Bầu cử Mỹ 2020: Cuộc đua kịch tính

Trong cuộc bầu cử năm 2020, với việc có hơn 270/538 phiếu đại cử tri, ông Joe Biden đã có đủ điều kiện để trở thành Tổng thống thứ 46 của nước Mỹ. Mặc dù còn có nhiều tranh cãi về mặt pháp lý do đội ngũ tranh cử của đương kim Tổng thống Donald Trump không công nhận những kết quả trên, nhưng ông Biden thì tuyên bố đã sẵn sàng đảm đương trọng trách dẫn dắt nước Mỹ.

Cuộc đua kịch tính

Ngày 3-11 vừa qua, cử tri Mỹ đã chính thức đi bỏ phiếu để lựa chọn ra nhà lãnh đạo quốc gia chèo lái đất nước trong 4 năm tới. Đây là cuộc bầu chọn giữa Tổng thống đương nhiệm Donald Trump đại diện đảng Cộng hòa theo đường lối bảo thủ, với cựu Phó Tổng thống Joe Biden đại diện đảng Dân chủ theo đường lối tự do.

Không chỉ bầu chọn ra Tổng thống và Phó Tổng thống mới, trong cuộc tổng tuyển cử này, cử tri Mỹ cũng lựa chọn các gương mặt nghị sĩ cho nhiệm kỳ tới, theo đó bầu lại toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và 35 trong tổng số 100 ghế tại Thượng viện, đồng thời bầu 11 vị trí Thống đốc bang và khoảng 5.000 ghế trong các cơ quan lập pháp cấp bang trên cả nước.

Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, khi dịch Covid-19 đẩy nước Mỹ vào cuộc khủng hoảng đa chiều, từ khủng hoảng y tế dẫn tới suy thoái kinh tế và khủng hoảng xã hội, trong khi các vấn đề cố hữu ở Mỹ như chia rẽ chính trị và phân biệt chủng tộc vẫn chưa được giải quyết.

Ông Joe Biden và vợ vẫy chào những người ủng hộ tại Wilmington, bang Delaware, Mỹ, ngày 7-11-2020. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong bối cảnh đó, bước vào cuộc bầu cử Tổng thống lần này, đương kim Tổng thống Trump phát đi thông điệp “Giữ cho nước Mỹ vĩ đại,” với những cam kết tập trung thúc đẩy kinh tế, tạo việc làm và giảm thuế. Ông cũng cam kết xử lý tình trạng biểu tình bạo lực, xốc lại đội ngũ thực thi pháp luật và hành động cứng rắn hơn với tình trạng nhập cư trái phép. Về đối ngoại, khẩu hiệu “Nước Mỹ trước tiên” được duy trì, trong đó mục tiêu ưu tiên là thương mại cân bằng, bớt đóng góp quốc tế, giảm can thiệp bên ngoài và tập trung củng cố nội lực để thúc đẩy nước Mỹ mạnh mẽ hơn...

Trong khi đó, với nhiều quan điểm trái ngược so với đại diện của đảng Cộng hòa, ứng cử viên của đảng Dân chủ Joe Biden bước vào cuộc đua năm nay với khẩu hiệu “Xây dựng lại tốt đẹp hơn”. Trong đó, ưu tiên hàng đầu là ứng phó dịch Covid-19, mở rộng chương trình chăm sóc sức khỏe toàn dân (còn gọi là Obamacare), chứ không như đối thủ đảo ngược chính sách của người tiền nhiệm. Bãi bỏ chương trình giảm thuế của chính quyền đương nhiệm, ông Biden còn đề xuất tăng thuế doanh nghiệp. Mục tiêu khí hậu đầy tham vọng được ông Biden đưa ra, cùng cam kết đưa nước Mỹ tham gia trở lại Thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu. Về đối ngoại, trái ngược với đối thủ, ông Biden chủ trương khôi phục vị thế quốc tế của Mỹ, với một loạt cam kết thay đổi như: cải thiện mạnh mẽ quan hệ Mỹ và đồng minh, nhất là trong NATO và ở châu Âu; thúc đẩy giải quyết tranh chấp với các đối tác thương mại bằng đối thoại, hoặc các nỗ lực quốc tế, thay vì phát động cuộc chiến thương mại...

Theo các chuyên gia, cuộc bầu cử ở Mỹ năm nay đã cho thấy quá nhiều yếu tố bất ngờ xét từ khía cạnh sự lựa chọn của cử tri. Nhiều ngày sau ngày bầu cử chính thức 3-11 kết thúc, cuộc đua vẫn chưa thể ngã ngũ với rất nhiều diễn biến kịch tính. Tuy nhiên, đến ngày 7-11, các hãng truyền thông của Mỹ đồng loạt đưa tin ứng cử viên Joe Biden đã giành được hơn 270 phiếu đại cử tri, có đủ điều kiện để trở thành Tổng thống thứ 46 của nước Mỹ.

Các nước kỳ vọng quan hệ với chính quyền mới ở Mỹ

Tổng Thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres đã gửi lời chúc mừng đến ông Joe Biden sau khi truyền thông Mỹ đồng loạt đưa tin chính khách của đảng Dân chủ này đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Người đứng đầu Liên hiệp quốc đồng thời tái khẳng định mối quan hệ đối tác giữa Mỹ và Liên hiệp quốc là một “trụ cột quan trọng của hợp tác quốc tế”, vốn cần thiết để giải quyết những thách thức nghiêm trọng mà thế giới đang phải đối mặt.

Trong khi đó, Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) Audrey Azoulay kêu gọi ông Biden tái khẳng định cam kết của Mỹ đối với các thể chế quốc tế, đặc biệt là cơ quan văn hóa này. Trên trang Twitter, bà Azoulay nhấn mạnh các thách thức trên toàn cầu hiện nay đòi hỏi Mỹ phải “làm mới” các cam kết của mình trong các lĩnh vực khoa học, giáo dục và văn hóa.

Người dân Mỹ bày tỏ niềm vui trước chiến thắng của ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden bằng một cuộc diễu hành trên ôtô. Ảnh: TTXVN

Nhiều nhà lãnh đạo các nước trên thế giới cũng đã gửi lời chúc mừng ông Joe Biden, đồng thời bày tỏ kỳ vọng vào việc củng cố mối quan hệ với Washington.

Thủ tướng Đức Angela Merkel đã chúc mừng chiến thắng của ông Biden. Bà nhấn mạnh mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương không gì có thể thay thế nếu muốn vượt qua các thách thức lớn hiện nay. Thủ tướng Anh Boris Johnson khẳng định Mỹ là đồng minh quan trọng nhất của nước này, do đó London mong muốn hợp tác chặt chẽ với Washington về các ưu tiên chung, từ biến đổi khí hậu đến thương mại và an ninh.

Trong một tuyên bố, Tổng thống Iran Hassan Rouhani hy vọng chính quyền mới ở Mỹ, dưới sự dẫn dắt của ông Biden, có thể nối lại việc thực thi các cam kết với cộng đồng quốc tế. Trước đó, ông Biden từng tuyên bố Washington sẽ tham gia trở lại thỏa thuận hạt nhân lịch sử mà Nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) ký kết với Iran năm 2015 nếu ông đắc cử Tổng thống Mỹ đồng thời Tehran vẫn tuân thủ thỏa thuận này.

Tổng thống Iraq Barham Saleh cũng gửi lời chúc mừng ông Biden, bày tỏ coi ông Biden là người bạn và là đối tác tin cậy trong việc xây dựng một đất nước Iraq tốt đẹp hơn. Tổng thống Iraq kỳ vọng hai nước sẽ cùng hợp tác để đạt được các mục tiêu chung cũng như củng cố hòa bình và ổn định trên toàn khu vực Trung Đông.

Trong tuyên bố từ trụ sở chính ở thành phố Ramallah thuộc Bờ Tây, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã chúc mừng ông Joe Biden, đồng thời bày tỏ mong đợi hợp tác với chính quyền tổng thống đắc cử ở Mỹ. Trong khi đó, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani hy vọng mối quan hệ giữa Kabul và Washington có thể sâu sắc hơn. Ông nhấn mạnh Afghanistan trông đợi duy trì và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược đa tầng với Mỹ, trong đó có cuộc chiến chống khủng bố cũng như mang lại hòa bình cho Afghanistan.

Nhiều nhà lãnh đạo các nước châu Phi trong đó có Nigeria, Nam Phi cũng gửi lời chúc mừng ông Biden, hy vọng tăng cường mối quan hệ và hợp tác với Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, ngoại giao và chính trị, cũng như cuộc chiến chống khủng bố.

Hồng Hà (Theo TTXVN)