Nga- Mỹ đối đầu về chiến dịch không kích ở Syria

Nga và Mỹ hôm 30-9 đã có cuộc đối đầu tại Liên hiệp quốc về các chiến dịch không kích ở Syria.

Cuộc họp báo chung của Ngoại trưởng hai nước đã không thể che giấu những bất đồng của cả hai khi Nga tuyên bố đang tấn công các tay súng thuộc nhóm Nhà nước Hồi giáo, còn Mỹ lại chất vấn việc này và cho rằng Nga muốn hỗ trợ cho Tổng thống Assad.

 

Sau cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ John Kerry tại trụ sở Liên hiệp quốc vào ngày 30-9, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố, các cuộc không kích của lực lượng không quân Nga tại Syria chỉ nhằm vào các căn cứ của nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Ngoại trưởng Lavrov nhấn mạnh đáp ứng đề nghị của lãnh đạo Syria, Nga đã hỗ trợ trong cuộc chiến chống nhóm Nhà nước Hồi giáo và các nhóm khủng bố khác. Theo ông Lavrov, Mỹ đã bày tỏ quan ngại về mục đích Nga không kích tại Syria, ám chỉ Nga muốn tấn công phe đối lập mà Mỹ gọi là "ôn hòa", song Nga đã tuyên bố mục tiêu không kích là nhóm Nhà nước Hồi giáo .

 

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Nga khẳng định, Bộ Quốc phòng Nga chịu trách nhiệm về mục đích tiến hành không kích. Theo đó, các cuộc không kích chỉ nhằm vào những căn cứ, kho đạn của các tổ chức khủng bố có vũ trang tại Syria. Ông Lavrov cũng chỉ ra rằng, liên quân do Mỹ đứng đầu đã tiến hành không kích nhóm Nhà nước Hồi giáo tại Syria khi không có đề nghị từ phía chính quyền của  nước này. Trong khi đó, Nga lại nhận được đề nghị của Syria trước khi quyết định triển khai hành động tại Syria. Ngoại trưởng Lavrov cũng cho biết thêm, trong thời gian tới, hai bên sẽ sớm thiết lập các kênh thông tin liên lạc: "Liên minh chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo do Mỹ dẫn đầu và quân đội của Nga hiện đang tham gia vào một số hoạt động quân sự tại Syria theo yêu cầu của phía chính phủ Syria sẽ thiết lập kênh liên lạc để tránh những va chạm ngoài ý muốn có thể xảy ra trong quá trình  không kích nhóm Nhà nước Hồi giáo. Chúng tôi cũng thống nhất rằng, Bộ quốc phòng hai nước nên sớm có các cuộc gặp gỡ”.

Máy bay chiến đấu của Nga tham gia không kích lực lượng IS. (Ảnh: Reuters)

Những tuyên bố của ông Lavrov đưa ra sau khi một nhóm phiến quân đối lập ở Syria do Mỹ hậu thuẫn đã cáo buộc các máy bay chiến đấu của Nga không kích vào các vị trí của lực lượng này chứ không phải của nhóm Nhà nước Hồi giáo.

 

Về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ kêu gọi tiến hành các cuộc đàm phán mang tính xây dựng, nhấn mạnh sự cần thiết loại bỏ nguy cơ xung đột quân sự giữa quân đội hai nước trong vùng không phận của Syria.  “Như Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã nói, chúng tôi đã có cuộc họp mang tính xây dựng. Tuy nhiên, tôi cũng nhắc lại mối quan tâm của chúng tôi, đó là bản chất của các cuộc tấn công và mục tiêu của các cuộc tấn công cần phải phân định rõ và phải được  tôn trọng-đó chính là nhắm vào nhóm Nhà nước Hồi giáo. Chính vì thế chúng tôi đã thống nhất rằng, các bên cần phải tổ chức một cuộc họp giữa giới quân sự hai nước càng sớm càng tốt” - Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói. Ngoại trưởng John Kerry khẳng định, Mỹ tiếp tục không kích các mục tiêu của nhóm Nhà nước Hồi giáo, bất chấp việc Nga đề nghị Mỹ tránh xa không phận Syria.

 

Trong khi đó, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius tuyên bố Paris sẵn sàng hợp tác với Nga trong cuộc chiến chống IS tại Syria, với một số điều kiện nhất định. Hãng tin TASS của Nga cho biết các điều kiện này bao gồm: Thứ nhất, mục tiêu tấn công của Nga tại Syria là IS chứ không phải phe đối lập Syria. Thứ hai, Tổng thống Syria Bashar Al Assad phải từ chức khi kết thúc tiến trình chuyển giao chính trị tại quốc gia Trung Đông này. Điều kiện thứ ba là không được sử dụng bom thùng và khí clo trong các cuộc tấn công. 

 

Các tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh lần đầu tiên các máy bay chiến đấu Nga mở đợt không kích đầu tiên nhằm vào các mục tiêu IS theo đề nghị của chính quyền Syria. Theo thông báo của Bộ Quốc phòng Nga, không quân Nga đã tiến hành 20 đợt không kích nhằm vào 8 mục tiêu của IS tại Syria, phá hủy các kho hàng và các trung tâm chỉ huy của IS ở khu vực miền núi. Các đợt không kích được tiến hành căn cứ vào các thông tin tình báo do quân đội Syria cung cấp. Bộ Quốc phòng Nga khẳng định các máy bay chiến đấu của nước này không ném bom xuống các khu dân cư và các vùng lân cận như phe đối lập Syria cáo buộc. Moskva cũng cho biết đã thông báo trước với NATO về kế hoạch này.

 

Như vậy, bất chấp việc các bên đều tuyên bố rằng mục tiêu của họ ở Syria là tiêu diệt lực lượng nhóm Nhà nước Hồi giáo nhưng theo các nhà phân tích, bản chất của các cuộc không kích của các bên là bảo vệ các lợi ích chiến lược của mình tại quốc gia Trung Đông này. Nga muốn bảo vệ lợi ích của mình ở Syria thông qua các chiến dịch hậu thuẫn, bảo vệ chế độ của Tổng thống Assad; trong khi đó Mỹ vừa muốn tiêu diệt nhóm Nhà nước Hồi giáo vừa muốn thúc đẩy lật đổ Tổng thống Syria.

 

Diễn biến mới này cũng gây ra quan ngại về khả năng đụng độ Nga - Mỹ khi cả hai bên đều mở các cuộc tấn công trên cùng một không phận mà không có sự điều phối rõ ràng. Leo thang đối đầu ở mức độ nào hiện vẫn còn là câu hỏi để ngỏ.

 

Đại sứ Syria tại Nga Ryad Haddad ngày 30-9 tuyên bố, Syria hoan nghênh quyết định của Hội đồng Liên bang (tức Thượng viện) Nga cho phép sử dụng quân đội Nga tại Syria để chống lại nhóm IS theo đề nghị của Syria. Theo ông Haddad, liên minh do Mỹ đứng đầu hoạt động không có hiệu quả, lãnh thổ nhóm IS chiếm giữ ngày càng mở rộng, quân số nhóm IS ngày càng tăng, Syria và Iraq là những nước chịu thiệt hại nhiều nhất do hành động của nhóm IS. Syria hy vọng sự phối hợp nỗ lực giữa Nga, Syria, Iran và Iraq sẽ hiệu quả hơn trong cuộc chiến chống khủng bố. Trung tâm điều phối tại Iraq sẽ điều phối các cuộc tấn công vào các vị trí của nhóm IS. Ông cũng cho biết đề nghị của Tổng thống Syria Bashar al-Assad về việc Nga cử lực lượng không quân tới Syria hỗ trợ chống nhóm IS đã được chuyển cho phía Nga cách đây 1 tuần.

 

Thủ tướng Anh David Cameron cũng hoan nghênh các cuộc không kích của Nga tại Syria: “Nếu hành động quân sự của Nga là một phần trong hành động quốc tế chống lại nhóm IS và  nhằm tiêu diệt các tay súng nhóm IS thì sẽ là một điều tốt. Tuy nhiên nếu hành động này nhằm vào lực lượng đối lập Syria thì rõ ràng là một bước đi sai lầm. Hiện chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình tại Syria”.

 

Đại diện NATO tuyên bố sẽ theo dõi chặt chẽ sự tăng cường hiện diện của Nga ở Syria.

 

H.T (Tổng hợp từ Vietnam+, VOV)