Ngồi nhiều không có lợi cho sức khỏe

Những năm gần đây khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu và phát hiện thấy những người ngồi nhiều có tác hại không khác gì tật nghiện thuốc lá và đầu tháng 3-2013, tạp chí Khoa học Phổ thông (PS) của Mỹ lại giới thiệu thêm 7 nguyên nhân ngồi nhiêu gây đoản thọ (7 Ways sitting will kill you).

1. Gây bệnh mãn tính

Tháng 2-2013, các nhà khoa học Australia đã tiến hành nghiên cứu ở 63.048 người đàn ông trung tuổi và phát hiện thấy, những người ngồi trung bình 4 tiếng/ngày có tỷ lệ mắc bệnh mãn tính cao,  như bệnh cao huyết áp, bệnh tim, tiểu đường và ung thư. Cũng qua nghiên cứu cho thấy bất kể béo hay gầy, luyện tập thể thao nhiều hay ít, nhưng nếu ngồi nhiều 6 tiếng/ngày thì tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường cao hơn rất nhiều so với nhóm người ngồi ít và năng hoạt động.

2. Giảm tuổi thọ

Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí BMJ Open số ra tháng 6-2012, nếu giảm thời gian ngồi xuống 3 tiếng/ngày thì tuổi thọ người dân Mỹ sẽ tăng thêm 2 năm. Giảm thời gian xem ti vi xuống dưới 2 tiếng/ngày thì tuổi thọ tăng lên 1,4 năm. Trong khi đó nếu bỏ thuốc lá thì tăng tuổi thọ được 2,5 năm (đàn ông) và 1,8 năm ở phụ nữ. Cũng theo nghiên cứu này thì trung bình một người trưởng thành mỗi ngày dành khoảng 55% thời gian để ngồi hay làm việc tĩnh tại, kể cả tán gẫu, xem ti vi hay đọc sách báo....

3. Gia tăng bệnh thận

Tháng 10-2012. Quỹ nghiên cứu thận Quốc gia Mỹ (NKF) đã công bố một nghiên cứu ở 6.379 người tuổi trung bình từ 40-75 và phát hiện thấy mặc dù duy trì hoạt động thể chất và có chỉ số trọng lượng cơ thể (BMI) hợp lý nhưng ngồi nhiều cũng có tỷ lệ mắc bệnh thận mãn tính (CKD) cao, đặc biệt là ở phụ nữ. Khi phụ nữ giảm thời gian ngồi xuống dưới 3 tiếng/ngày thì rủi ro mắc bệnh CKD giảm tới 30%, trong khi đó ở đàn ông chỉ giảm được 15%.

4. Sức khỏe thần kinh suy giảm

Tạp chí thần kinh Annals of Behavioral Medicine của Mỹ số tháng 4-2012 đã đăng tải nghiên cứu của các nhà khoa học Anh cho thấy ngồi nhiều còn gây bất lợi cho sức khỏe thần kinh. Đây là nghiên cứu dài kỳ ở 3.500 người không nghề nghiệp nhưng lại có thói quen ngồi nhiều như xem ti vi, tán gẫu trên mạng Internet, lái xe... và cho thấy ngồi nhiều tạo ra những phản ứng tiêu cực cho sức khỏe thần kinh, nhất là phụ nữ, riêng đàn ông nếu ngồi nhiều trên vi tính cũng không tốt cho sức khỏe thần kinh lẫn tâm thần.

5. Gây bệnh béo phì và hội chứng chuyển hóa

Tạp chí béo phì Obisity và tạp chí khoa học PLOS ONE cuối năm 2012 đồng loạt đăng tải nhiều nghiên cứu về thói quen ngồi nhiều làm tăng tỷ lệ béo phì và hội chứng chuyển hóa. Theo các nghiên cứu này thì những người béo phì thường có tật xấu ngồi nhiều hơn người gầy tới 2,5 tiếng/ngày và hậu quả phát sinh hội chứng chuyển hóa (MS- Metabolic syndrome). Hội chứng chuyển hóa là căn bệnh cấu thành những yếu tố tiêu cực cho sức khỏe con người như tăng mỡ vùng bụng, giảm cholesterol tốt (mỡ máu tốt), tăng huyết áp, tăng triglyceride (một dạng mỡ xấu), tăng đường huyết và cuối cùng gia tăng bệnh tim mạch, đột quỵ và tiểu đường.

6. Gia tăng ung thư  ruột kết và trực tràng

Tháng 1-2013, trên tạp chí Journal of Clinical Oncology đã đăng tải nghiên cứu của các chuyên gia ở Hiệp hội ung thư Quốc gia Mỹ (ACS) phát hiện thấy ngay cả khi đã phát hiện ra bệnh ung thư ruột kết và trực tràng (Colorectal cancer) lẫn khi khi chưa phát hiện ra bệnh thì ngồi nhiều cũng không có lợi cho sức khỏe, thậm chí còn làm tăng rủi ro mắc bệnh và làm cho bệnh tình thêm trầm trọng. Đây là nghiên cứu được thực hiện ở trên 2.000 người mắc bệnh ung thư ruột kết và trực tràng sau 16 năm phát hiện ra bệnh. Kết quả, những người hoạt động thể chất tích cực giảm được tới 28% nguy cơ tử vong so với những người không luyện tập hay luyện tập ít. Những ai ngồi 6 tiếng/ngày có rủi ro tử vong cao hơn 36% so với ngồi dưới 3 tiếng/ngày.

7. Ngồi càng nhiều nguy cơ tử vong càng lớn

Tháng 3-2012, trên tạp chí Archives of Internal Medicine đã công bố nghiên cứu của các nhà khoa học Australia ở trên 200.497 người, độ tuổi trung bình là 45 tại quốc gia này trong khuôn khổ nghiên cứu mang tên Up Study, từ ngày 1-1-2006 đến ngày 31-12-2010 và phát hiện thấy, bất kể giới tính, thể trạng béo gầy, nếu ngồi càng nhiều thì tỷ lệ tử vong vì mọi lý do càng lớn. Vì vậy để giảm bớt nguy cơ bất lợi  do ngồi nhiều gây ra, mọi người nên đứng lên đi lại hoặc làm việc đứng ngồi xen kẽ hoặc tăng cường cuộc sống vận động và hạn chế tĩnh tại.

Khắc Nam (Theo PS – 3-2013)