Kết nối ASEAN - G7: Mở ra cơ hội mới tăng cường đối thoại, hợp tác

Lần đầu tiên, Hội nghị Ngoại trưởng nhóm Các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7, diễn ra ngày 11 và 12/12) có sự tham gia thảo luận trực tuyến cùng ngoại trưởng Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Cam kết hợp tác chặt chẽ trong nhiều lĩnh vực

Bộ trưởng các nước đánh giá hoạt động này mở ra cơ hội mới cho hai bên tăng cường đối thoại, hợp tác, phối hợp ứng phó với các vấn đề và thách thức khu vực, toàn cầu.

Các nước G7 khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, nhấn mạnh coi trọng quan hệ với ASEAN và cam kết sẽ tham gia đóng góp tích cực cho các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. Nhiều nước bày tỏ sẵn sàng tăng cường hợp tác phù hợp với các khuôn khổ được đề cập tới trong Tài liệu quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Các nước G7 cam kết tiếp tục cung cấp vắc xin an toàn, hiệu quả, giá thành phù hợp cho các nước ASEAN, hỗ trợ nâng cao năng lực y tế cộng đồng, tăng cường khả năng cảnh báo sớm, chuyển giao công nghệ sản xuất vắc xin cho ASEAN.

Thêm vào đó, G7 cam kết sẽ cùng ASEAN huy động các nguồn lực cho xây dựng hạ tầng bền vững, thân thiện môi trường, phát triển các nguồn năng lượng sạch và tái tạo, ủng hộ tăng cường hợp tác biển, bảo vệ môi trường biển bền vững.

Các nước ASEAN và G7 cũng nhất trí tiếp tục tăng cường hợp tác ứng phó COVID-19, thúc đẩy phục hồi toàn diện, bền vững, tập trung duy trì mở cửa thị trường, củng cố và ổn định chuỗi cung ứng khu vực, toàn cầu, đầu tư công nghệ mới, đổi mới sáng tạo để tạo động lực mới cho phục hồi và tăng trưởng, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, ứng phó hiệu quả biến đổi khí hậu.

Các nước khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không tại Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới; ủng hộ thúc đẩy đối thoại và xây dựng lòng tin, tự kiềm chế, giải quyết hòa bình tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Các nước hoan nghênh và bày tỏ mong muốn sớm có Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982.

Kết thúc, Hội nghị đã ra Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị ghi nhận các kết quả cuộc họp.

ASEAN được dự báo sẽ tiếp tục là một trong những khu vực phát triển kinh tế mạnh mẽ nhất trên thế giới trong tương lai. (Trong ảnh: Chế biến thủy sản đông lạnh xuất khẩu tại Việt Nam). Ảnh: TTXVN

Khẳng định tầm quan trọng của châu Á - Thái Bình Dương

Việc G7 mời ngoại trưởng các nước ASEAN lần đầu tiên tham dự Hội nghị cấp Ngoại trưởng của nhóm G7 có nhiều ý nghĩa.

Đầu tiên, việc này cho thấy vai trò ngày càng lớn hơn của ASEAN trên trường quốc tế, cả về sức mạnh kinh tế lẫn ảnh hưởng địa chính trị. ASEAN không chỉ là tập hợp của những nền kinh tế phát triển năng động và ổn định nhất trong nhiều năm qua mà còn được dự báo sẽ tiếp tục là một trong những khu vực phát triển kinh tế mạnh mẽ nhất trên thế giới trong tương lai. Với dân số gần 700 triệu người và tổng GDP hiện khoảng trên 2.500 tỷ USD, ASEAN là một thị trường rộng lớn cực kỳ nhiều tiềm năng. Tầm quan trọng của ASEAN càng được củng cố rõ hơn trong giai đoạn hậu đại dịch COVID-19 bởi sau đợt đại dịch này, các nền kinh tế lớn trên thế giới đều đã nhìn thấy nhu cầu cấp bách của việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, tránh phụ thuộc quá nhiều vào 1 - 2 đối tác và ASEAN đáp ứng rất tốt nhu cầu đó, nhờ lực lượng lao động dồi dào, có kỹ năng cao, các nền kinh tế đa số đều có độ mở rất lớn, cũng như vị trí địa lý thuận lợi, là trung tâm giao thương của khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương rộng lớn.

Dưới góc nhìn của các chuyên gia, ASEAN đã trở thành “chiến trường then chốt” với việc tiếp tục thúc đẩy Tầm nhìn Cộng đồng, duy trì và củng cố vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực xuyên suốt năm nay. Việc Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) giữa 10 nước thành viên ASEAN và 5 quốc gia đối tác đối thoại là Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2022 phát đi tín hiệu rõ ràng đến cộng đồng quốc tế rằng, khu vực Đông Nam Á luôn mở với doanh nghiệp. Bên cạnh đó, việc thiết lập các mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Trung Quốc; quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Australia và Anh chính thức trở thành nước đối tác đối thoại thứ 11 của ASEAN được đánh giá là những bước ngoặt giúp ASEAN thúc đẩy sự điều phối và hợp tác để ứng phó những thách thức trong thế giới hậu đại dịch, đồng thời thể hiện vai trò một khu vực mở và bao trùm với trọng tâm là ổn định khu vực và thịnh vượng kinh tế.

Mặt khác, trong bối cảnh cuộc cạnh tranh - đối đầu địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng quyết liệt, hai bên đều muốn giành giật ảnh hưởng với ASEAN. Các nước G7, mà Mỹ - Anh hiện đang tích cực nhất, muốn cải thiện quan hệ với ASEAN để phục vụ các mục tiêu địa chính trị lớn hơn của các nước này.

Ngay sau Hội nghị Ngoại trưởng G7 - ASEAN, Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken cũng đã công du Đông Nam Á và dự kiến, đầu năm 2022, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng sẽ mời các lãnh đạo ASEAN họp Thượng đỉnh tại Mỹ. Đây đều là các dấu hiệu rất rõ ràng cho những sự vận động rất phức tạp và khó lường của môi trường địa chính trị khu vực trong những năm tới mà ASEAN, với vai trò ngày càng quan trọng của mình trong khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, sẽ phải xử lý hết sức khéo léo.

Hồng Hà

(Theo Vietnam+, VOV, SGGP)