Thành phố Z và cái chết bí ẩn của nhà thám hiểm Percy Fawcett

Theo Tạp chí trực tuyến Ancient Origins.net (AON) của Anh, kể từ khi người châu Âu bắt đầu đặt chân lên Tân thế giới, người ta đã đồn đại về một thành phố vàng bí ẩn từng tồn tại trong rừng sâu, thậm chí còn có người nói tên thành phố là El Dorado. Năm 1925, khi đã bước vào tuổi 58, đại tá Percy Fawcett đã quyết định thành lập đoàn thám hiểm để tìm kiếm thành phố này - mà ông đặt cho tên gọi là Z. Đáng tiếc, sau đó đội thám hiểm của ông đã biến mất không vết tích khiến nó trở thành câu chuyện nóng bỏng những năm đầu thế kỷ 20.

Percy Harrison Fawcett sinh năm 1867 là nhà thám hiểm nổi tiếng, kiêm sĩ quan quân đội người Anh. Fawcett lớn lên khi Vương quốc Anh đang phát triển thịnh vượng, thâu tóm được nhiều vùng đất mới, kể cả ở châu Phi xa xôi. Noi gương nhà thám hiểm lừng danh đi trước David Livingstone, người đã đến được châu Phi, Fawcett nảy sinh ý định khám phá Amazon - “vùng đất hoang sơ lớn cuối cùng trên hành tinh” như chính ông nhận định.

Hình ảnh chụp trong chuyến thám hiểm của Percy Fawcett đi tìm thành phố Z.

Thành phố thất lạc Z chính thức được Fawcett khám phá lần đầu vào năm 1912.  Niềm tin của Fawcett về thành phố này được củng cố bởi việc phát hiện ra thành phố thất lạc Machu Picchu của người Inca nằm bên trong dãy Andes ở Peru. Đại tá Fawcett còn nghe đồn Z nằm trong rừng Chile, có cả những con đường lát bạc và mái lợp bằng vàng. Sự tưởng tượng của Fawcett đã được thể hiện trong lá thư gửi cho con trai, trong đó ông khẳng định đây là một thành phố cổ nằm trong một thung lũng bao quanh bởi những dãy núi hùng vĩ. Thung lũng này trải dài 15 km, thành phố nằm trên một gò đất ở chính trung tâm, nối liền với khu vực xung quanh bằng các con đường lát đá. Các ngôi nhà ở đây khá thấp và không có cửa sổ, có một ngôi đền hình kim tự tháp. Người dân khá đông, họ nuôi gia súc và khai thác các ngọn đồi lân cận để trồng cây và tìm kiếm kim loại hiếm. Cách đó không xa là thị trấn thứ hai nhưng người dân ở đây có mức dân trí thấp hơn những người ở thành phố Z, kề cạnh còn là một thành phố lớn khác bị vùi lấp.

Vào năm 1920, tình cờ khi đến thăm Thư viện Quốc gia Rio De Janeiro, Fawcett đã tận mắt đọc được một tài liệu chép tay có tên “Bản thảo 512” do một nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha chấp bút năm 1753; trong đó có đề cập tới một thành phố thất lạc nằm sâu trong rừng Mato Grosso thuộc Amazon, mang kiến trúc Hy Lạp cổ đại.

Năm 1921, Fawcett đã bắt đầu chuyến thám hiểm đầu tiên, dự định tiến hành trong khoảng một năm. Ngoài cậu con trai và bạn của cậu ta, đi cùng Percy Fawcett còn có hai người Brazil thông thạo đường, hai con ngựa, tám con la và một con chó. Ngay từ đầu, chuyến đi đã gặp vô vàn khó khăn bởi địa hình rừng rậm không khác gì như mê cung và gặp phải nhiều nguy hiểm từ động vật cho tới các bộ tộc bản địa sống hoang dã chưa từng gặp người văn minh.

Đại tá Percy Fawcett

Theo mô tả của Fawcett trong bức thư gửi về gia đình cuối tháng 5-1925, đoàn của ông đến vùng lãnh thổ chưa được khám phá ở Xingu Thượng, một phân nhánh đông nam của sông Amazon. Tại đây, đoàn thám hiểm đã cho một người Brazil đồng hành trở về nhà. Khi đến địa danh có tên Trại Ngựa Chết (DHC), Fawcett đã gửi thư về nhà nhưng 5 tháng sau đó thì đột nhiên mất tin tức. 

Sau khi nghe tin Fawcett mất tích, Hiệp hội Địa lý Hoàng gia Anh và gia đình nhà tài phiệt Rockefeller đã bắt tay tiến hành tìm kiếm. Đã có 13 chuyến thăm dò, tìm kiếm được tiến hành nhưng không có kết quả. Hơn 100 người nữa đã bỏ mạng hoặc biến mất trong rừng sâu. Hàng nghìn người đăng ký tham gia những chuyến thám hiểm tiếp trong khoảng vài thập kỷ tiếp nhưng kết thúc trong vô vọng.

Đến nay, đã 93 năm trôi qua kể từ khi Percy Fawcett khởi hành chuyến đi, số phận của ông cùng đoàn thám hiểm vẫn chưa được giải đáp. Tương tự, thành phố thất lạc Z vẫn chưa tìm thấy, mặc dù rất nhiều thành phố cổ đã được tìm ra gần đây ở vùng rừng rậm Nam Mỹ.

 Nguyễn Duy

(Dịch từ AON/TCU/DCA- 6/2018)