Trẻ không bị AIDS - Điều bất ngờ của y học

Trẻ "miễn nhiễm" HIV là do tiến hóa ?

Theo báo cáo của Đại học Oxford, Anh (UoO) công bố trung tuần tháng 10-2016, đây là lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện thấy nhóm trẻ nhỏ dưới 5 tuổi bị nhiễm HIV ngay từ trong bụng mẹ nhưng lại không chuyển sang AIDS. Chúng có tỷ lệ gần 0% mắc AIDS, điều này tương ứng với 10% trẻ em trên thế giới miễn mắc bệnh HIV. Rất có thể, đây là kết quả của quá trình tiến hóa và chọn lọc tự nhiên giúp con người thích nghi với virus HIV.

Tiến sĩ Philip Goulder, trưởng nhóm nghiên cứu ở UoO cho biết, HIV/AIDS là đại dịch mà y học hiện chưa tìm ra thuốc đặc trị. Riêng loài linh trưởng lại không mắc AIDS bởi trải qua hàng nghìn năm tiến hóa thông qua chọn lọc tự nhiên. Giờ đây, khoa học đã phát hiện thấy con người bắt đầu có được lợi thế này và 170 đứa trẻ ở Nam Phi chính là nhóm người đầu tiên được hưởng lợi từ ưu điểm của quá trình tiến hóa nói trên. Tất cả trẻ nói trên đều nhiễm HIV nhưng vẫn hoàn toàn khoẻ mạnh và không có dấu hiệu  chuyển sang AIDS, thậm chí hệ miễn dịch của chúng hoạt động rất ổn, khỏe mạnh.

Trong tương lai, bệnh AIDS sẽ bị con người chế ngự.

Nhóm nghiên cứu nói trên đã tiến hành phân tích mẫu máu của 170 trẻ Nam Phi bị nhiễm HIV, theo đó trong mỗi mẫu máu (khoảng 1 ml) có chứa tới 10.000 virus HIV. Với lượng virus cực lớn này, ở người bình thường sẽ làm cho  hệ miễn dịch quá tải, làm cho cơ thể ốm yếu, nhưng ở 170 trẻ nói trên lại không ảnh hưởng gì và chúng được các nhà khoa học gọi là non-progressors (không tiến triển bệnh). “Hệ miễn dịch của nhóm trẻ đã phong bế, trì hoãn mọi sự tấn công virus HIV. Do virus không bị tấn công bởi hệ miễn dịch nên không tạo ra AIDS. Chọn lọc tự nhiên đã giúp cho con người kháng bệnh, tức hệ miễn dịch không hề sợ hãi virus HIV và quá trình nhiễm khuẩn vẫn nằm trong tầm kiểm soát”, Tiến sĩ Philip Goulder cho hay.

Cơ chế đặc biệt của hệ miễn dịch này gần như chỉ tồn tại duy nhất trên cơ thể trẻ nhỏ chứ không tồn tại ở người trưởng thành. Hệ miễn dịch của người lớn thường dốc tổng lực để tấn công HIV và bị thất bại, phải đầu hàng và chuyển sang giai đoạn nặng hơn. Khi bị nhiễm HIV, virus HIV thường tiếp cận tế bào thông qua protein có tên CCR5. Nó thường tấn công vào hệ thống miễn dịch cơ thể, khiến tế bào bạch huyết bị tiêu diệt và chuyển sang AIDS. "Về cơ bản, hệ miễn dịch của những đứa trẻ nói trên không quan tâm đến virus HIV. Các tế bào bạch huyết chấp nhận virus HIV tồn tại và chúng chỉ quan tâm tiêu diệt những vi khuẩn và virus gây bệnh khác", tiến sĩ Philip Goulder nói thêm.

Trong tương lai có thể chữa khỏi bệnh AIDS?

Nghiên cứu của UoO mở ra hy vọng mới cho nhân loại trong việc phát triển những mô hình điều trị HIV tốt hơn. Việc tìm thấy sự miễn dịch với HIV ở trẻ nhỏ có thể giúp khoa học tìm ra cách thức cân bằng lại hệ thống miễn dịch trên các bệnh nhân HIV và xa hơn là tìm ra liệu pháp đặc trị để mang lại cuộc sống cho nhóm người có HIV hiện đang phải dùng thuốc thường xuyên.

Trong danh sách 10 loại bệnh không chữa được hiện tại sẽ được chữa khỏi trong tương lai vừa được trang tin Listverse của Mỹ công bố đầu tháng 8 vừa qua, bệnh HIV/AIDS (xếp thứ 3) là nhóm bệnh sẽ được con người thanh toán trong tương lai. Theo Listverse, năm 2012, một thử nghiệm lâm sàng được thực hiện đối với RV144, vắc-xin HIV tiềm năng trên khỉ nâu. Đây là thử nghiệm lâm sàng đầu tiên cho một loại vắc-xin HIV để giảm tỷ lệ mắc phải. Tháng 7-2016, Đại học Case Western Reserve đã tái thử nghiệm thành công vắc-xin này trên khỉ. Mặc dù kết quả không thực sự hoàn hảo, song nghiên cứu đã chứng minh, vắc-xin RV144 có thể mang lại nhiều hứa hẹn. Sử dụng hướng điều trị này, các nhà nghiên cứu dự báo được chính xác các phản ứng với thuốc trong 2/3 đối tượng thử nghiệm, mở đường cho một sản phẩm mới "vắc-xin cá thể" có thể ngăn chặn bệnh một cách hiệu quả hơn.

Các nhà khoa học tin rằng công thức vắc-xin HIV sớm muộn sẽ thành công và sẵn sàng dùng cho thử nghiệm lâm sàng trên người trong tương lai không xa.

Khắc Hùng

(Dịch từ DailyMail/Listverse -10/2016)