Những điều cần biết về tắc nghẽn động mạch

Lối sống hiện đại bận rộn khiến chúng ta ít có thời gian chăm sóc bản thân. Hệ quả là chứng béo phì gia tăng do nhiều nguyên nhân như chế độ ăn uống nghèo nàn về dưỡng chất, lối sống lười vận động... Căn bệnh này kéo theo hàng loạt những rắc rối cho sức khỏe, trong đó có tắc nghẽn động mạch.

Nguyên nhân hình thành tắc nghẽn động mạch

Động mạch là các mạch máu đảm nhận nhiệm vụ vận chuyển lượng máu chứa ô-xy đến tim và đi khắp cơ thể, chạy dài từ não đến các đầu ngón chân. Tắc nghẽn động mạch xuất hiện khi có một chất được gọi là mảng bám, tích tụ bên trong thành động mạch. Những mảng bám này làm hẹp hoặc tắc nghẽn các động mạch, khiến cho máu gặp khó khăn khi lưu thông đến các bộ phận của cơ thể. Những vị trí tắc nghẽn phổ biến nhất của động mạch là ở tim, não, thận, khung xương chậu, cánh tay, chân, thậm chí ở cả vùng bụng.

Mảng bám động mạch được hình thành từ một số chất lưu thông trong máu, bao gồm chất béo, cholesterol, những sản phẩm thải đi của các tế bào, can-xi và fibrin (một chất có liên quan đến vấn đề đông máu). Quá trình hình thành mảng bám bắt đầu khi một số nhân tố (như cao huyết áp, hút thuốc lá, sự gia tăng một số loại chất béo, cholesterol và đường trong máu) phá hủy lớp bên trong của các động mạch. Để phục hồi những hư tổn, cơ thể bắt đầu quá trình tự chữa trị bằng cách giải phóng một số hợp chất. Quá trình “tự điều trị” này gây ra sự tích tụ mảng bám ở những động mạch đã bị hư hại. Càng có nhiều hư tổn thì mảng bám càng tích tụ nhiều, khiến cho các thành động mạch mất đi độ đàn hồi và trở nên xơ cứng. Tình trạng này được gọi là xơ vữa động mạch.

Sự tích tụ của mảng bám thường bắt đầu trong suốt thời thơ ấu hoặc trong những năm vị thành niên. Sau đó, quá trình tắc nghẽn động mạch mới phát triển từ tuổi trung niên hoặc muộn hơn.

Thường xuyên kiểm tra sức khỏe sẽ giúp phát hiện sớm các triệu chứng tắc nghẽn động mạch và điều trị kịp thời. Ảnh: K.O

Những triệu chứng của tắc nghẽn động mạch

Triệu chứng và tình trạng bệnh lý của tắc nghẽn động mạch phụ thuộc vào vị trí mảng bám động mạch tích tụ. Thông thường sẽ bao gồm một số tình trạng bệnh lý sau:

Bệnh động mạch vành: Bệnh này xuất hiện khi mảng bám tích tụ trong những động mạch có chức năng vận chuyển máu đến tim. Tình trạng này có thể dẫn đến các cơn đau tim. Một số triệu chứng của căn bệnh bao gồm đau ngực (chứng đau thắt ngực), thở ngắn, cơ thể suy yếu, chóng mặt, đổ mồ hôi nhiều, buồn nôn và tim đập nhanh.

Bệnh động mạch ngoại biên: Căn bệnh này xảy ra khi những động mạch chịu trách nhiệm đưa máu đến phần chân phía dưới và những khu vực xa nhất của cơ thể bị tắc nghẽn. Các triệu chứng thường gặp là đau chân, tê cóng ở bàn chân và ngón chân, lạnh chân, chân khó lành khi có vết thương.

Bệnh động mạch cảnh: Bệnh xảy ra khi động mạch cảnh cung cấp ô-xy lên não bị tắc nghẽn. Tình trạng này dẫn đến các cơn đột quỵ. Những triệu chứng của căn bệnh bao gồm cảm giác suy yếu hoặc tê cứng ở một bên của cơ thể, mất thị lực một bên mắt hoặc không có khả năng di chuyển một cánh tay hoặc một chân.

Những cách giúp ngăn ngừa tắc nghẽn động mạch

Một lối sống lành mạnh không chỉ giúp ngăn ngừa mà còn có tác dụng kiểm soát các mảng bám ở động mạch và điều trị bệnh tắc nghẽn động mạch. Để đề phòng tình trạng tắc nghẽn động mạch, nên cắt giảm bớt lượng cholesterol (mỗi ngày chỉ nên nạp vào cơ thể dưới 200 miligram cholesterol) và hạ thấp lượng chất béo (lượng calo chất béo no, đã bão hòa chỉ nên chiếm không quá 10% tổng lượng calo nạp vào cơ thể, nếu đang phải đối mặt với tình trạng tắc nghẽn động mạch thì con số này không được vượt quá 7%). Đây là biện pháp vô cùng cần thiết khi đang phải đương đầu với chứng bệnh này. Đồng thời, khi đã được chẩn đoán mắc chứng tắc nghẽn động mạch, cần bỏ ngay thuốc lá, bởi, theo kết quả nghiên cứu cho thấy thuốc lá làm gia tăng tình trạng xơ vữa ở các động mạch của tim, chân và động mạch chủ (động mạch lớn nhất trong cơ thể, xuất phát từ tim và kéo dài cho đến tận bụng).

Bên cạnh đó, việc thường xuyên tập thể dục, thư giãn, thả lỏng cơ thể cũng như ăn uống một số loại thực phẩm đặc biệt (tỏi, nước nho ép, dâu, táo, rượu vang đỏ và trà xanh…) cũng sẽ ngăn chặn được tình trạng tắc nghẽn động mạch. Ngoài ra, việc thường xuyên đến cơ sở y tế để kiểm tra sức khỏe cũng sẽ giúp phát hiện sớm những triệu chứng của bệnh và điều trị kịp thời.

K.O (nguồn PNO)