Để mẹ nhiễm HIV sinh con khỏe mạnh

Những năm gần đây, nhờ sự phát triển của y học hiện đại, phụ nữ bị nhiễm HIV, thậm chí cả những gia đình có cả cha, mẹ nhiễm HIV đã có thể sinh ra con ra hoàn toàn khỏe mạnh nhờ việc chủ động đến cơ sở y tế để được tư vấn can thiệp dự phòng toàn diện, giúp hạn chế tối đa những nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Theo thống kê của Khoa Phòng chống HIV/AIDS (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh), toàn tỉnh hiện đang điều trị 763 bệnh nhân nhiễm HIV; trong đó mỗi năm ghi nhận từ 15 - 17 bệnh nhân là phụ nữ đang mang thai. Trong 3 quý đầu năm 2023, toàn tỉnh có 11 phụ nữ mang thai mắc HIV được phát hiện, quản lý và điều trị dự phòng sớm bằng thuốc kháng vi rút ARV. Nhờ vậy, tất cả những trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV đều không bị mắc bệnh.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, cứ 100 phụ nữ nhiễm HIV mang thai nếu không được can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV thì sẽ có 30 - 40 trẻ sinh ra bị nhiễm HIV. Còn nếu thai phụ được can thiệp dự phòng sớm, đúng thời điểm, đúng thuốc thì các trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV hoàn toàn khỏe mạnh không bị nhiễm HIV. Điều này đã mang lại rất nhiều hy vọng và niềm vui cho các cặp vợ chồng nhiễm HIV.

Chị N.T.B. (trú huyện Krông Búk) mới 22 tuổi, lấy chồng và lần đầu tiên được làm mẹ, cảm giác hạnh phúc vô bờ bến. Tuy nhiên, ngày đón con gái chào đời cũng chính là ngày chị nhận tin sốc: Bác sĩ thông báo chị mắc HIV chỉ ít phút trước khi vào phòng sinh. Chị buồn bã, suy sụp vì lo cho con, thương con chưa chào đời đã chẳng may mắc HIV từ mình. Tuy nhiên, nhờ sự tư vấn, động viên của các bác sĩ, vượt lên tất cả nỗi đau, chị cố gắng vượt cạn thành công và chào đón bé gái bụ bẫm, khỏe mạnh.

Chị chia sẻ: “Con tôi ra đời được uống ngay thuốc dự phòng phơi nhiễm HIV, uống liên tục duy trì trong hơn 1 tháng đầu đời sau sinh. Nhờ vậy con tôi đã hoàn toàn khỏe mạnh, không bị lây HIV từ tôi. Đối với tôi, đó là một sự may mắn và hạnh phúc vô cùng lớn lao. Bản thân tôi bây giờ cũng đang đều đặn uống thuốc ARV mỗi ngày để điều trị bệnh. Tôi biết sẽ có không ít trường hợp phụ nữ vô tình mắc HIV như tôi, nhưng mắc bệnh không có nghĩa là cuộc đời chấm hết, chúng ta vẫn mang thai, vẫn sinh con khỏe mạnh và bản thân mình vẫn sống, làm việc như người bình thường, chỉ cần mình tuân thủ điều trị”.

Bệnh nhân nhiễm HIV được cấp thuốc ARV tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk. Ảnh: Đình Thi

Cách đây 10 năm, trong một lần vô tình đi khám sức khỏe, vợ chồng chị N.T.K. (huyện Cư Kuin) sững sờ đón nhận tin nhiễm HIV mà không biết lây bệnh từ đâu. Thời điểm đó, anh chị chưa có con nên nỗi buồn càng tăng gấp bội. Chị N.T.K. tâm sự: “Nghĩ cả hai vợ chồng đều mắc HIV nên chúng tôi tính sẽ không sinh con nữa. Tuy nhiên, khi chúng tôi điều trị ARV, được các bác sĩ tư vấn nhiệt tình, chúng tôi đã mạnh dạn lên kế hoạch sinh con. Khi biết tin mình mang thai, tôi vừa mừng vừa lo. Mỗi ngày vợ chồng động viên nhau cùng cố gắng uống thuốc đều đặn, bổ sung đầy đủ dưỡng chất để con khỏe mạnh. Trong suốt thai kỳ, các bác sĩ đồng hành cùng chúng tôi. Kết quả là con chào đời khỏe mạnh, vợ chồng tôi như được sinh ra thêm lần thứ hai. 10 năm qua, vợ chồng tôi đã có hai con, một cháu 6 tuổi, một cháu vừa tròn 2 tuổi, cả hai cháu đều khỏe mạnh và không mắc HIV như cha mẹ. Đó thật sự là một kỳ tích, là phép màu của gia đình tôi”.

Có thể thấy, lợi ích của chương trình Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con rất thiết thực và ý nghĩa. Được triển khai trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk từ năm 2009, chương trình đã mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho nhiều gia đình người nhiễm HIV/AIDS. Bác sĩ CKI Huỳnh Thị Hồng Sinh (Khoa Phòng, chống HIV/AIDS) cho biết, để khống chế sự lây nhiễm HIV từ mẹ sang con việc phát hiện và can thiệp dự phòng sớm là hết sức quan trọng. Thực tế, tỷ lệ lây nhiễm HIV từ mẹ sang con sẽ chiếm khoảng 30 - 40%; song nếu mẹ nhiễm HIV được chăm sóc dự phòng tốt thì tỷ lệ lây truyền sang con sẽ giảm xuống, thậm chí chỉ còn 1%. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, tỷ lệ trẻ em bị lây truyền vi rút HIV sau dự phòng có kết quả âm tính chiếm trên 90%. Chính vì thế, việc trẻ sinh ra có bị lây nhiễm HIV hay không còn phụ thuộc rất nhiều vào việc điều trị dự phòng ở người mẹ mang thai bị nhiễm vi rút HIV.

Nhằm giảm nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con ở người mẹ mang thai bị nhiễm HIV thì người mẹ cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn, chăm sóc thai sản và theo dõi, điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Thai phụ cần lưu ý tuân thủ điều trị, uống thuốc ARV đầy đủ đều đặn hằng ngày, uống đúng liều lượng, đúng thời gian và thường xuyên xét nghiệm tải lượng vi rút trong máu để biết tải lượng vi rút có tăng cao không, hoặc có gặp vấn đề kháng thuốc hay không. Bên cạnh đó, thai phụ cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, bổ sung đầy đủ dưỡng chất.

Phương Nhiên