Khủng hoảng nhập cư khiến các nước châu Âu ngày càng chia rẽ

Ngày 17-9, tờ Thời báo Tài chính của Anh đã đưa ra nhận định rằng cuộc khủng hoảng nhập cư ở châu Âu hiện nay có thể đẩy nước Đức đến chỗ mâu thuẫn gay gắt với các quốc gia láng giềng ở phía Đông. Như vậy, hố sâu ngăn cách giữa Đông Âu và Tây Âu ngày càng được nới rộng ra với nhiều vấn đề gây bất đồng, chia rẽ mà khó có thể hàn gắn trong "một sớm, một chiều". 

 

Thủ tướng Đức Angela Merkel trước đó đã được cả thế giới tung hô khi bà tuyên bố sẵn sàng tiếp nhận hàng chục ngàn người tị nạn chạy trốn khỏi xung đột, nghèo đói và bạo lực ở Syria, Iraq, Afghanistan. Tuy nhiên, mọi việc đã thay đổi nhanh chóng chỉ trong vòng một tuần qua. Các nhà ngoại giao ở Đông Âu - nơi Đức đang hậu thuẫn cho kế hoạch tiếp nhận người tị nạn, bắt đầu lên tiếng chỉ trích về thái độ trịch thượng và cứng rắn của Berlin. Nhiều người còn cho rằng cách hành xử theo kiểu "chiếu trên" của Đức sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình giải quyết cuộc khủng hoảng nhập cư vốn đang đe dọa nghiêm trọng đến môi trường an ninh châu Âu. 

Hungary đã xây dựng hàng rào đóng cửa biên giới với Serbia và Croatia nhằm ngăn chặn người tị nạn. (Ảnh AFP).

Theo báo trên, cuộc khủng hoảng nhập cư ngày càng trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt ở khu vực biên giới các nước châu Âu, sau khi Đức siết chặt kiểm soát tại các cửa ngõ biên giới nước này. Báo này nhận định trong bối cảnh hiện nay, Đức sẽ vấp phải những thử thách đáng kể khi thúc đẩy kế hoạch giải quyết vấn nạn trên theo ý tưởng do Berlin đề xuất. Nhiều người gọi đề xuất phân bổ hạn ngạch về người nhập cư là "kế hoạch của Đức". Thậm chí, những đồng minh thân cận nhất của Đức ở châu Âu cũng không giấu được tâm trạng hoài nghi về đường hướng sắp tới.

 

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk ngày 17-9 cho biết ông đã triệu tập cuộc họp thượng đỉnh của lãnh đạo 28 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) vào ngày 23-9 tới để bàn về cuộc khủng hoảng người di cư.

 

Đây sẽ là cuộc họp thượng đỉnh khẩn cấp của EU lần thứ hai bàn về vấn đề người di cư trong vài tháng qua. Cuộc gặp lần này sẽ giải quyết bế tắc hiện nay liên quan đến việc phân bổ 120.000 người di cư mới, nhằm chia sẻ gánh nặng cho Hy Lạp, Hungary và Italy. Trước đó, Thủ tướng Đức Angela Merkel và người đồng cấp Áo Werner Faymann cũng kêu gọi tổ chức cuộc họp thượng đỉnh của EU sau khi các Bộ trưởng Nội vụ của khối không đạt được sự nhất trí về kế hoạch phân bổ người di cư theo hạn ngạch mà Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra.

 

Cũng liên quan đến vấn đề tiếp nhận người di cư, Chính phủ Đan Mạch ngày 17-9 cho biết nước này đã nhất trí tự nguyện tiếp nhận 1.000 người di cư trong số 120.000 người mà EC đang định phân bổ cho các nước thành viên EU. Đan Mạch, Anh và Ireland từ lâu đã đứng ngoài chính sách nhập cư chung của EU, do vậy việc các nước này tiếp nhận người di cư hoàn toàn mang tính tự nguyện. Hồi tuần trước, Anh cũng tuyên bố có thể tiếp nhận 20.000 người trong 5 năm tới.

 

Bộ trưởng Hội nhập của Đan Mạch Inger Stojberg cho biết chính phủ đã thông báo với các đảng phái trong Quốc hội về kế hoạch tiếp nhận hạn chế số người xin tị nạn, cụ thể là 1.000 người, để chia sẻ trách nhiệm với EU. Tuy nhiên, Chính phủ Đan Mạch vẫn chưa quyết định thời điểm bắt đầu tiếp nhận số người nói trên, đồng thời cho biết sẽ thảo luận vấn đề này tại Quốc hội vào tuần tới. Hiện Đảng Nhân dân Đan Mạch (DPP) có xu hướng chống người nhập cư cho biết sẽ phản đối quyết định trên. Tuy nhiên, Chính phủ Đan Mạch có thể tìm kiếm sự ủng hộ từ các đảng khác trong Quốc hội để thông qua kế hoạch. Trước đó, ngày 12-9, tại thủ đô Copenhagen của Đan Mạch, khoảng 30.000 người đã tham gia cuộc tuần hành ủng hộ việc tiếp nhận những người di cư đang tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn tại châu Âu.

 

Cũng trong ngày 17-8, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu khẩn cấp kế hoạch phân bổ người tị nạn sau khi Bộ trưởng Nội vụ của 28 nước thành viên Liên minh châu Âu không đạt được sự đồng thuận đối với kế hoạch của Ủy ban châu Âu trong cuộc họp ngày 14-9 vừa qua.

 

Với 372 phiếu thuận, 124 phiếu chống và 54 phiếu trắng, Nghị viện châu Âu đã thông qua kế hoạch phân bổ khẩn cấp thêm 120.000 người tị nạn. Việc Nghị viện châu Âu ủng hộ kế hoạch của Ủy ban châu Âu sẽ tăng sức ép lên các Bộ trưởng Nội vụ Liên minh châu Âu khi họ tái họp vào thứ ba tuần tới.

 

Phát biểu trước khi bỏ phiếu diễn ra, ông Frans Timmermans, Phó chủ tịch Ủy ban châu Âu, nhấn mạnh cuộc khủng hoảng người tị nạn hiện nay sẽ còn kéo dài và kêu gọi các nước hãy hành động ngay trên tinh thần nhân đạo. “Chúng tôi rất biết ơn Nghị viện châu Âu đã thấu hiểu tính cấp thiết của vấn đề. Đã đến lúc chúng ta phải hành động ngay dựa trên nguyên tắc nhân đạo. Chúng ta không ủng hộ việc mở cửa tất cả biên giới, nhưng chúng ta ủng hộ hành động theo lương tâm, không thể nói với người tị nạn trốn chạy khỏi chiến tranh và khủng bố rằng các bạn hãy rời xa châu Âu”, ông Timmermans nói.

 

Ủy ban châu Âu đã hoan nghênh kết quả bỏ phiếu khẩn cấp của Nghị viện châu Âu, dọn đường cho Hội đồng châu Âu sẽ có động thái tương tự. Nếu Hội đồng châu Âu đồng ý với kế hoạch trên, Ủy ban châu Âu sẽ xúc tiến làm việc với các nước thành viên và các cơ quan có liên quan để thực hiện ngay việc phân bổ người tị nạn, đồng thời giảm áp lực lên các nước thành viên bị ảnh hưởng nhiều nhất.

 

Trước đó cùng ngày, Croatia cho biết, 6.000 người di cư đã tràn vào nước này trong chưa đầy 24 giờ và dự kiến con số này sẽ lên tới hơn 20.000 người trong 2 tuần tới. Cùng với Romania, Croatia đang trở thành sự lựa chọn khả thi mới với hàng nghìn người di cư đang mắc kẹt ở bán đảo Balkan sau khi Hungary đóng cửa biên giới với Serbia. Tuy nhiên, Hungary đóng cửa biên giới cũng đã gây căng thẳng giữa các nước châu Âu liên quan đến việc chia sẻ trách nhiệm tiếp nhận người di cư.

 

Bộ trưởng Y tế Croatia, Sinisa Varga dự báo dòng người di cư vào nước này sẽ lên tới đỉnh điểm trong vòng hai tuần tới. Bộ Nội vụ nước này cũng xác nhận đã có hơn 6.200 người di cư vượt biên giới Serbia vào Croatia trong gần 24 giờ qua. Nước này cũng đã triển khai khoảng 6.000 binh lính để kiểm soát dọc biên giới Serbia. Những người di cư sau khi lọt qua biên giới Croatia đều muốn nhanh chóng bắt tàu hỏa và xe buýt để tới thủ đô Zagreb, sau đó sẽ tìm đường tới các nước Bắc Âu hoặc Đức. 

Người di cư từ các quốc gia Trung Đông tràn khu vực biên giới Croatia- Serbia gần thị trấn Tovarnik, miền đông Croatia. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Bộ trưởng Nội vụ Croatia Ranko Ostojic cảnh báo nước này không đủ khả năng để đối phó với dòng người di cư có thể lên tới "hàng chục nghìn người" sau khi Hungary chặn biên giới với Serbia.  “Chúng tôi đã hết khả năng tiếp nhận người tị nạn. Chúng tôi đang đề nghị tất cả nước trên tuyến đường này gồm Hy Lạp, Macedonia, Serbia phải tôn trọng tất cả những hợp đồng, bản ghi nhớ, công ước. Họ cần phải có nghĩa vụ giống như Croatia tiếp nhận người tị nạn”, ông Ostojic nói.

 

Trước đó, ngày 16-9, Hungary đã cho đóng cửa khu vực biên giới giáp với Serbia. Cảnh sát Hungary đã phải sử dụng hơi cay và vòi rồng để chống lại những người di cư cố tìm mọi cách vượt qua hàng rào dây thép gai. Từ khi luật di trú mới của Hungary có hiệu lực ngày 15-9 và hàng rào chặn người di cư của nước này được hoàn thành trên toàn tuyến biên giới với Serbia, một số lượng lớn người di cư đang bị mắc kẹt ở khu vực biên giới Hungary- Serbia buộc phải tìm con đường khác nếu muốn tiếp tục đi tới lãnh thổ của một nước thuộc Liên minh châu Âu. Chính vì thế dòng người di cư đã chạy đến khu vực biên giới Romania và Croatia. Điều này đã làm nảy sinh mâu thuẫn giữa các nước châu Âu liên quan đến vấn đề người di cư.

 

Ngày 17-9, Romania đã triệu Đại sứ Hungary tại nước này liên quan đến kế hoạch của Hungary kéo dài hàng rào biên giới sang cả biên giới với Romania nhằm ngăn chặn dòng người di cư tìm cách đến Tây Bắc Âu. Theo phía Romania, đây hành động không đúng đắn về mặt chính trị và đi ngược lại tinh thần châu Âu. Cùng ngày, Serbia đã trao công hàm phản đối chính thức cho Hungary do việc nước này sử dụng hơi cay trên lãnh thổ Serbia, đồng thời thông báo nước này sẽ điều thêm cảnh sát tới khu vực biên giới 2 nước.

 

H.T (Tổng hợp từ Vietnam+, VOV)