KỶ NIỆM 166 NĂM RA ĐỜI TÁC PHẨM "TUYÊN NGÔN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN" (24-2-1848 – 24-2-2014)

Tư tưởng nhân văn trong "Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản"

166 năm qua, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế đã trải qua nhiều thử thách với những thay đổi và cả biến cố lớn lao, có nhiều vấn đề rất mới về lý luận và thực tiễn đặt ra cần giải quyết, song những nguyên lý cơ bản mà C.Mác và Ph.Ăng-ghen trình bày trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” vẫn tỏ rõ sức sống mãnh liệt, còn nguyên giá trị.

Cách đây 166 năm, vào ngày 24-2-1848, sau những năm nghiên cứu, khảo sát phong trào công nhân ở các nước Tây Âu, C.Mác và Ph.Ăngghen đã hoàn thành một tác phẩm quan trọng với tên gọi “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”. C. Mác và Ph. Ăng-ghen chính thức công bố trước toàn thế giới “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” do các ông soạn thảo theo sự ủy nhiệm của Đồng minh những người cộng sản. Cả hai ông là những người đặt nền móng cho học thuyết khoa học và cách mạng về chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản đem lại sự phát triển lý luận mới về chất, chuyển chủ nghĩa xã hội từ không tưởng đến khoa học.

Tác phẩm “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” gồm 4 chương: Tư sản và vô sản; Những người vô sản và những người cộng sản; Văn học chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản; Thái độ của những người cộng sản đối với các đảng đối lập. “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” là tác phẩm kinh điển chủ yếu của chủ nghĩa xã hội khoa học. Những nguyên lý của C.Mác và Ph.Ăngghen trình bày trong tác phẩm là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho toàn bộ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Tuyên ngôn là dấu mốc đặc biệt quan trọng đánh dấu sự trưởng thành của chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa xã hội khoa học về tư tưởng, quan điểm, lý luận, phương pháp. Ngay lúc mới ra đời, “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” được xem là cương lĩnh chính trị của phong trào công nhân. Tuyên ngôn khẳng định mục đích trực tiếp của cuộc cách mạng chính trị là giải phóng vô sản và lao động ra khỏi nô lệ xiềng xích thống trị của chủ nghĩa tư bản. Đồng thời, khẳng định thất bại của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều là một tất yếu lịch sử như nhau.

Ph.Ăng-ghen và C.Mác (Nguồn: Internet).

Tuyên ngôn đã tổng kết toàn bộ sự phát triển trước đó của lý luận mác - xít, những kinh nghiệm thực tiễn của C.Mác - Ph.Ăngghen và giai cấp vô sản đã thu thập được. Trong tuyên ngôn, C.Mác và Ph.Ăngghen đã đề cập một cách ngắn gọn và có hệ thống về chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử, kinh tế chính trị học, học thuyết đấu tranh giai cấp, xây dựng chủ nghĩa xã hội và cộng sản chủ nghĩa. Tư tưởng cốt lỗi của Tuyên ngôn là tư tưởng giải phóng xã hội, giải phóng con người; giải pháp về những vấn đề mọi người quan tâm, đó là có thể xóa bỏ được áp bức, bóc lột, nghèo đói và chiến tranh, bảo vệ được hòa bình, tự do và công lý của loài người.

Có thể nói, lịch sử nhân loại từ khi xuất hiện giai cấp và đấu tranh giai cấp đến nay đã diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng gắn liền với đấu tranh của con người, mục đích là bảo vệ những giá trị về quyền được sống và quyền mưu cầu hạnh phúc. Sự ra đời của “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” vào tháng 2-1848 là sự kiện do giai cấp vô sản tiến hành gắn với cuộc đấu tranh giải phóng loài người của giai cấp vô sản và lao động trên thế giới theo những nguyên tắc cộng sản chủ nghĩa, tạo bước ngoặt lớn đối với tiến trình lịch sử và điều này càng làm tăng thêm giá trị nhân văn sâu sắc đã chứa đựng trong chủ nghĩa cộng sản. Mặt khác, với sự ra đời của Tuyên ngôn, giai cấp vô sản đã tìm thấy nơi đó vũ khí tư tưởng để trỗi dậy tự giải phóng và đã chuyển cuộc đấu tranh “tự nó” trở thành cuộc đấu tranh “vì nó”, với mục tiêu không chỉ tự giải phóng chính mình, mà còn vì sự giải phóng toàn bộ nhân loại. Như vậy, có thể nhận định “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, ngoài nội dung chứa đựng tính nhân văn cao cả còn có ý nghĩa vạch ra thời đại mới cho sự phát triển của xã hội loài người.

Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, từ ánh sáng tư tưởng của Tuyên ngôn dẫn đến hàng loạt cuộc cách mạng xã hội ở các nước châu Á, châu Phi, châu Mỹ La tinh giành thắng lợi. Trong dòng thác đó có cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa của nhân dân Việt Nam, điển hình là thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã đập tan ách thống trị của thực dân Pháp và phát xít Nhật để xây dựng nên nước Việt Nam độc lập, lật nhào ngai vàng phong kiến từ mấy mươi thế kỷ, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á, mở đầu cho sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới. Nhân dân Việt Nam từ kiếp đời nô lệ vươn lên làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã chứng minh một nguyên lý của Chủ nghĩa Mác - Lênin là tất cả các cuộc chính biến trước đây chỉ làm cho các thể chế chính trị nhà nước thêm hoàn chỉnh, cách mạng xã hội chủ nghĩa đã hoàn toàn phá bỏ kiểu nhà nước cũ, xây dựng một nhà nước kiểu mới, giành lại tự do và dân chủ cho nhân dân. “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” đã đặt nền tảng tư tưởng cho những vấn đề về Đảng và xây dựng Đảng, luôn là kim chỉ nam trong công tác xây dựng Đảng của Đảng ta. Điều khẳng định và nhất quán đó, tự nó đã bao hàm và thể hiện giá trị, sức sống, ý nghĩa của Tuyên ngôn. Và giá trị nhân văn của chủ nghĩa cộng sản thể hiện qua Tuyên ngôn luôn không thay đổi, cho dù thời thế có những đổi thay.

“Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” là một tác phẩm có sức sống mãnh liệt, được truyền bá rộng rãi trên thế giới. Suốt 166 năm qua, tác phẩm này đã được dịch ra nhiều thứ tiếng, được in và phát hành với số lượng nhiều nhất, rộng rãi nhất trong kho tàng sách lý luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin. Ở Việt Nam, “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” đã được dịch ra tiếng Việt và được các chiến sĩ cộng sản truyền tay nhau nghiên cứu, kể cả trong khi bị giam cầm trong nhà tù của đế quốc. Tinh thần của Tuyên ngôn đã được thể hiện trong Luận cương của Đảng năm 1930.

Trong 84 năm qua, sự phát triển và mọi thắng lợi to lớn của cách mạng Việt Nam là minh chứng sinh động về sự kiên định và vận dụng sáng tạo của Đảng ta đối với những nguyên lý cơ bản trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”. Rất nhiều bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh đều khẳng định: “Những người Việt Nam có ngày hôm nay phải nhớ tới đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, biết ơn “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”.

Nguyễn Thanh Hoàng