TỤC KIÊNG KỴ TRONG NHỮNG NGÀY TẾT Ở MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG

Trong những ngày Tết, tại một số nơi ở miền Bắc, người dân vẫn giữ những tập tục kiêng kỵ khá đặc biệt. Theo quan niệm, trong khuôn khổ 3 ngày Tết, những điều kiêng kỵ ấy phải được thực hiện một cách rất quy củ và nghiêm túc, bởi nếu phạm phải sẽ bị “dông”, bị đen đủi suốt cả một năm dài...

Kiêng quét nhà 

Người dân tại mấy huyện ngoại thành Hà Nội, như:  Đông Anh, Gia Lâm, Sóc Sơn, Thanh Trì, Từ Liêm..., từ hàng trăm năm nay vẫn duy trì tập tục không quét nhà trong 3 ngày Tết vì quan niệm nếu quét nhà trong những ngày Tết thì chẳng khác nào quét của nả ra khỏi cửa, và như thế thì cả năm gia đình sẽ nghèo khó, không đủ ăn. Vì vậy, hầu như không có gia đình nào ở các vùng quê này lại quét nhà, quét sân vào mấy ngày Tết. Họa chăng, nếu có quét dọn cho sạch sẽ thì họ cũng chọn kiểu quét từ cổng, từ cửa hất vào trong, bởi theo các bậc cao niên thì như thế cũng gọi là tạm chấp nhận được, vì dẫu sao của nả sẽ không bị hất ra ngoài cổng, ngoài cửa.

Kiêng đổ vỡ bát đĩa 

Tại hầu hết các huyện của vùng đất Bắc Ninh, Bắc Giang, bà con vẫn duy trì một điều kiêng kỵ mà nếu gặp phải trong 3 ngày Tết là sẽ rất đen đủi trong năm là làm đổ vỡ bát đĩa! Dân vùng này kể rằng, nếu như ngày Tết không may gia đình nào lỡ để xảy ra việc đánh vỡ bát đĩa, nhất là trong ngày mùng Một thì vận đen sẽ đeo bám người bị làm vỡ, cũng như gia đình ấy suốt năm. Nếu không có chuyện về tình cảm gia đình, tai nạn, bệnh tật ốm đau, thì cũng làm ăn không được gặp may, không được trúng mùa... Chính vì vậy mà mấy ngày Tết bất cứ ai làm cỗ liên quan tới bát, đĩa đều phải rất cẩn thận. Người lớn thường nhắc nhở con trẻ để chúng thận trọng hơn.

Kiêng tắm trong ngày mùng Một

Người dân của vùng Lâm Thao, Đoan Hùng (Phú Thọ), hay vùng Thổ Tang, Vĩnh Tường, Yên Lạc (Vĩnh Phúc) không bao giờ tắm vào ngày mùng Một Tết bởi quan niệm việc tắm vào ngày kiêng kỵ này sẽ làm cho con người ta vất vả quanh năm, ngày đầu năm mới nên dành thời gian để nghỉ ngơi, vui chơi, ăn uống. Hơn nữa, việc tắm rửa bằng nước thảo mộc thơm tho đã diễn ra vào hôm 30 Tết rồi nên ngày đầu tiên của năm mới người ta sẽ không tắm, mà đợi tới ngày mùng Hai mới tắm lại bình thường. Nếu ai đó do phải làm việc, thân thể bẩn, khó chịu mà không thể đừng được thì cũng chỉ nên lau qua thôi, chứ không nên dội rửa nước ào ào, bởi như thế sẽ bị coi là điều xui xẻo...

Kiêng đòi tiền, trả tiền trong những ngày Tết

Việc đòi tiền và trả tiền trong 3 ngày Tết từ lâu đã được người dân ở hầu khắp các tỉnh miền Bắc, thậm chí cả miền Trung tuyệt đối kiêng kỵ, nhất là đối với những người làm kinh doanh, buôn bán. Việc giao dịch tiền bạc trong những ngày Tết đều dừng lại bởi người trả tiền sẽ bị coi là dông, là đen đủi quanh năm suốt tháng phải mang tiền đi trả, còn người đòi tiền trong những ngày này cũng bị xem là gieo sầu, gieo xui cho người nợ tiền. Chính vì vậy mà mọi giao dịch tiền bạc thường diễn ra trong ngày cuối cùng của năm, nếu chưa xong thì tạm ngừng 3 ngày Tết, sau đó mới diễn ra lại bình thường. Nhiều người kỹ tính, mê tín còn kiêng chuyện đòi tiền, trả liền tới tận qua rằm tháng Giêng...Ngoài ra, trong mấy ngày Tết, người dân ở nhiều nơi còn kiêng cãi nhau; kiêng ăn các món ăn đen đủi như thịt vịt, thịt chó; kiêng cho lửa; cho nước; kiêng ngày xuất hành lẻ, xấu... Qua những điều kiêng kỵ trên mới thấy rằng phong tục đón Tết cổ truyền của dân tộc ta ở các vùng miền quả là phong phú, đa dạng và đặc sắc... 

Nguyễn Long