ngày đó thì Bác đã đi xa. Biết ơn công lao to lớn của Bác, đối với cả nước nói chung và đồng bào miền Nam nói riêng thì trong ngày vui thống nhất ấy Bác Hồ như vẫn hiện diện. Từ suy nghĩ ấy, nhạc sĩ Phạm Tuyên  viết:

"Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng

Lời Bác nay đã thành chiến thắng huy hoàng

Ba mươi năm đấu tranh giành toàn vẹn non sông

 Ba mươi năm dân chủ cộng hòa kháng chiến đã thành công…”

Với điệp khúc rộn ràng:

"Việt Nam, Hồ Chí Minh

Việt Nam, Hồ Chí Minh

Việt Nam, Hồ Chí Minh

Việt Nam, Hồ Chí Minh”

Một ca khúc cô đọng, ngắn gọn, ca từ mang tính quần chúng, dễ thuộc, dễ đi vào lòng người để cất lên trong ngày vui lớn. Nhạc sĩ Phạm Tuyên cho biết: Ông sáng tác bài hát này từ đêm 28-4-1975. Lúc bấy giờ ông là Trưởng Ban ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam. Hôm đó bản tin thời sự loan tin: “Chiều 28-4-1975, một phi đội máy bay A37 của ta đã ném bom vào sân bay Tân Sơn Nhất. Quân địch bị tấn công bất ngờ, đường bay Tân Sơn Nhất đã bị phá hủy, tê liệt, không hoạt động được…”. Nhạc sĩ Phạm Tuyên nghĩ ngay Sài Gòn sẽ được giải phóng chỉ trong ngày một, ngày hai. Đêm ấy ông ngồi bên cây đàn piano của Đài Tiếng nói Việt Nam, tay lướt phím đàn để tìm giai điệu và ca từ. Ông nghĩ cuộc trường chinh đến ngày chiến thắng khải hoàn này dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Bác Hồ cùng dân tộc đi suốt cuộc hành trình 30 năm, nay mới có được: 30 năm dân chủ cộng hòa, kháng chiến đã thành công”. Cảm xúc dâng trào với niềm tin tất thắng, chỉ trong hơn 1 giờ đồng hồ ông đã hoàn thành phần nhạc và phần lời. Sáng hôm sau, 29-4-1975 ông hát cho một số anh chị em ở Đài Tiếng nói Việt Nam nghe, ai cũng bảo: “Hay quá, ngắn gọn, lạc quan”. Có người nói: “Chờ khi nào toàn thắng công bố…”

Đến 9 giờ sáng ngày 30-4-1975, Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam Trần Lâm gặp nhạc sĩ Phạm Tuyên và bảo: “Nghe anh chị em trong cơ quan cho biết anh vừa sáng tác ca khúc mới, hát thử mình nghe xem sao”. Phạm Tuyên nói: “Mời anh vào phòng tôi có đàn để anh nghe cả tiết tấu và ca từ cho hoàn chỉnh…”. Nghe xong, đồng chí Trần Lâm phấn khởi khen ngay: “Tốt quá! Rất kịp thời! Toàn thắng trong tầm tay rồi. Chiều nay anh dàn dựng cho Đoàn ca nhạc của Đài hòa âm, phối khí và cho thu băng ngay…”. Cũng trong ngày hôm ấy, bản tin thời sự của Đài Tiếng nói Việt Nam phát tin: “11 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, cờ Tổ quốc đã tung bay trên nóc Dinh Độc Lập. Tổng thống Dương Văn Minh và nội các chính phủ Sài Gòn đầu hàng vô điều kiện…”. Bản tin toàn thắng đã được phát liên tục, xen vào đó là âm điệu rộn ràng của bản nhạc: “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” vang lên hùng tráng. Nhân dân cả nước đổ ra đường chào đón chiến thắng…

Thật ít có ca khúc nào chỉ có 60 ca từ, thì 20 ca từ để nhắc tên Tổ quốc và tên của vị lãnh tụ kính yêu, và chỉ trong khoảnh khắc mà hàng triệu triệu người từ cụ già đến trẻ thơ đều thuộc lòng…

Lê Hồng Thiện