Dự án hỗ trợ phát triển Cà phê Buôn Ma Thuột: Hiệu quả bước đầu từ mối liên kết "bốn nhà"

Theo sự thống nhất giữa bốn nhà: doanh nghiệp (Công ty Cổ phần phân bón Bình Điền, Công ty Cổ phần Vinacafé Biên Hòa), nhà khoa học (Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên), nhà quản lý (Sở NN-PTNT, chính quyền địa phương), nhà nông (nông dân thực hiện mô hình) thì Dự án hỗ trợ phát triển Cà phê Buôn Ma Thuột hỗ trợ người dân tái canh hơn 3 ha cà phê của 10 hộ dân. Đến thời điểm này, dự án đã hỗ trợ 2.290 cây giống cà phê chất lượng cao TRS1, TR4, TR9, TR11 (550 cây ghép, 1.740 cây thực sinh) tái canh hơn 2 ha cho 7 hộ dân (vì một số hộ dân đã mua cây giống từ trước); 90 cây ăn quả; hơn 10 kg hạt muồng hoa vàng trồng làm cây chắn gió khi cà phê mới trồng; 730 kg phân bón NPK Bình Điền… Ông Y Wet Mlô, một trong những nông hộ được hưởng lợi từ dự án cho biết, hiện tại gia đình đã được dự án hỗ trợ lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt trên diện tích 0,5 ha trị giá hơn 42 triệu đồng. Ngoài ra, Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền còn ưu tiên hỗ trợ loại phân bón mùa khô tương thích với hệ thống tưới tiết kiệm nước nên công việc chăm sóc cà phê mùa khô nhàn hơn, cây cùng lúc được cung cấp nước tưới và phân bón đầy đủ nên sinh trưởng, phát triển tốt. Còn với gia đình ông Y Lê Wi Niê cũng có vườn cà phê rộng 0,5 ha cho hay, khi dự án triển khai thì vườn cà phê của gia đình đã được trồng tái canh rồi, nhưng hiện trạng vườn cây bất ổn: cà phê phát triển èo uột, một số cây trên vườn bị bệnh vàng lá thối rễ đang chết dần. Dưới sự hướng dẫn của cán bộ dự án, ông đã đổ thuốc tervigo 2 lần, chú trọng bón phân hữu cơ nên cây cà phê đang có dấu hiệu hồi phục dần. Hiện tại gia đình đang ép phân xanh từ cành, lá cây muồng hoa vàng để bổ sung nguồn phân hữu cơ, tạo điều kiện cây hấp thu chất dinh dưỡng tốt nhất.

Đại diện các bên liên quan kiểm tra vườn cà phê tái canh được hưởng lợi từ Dự án hỗ trợ phát triển Cà phê Buôn Ma Thuột.

Ông Nguyễn Quang An, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ea Tu chia sẻ, cà phê là cây trồng chủ lực của xã với trên 2.800 ha, nhưng diện tích già cỗi ngày càng tăng trong khi đó quá trình tái canh gặp khó khăn do thiếu vốn, kỹ thuật khiến năng suất, chất lượng cà phê giảm sút. Vì vậy khi dự án được triển khai trên địa bàn với những kết quả tích cực đã từng bước thay đổi nhận thức của người dân, đặc biệt là cán bộ dự án trực tiếp hướng dẫn kỹ thuật, giám sát việc tái canh trên đồng ruộng đã giúp người dân địa phương củng cố kiến thức tái canh hiệu quả theo quy trình.

Theo đánh giá của các nhà đầu tư thì một số nội dung trong dự án tuy không thực hiện được do thời gian triển khai chậm so với mùa vụ như hỗ trợ phân bón lót, cây giống, hệ thống tưới tiết kiệm… khiến tiến độ giải ngân chỉ đạt 33% kế hoạch (hơn 214 triệu đồng) nhưng vườn cây tái canh vẫn sinh trưởng tốt, nhận thức của nông dân về sản xuất cà phê bền vững được nâng lên rõ rệt. Ông Trương Quốc Huy, Trưởng vùng Miền Đông – Tây Nguyên, Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền cho biết, tái canh cà phê là giai đoạn khó nhất trong chuỗi hoạt động canh tác cà phê vì nó liên quan đến sâu bệnh hại, hàm lượng các chất dinh dưỡng trong đất, độ chua của đất… Do đó trước khi hỗ trợ phân bón, các nông hộ đều được hướng dẫn lấy mẫu để phân tích đất và dựa vào kết quả phân tích để xử lý đất kỹ trước khi tái canh, cũng như có cách bón phân hiệu quả, hợp lý nhất. Thời gian tới, Bình Điền tiếp tục phối hợp với Vinacafé hỗ trợ 3 hộ (tổng diện tích 1,5 ha) xây dựng mô hình điểm để người dân trong và ngoài tỉnh tham quan học tập.

Ông Huỳnh Quốc Thích, Phó Giám đốc Sở NN – PTNT hướng dẫn người dân chăm sóc cà phê tái canh.

Hiện các nhà đầu tư của dự án này cũng đang thảo luận với chính quyền xã Ea Tu để xây dựng cánh đồng mẫu lớn về cà phê rộng 50 - 70 ha. Theo đó, Công ty Cổ phần phân bón Bình Điền sẽ hỗ trợ nông dân mua phân bón với giá ưu đãi, còn Công ty Cổ phần Vinacafé Biên Hòa hỗ trợ việc cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý Cà phê Buôn Ma Thuột và bao tiêu đầu ra cho bà con.

Thanh Hường