Nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính ở trẻ em và cách phòng ngừa

Vào mùa thu đông, nhiệt độ không khí giảm, độ ẩm tăng là nguyên nhân gây ra các bệnh truyền nhiễm, nhất là ở trẻ em và người già. Tại khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, trong những ngày qua số bệnh nhân đến khám và nhập viện rất đông, nhiều nhất là bệnh nhân mắc các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính như viêm phế quản, viêm phổi,... Nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính ở trẻ em là một nhóm bệnh chỉ sự tổn thương cấp tính của đường hô hấp như: mũi, họng, thanh quản, khí quản, phế quản hoặc nhu mô phổi do vi khuẩn hoặc virut gây nên. Trẻ có thể mắc nhiều lần trong năm. Theo Tổ chức Y tế thế giới, hằng năm trên thế giới có khoảng 12,9 triệu trẻ em tử vong, trong đó 1/3 là do nhiễm khuẩn hô hấp cấp và 95% là ở các nước đang phát triển.

Những dấu hiệu thường gặp:
Ho: Đây là dấu hiệu chính của nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính. Trẻ có thể ho khan từng tiếng hoặc ho có đờm, nặng hơn có thể ho thành cơn dài khiến trẻ mệt mỏi, nôn trớ khi ho.
Sốt: Có thể sốt vừa (từ 37,50C đến 380C) hoặc sốt cao. Ngoài ra có thể chảy nước mũi, hắt hơi, ngạt mũi, thở khò khè, thở nhanh…
*Nếu diễn tiến nặng hơn:
Trẻ bỏ bú hoặc không uống được, co giật, ngủ li bì, khó đánh thức. Cần phải phát hiện sớm để đưa trẻ tới cơ sở y tế để được điều trị kịp thời. Phân loại bệnh nặng dựa vào 2 dấu hiệu chính: thở nhanh và co rút lồng ngực.
+ Thở nhanh: Trẻ dưới 2 tháng tuổi (60 lần/ phút), trẻ từ 2 -12 tháng (50 lần/ phút), trẻ 12-60 tháng (40 lần/phút).
+ Co rút lồng ngực ở vùng ranh giới giữa lồng ngực và bụng bị lõm sâu khi trẻ hít vào.
Nếu bà mẹ không tự đo nhiệt độ có thể áp trán vào con thấy trẻ nóng hoặc lạnh hơn trán mình.

Xử trí khi trẻ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp:
Khi thấy trẻ có những dấu hiệu của nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính thì nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, nhất là trẻ có một trong số những dấu hiệu bệnh nặng như ở trên. Trong trường hợp sau khi trẻ được thăm khám, có chỉ định của y, bác sĩ cho trẻ về chăm sóc tại nhà thì các bà mẹ cần phải lưu ý những điều quan trọng sau:
- Tuân thủ chế độ điều trị của bác sĩ đã hướng dẫn.
- Giữ ấm cho trẻ, làm thông thoáng mũi họng: Hút mũi, thấm mũi cho trẻ.
- Vệ sinh phòng ngủ sạch sẽ, ấm áp, tránh gió lùa nhất là vào đêm.
- Hằng ngày nên dùng nước ấm để vệ sinh cá nhân cho trẻ sạch sẽ.
- Nuôi dưỡng trẻ tốt: Cho trẻ ăn những thức ăn bổ dưỡng, loãng và dễ tiêu, cho trẻ uống đủ nước và ăn thêm các loại quả chín như cam, đu đủ… Nếu trẻ còn bú, nên tích cực cho trẻ bú nhiều hơn bình thường để trẻ có sức đề kháng chống lại bệnh tật và hạn chế khả năng suy dinh dưỡng sau đợt bị bệnh.
- Theo dõi các dấu hiệu cần đưa trẻ đi khám lại: Trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng tại nhà nếu thấy trẻ có một trong những dấu hiệu như: khó thở; thở nhanh; bú kém; mệt mỏi hoặc có một trong những dấu hiệu bệnh nặng thì phải đưa trẻ tới cơ sở y tế để được khám và điều trị.

Phòng bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính cho trẻ em:
Thường xuyên giữ ấm đường thở cho trẻ; mặc đủ ấm cho trẻ khi thay đổi thời tiết hay khi phải đưa trẻ ra ngoài, đặc biệt là giữ ấm cổ, ngực và hai bàn chân. Bảo đảm cho trẻ được sống trong môi trường không khí trong lành: Vệ sinh môi trường tốt, hạn chế bụi bặm, các loại khói bếp, khói thuốc lá, khói nhà máy…
Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ theo lịch tiêm chủng mở rộng dành cho trẻ em.
Chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ tốt (chế độ ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân) để tạo cho trẻ có sức đề kháng tốt chống lại bệnh tật, đồng thời hạn chế được nguy cơ mắc bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính và các bệnh khác như còi xương, suy dinh dưỡng…