Những mùa thu mang hồn nước bay lên

Những mùa thu ký ức

Có một mùa Thu

Trời Hà Nội trong xanh

Cờ dân chủ chống trời lên lồng lộng

Bác dõng dạc đọc “Tuyên ngôn Độc lập”

Nắng Ba Đình thắp lửa tận Cà Mau.

Có một mùa Thu

Náo nức tiếng reo vui

Nườm nượp năm cửa ô đón đoàn quân chiến thắng

Từ Ải Nam Quan tới Hiền Lương rực nắng

Quét sạch bóng thù, ta xây lại đời ta.

Có một mùa Thu

Người lặng lẽ đi xa

Mang theo nỗi khát khao non sông thống nhất

Mấy mươi triệu con tim thổn thức

Nuốt nước mắt thề Giải phóng miền Nam.

Có một mùa Thu

Đoàn tụ Bắc - Nam

Niềm vui vỡ òa từ hội trường Quốc hội

Đường Thống Nhất, tiếng còi tàu lảnh lói

Chở hân hoan xuyên suốt ba miền

Thanh thiết

Mùa Thu mới đang sang

Xui lòng nhớ những mùa Thu ký ức

Ơi những mùa Thu tự hào kiêu hãnh

Gió Thu nồng nàn

                              Mang hồn nước

                                                  Bay lên!

Cảm xúc về những mùa thu đất nước, dân tộc luôn là mạch nguồn sáng tạo vô tận của các thi nhân. Những mùa thu xưa vẫn bồi hồi trong ký ức và tâm khảm mọi người, đôi khi cất lên thành những giai điệu, sắc màu; thành những vần thơ chứa chan tinh thần yêu nước. “Những mùa thu ký ức” của Lê Anh Phong là một bài thơ như thế, sâu lắng tâm tình nhưng cũng tự hào và kiêu hãnh biết bao!

Bắt đầu từ mảnh đất Thủ đô ngàn năm văn hiến, mùa thu với nét trong xanh lồng lộng sắc trời, có nắng ấm nơi Quảng trường Ba Đình lịch sử. Đó là khoảnh khắc ghi lại hình ảnh Bác Hồ dõng dạc đọc Tuyên ngôn Độc lập trước hàng chục vạn đồng bào cả nước, mãi mãi là niềm tự hào cho đến tận hôm nay. Hình tượng “cờ dân chủ chống trời lên lồng lộng” vừa quyết liệt, mạnh mẽ vừa thể hiện khát vọng độc lập vô biên của một dân tộc đã ngàn năm dưới vũng bùn nô lệ. Nhờ cảm xúc dồn nén ấy, những câu thơ mở đầu trào dâng một cách tự nhiên, phóng khoáng, tạo nên mạch thơ chính cho đến cuối bài:

Có một mùa Thu

Trời Hà Nội trong xanh

Cờ dân chủ chống trời lên lồng lộng

Bác dõng dạc đọc “Tuyên ngôn Độc lập”

Nắng Ba Đình thắp lửa tận Cà Mau.

Từ hồi ức về mùa Thu Ba Đình lịch sử, nhà thơ Lê Anh Phong đã hướng trái tim mình theo dòng chảy thời gian để hoài cảm về mùa thu giải phóng Thủ đô. Hình ảnh “năm cửa ô đón mừng đoàn quân tiến về” trong lời ca của nhạc sĩ Văn Cao một lần nữa ngân nga hòa cùng hồn thơ tác giả. Giọng thơ ở đây tươi vui, hào sảng; hình ảnh thơ tráng lệ, huy hoàng; các địa danh Ải Nam Quan, cầu Hiền Lương; những động từ “vui reo”, “quét sạch”, “xây lại” thể hiện sự quyết tâm và ý chí của cả dân tộc. Nhờ đó, khổ thơ thứ hai chất ngất niềm tự hào, niềm vui sướng nơi tâm hồn tác giả:

Có một mùa Thu

Náo nức tiếng reo vui

Nườm nượp năm cửa ô đón đoàn quân chiến thắng

Từ Ải Nam Quan tới Hiền Lương rực nắng

Quét sạch bóng thù, ta xây lại đời ta

Mùa thu hào hùng, mùa thu chiến thắng, nhưng cũng có một mùa thu lắng lại nỗi đau thương khi dân tộc Việt Nam mất đi một con người vĩ đại, một kết tinh rực rỡ của thời đại anh hùng. Bác Hồ đã lên đường “nhẹ bước tiên” về với “thế giới người hiền”. Nhân dân Việt Nam và nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới đã rơi lệ tiếc thương khi Bác đi xa, cả dân tộc nguyện hứa cùng Bác về lòng quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất non sông:

Có một mùa Thu

Người lặng lẽ đi xa

Mang theo nỗi khát khao non sông thống nhất

Mấy mươi triệu con tim thổn thức

Nuốt nước mắt thề Giải phóng miền Nam

Bao nhiêu mùa thu đất nước qua hồi ức của nhà thơ Lê Anh Phong vẫn vẹn nguyên, tràn đầy niềm tự hào về một Việt Nam chiến thắng và phát triển. Từ mùa thu Cách mạng tháng Tám 1945, mùa thu tiến về giải phóng Thủ đô, rồi mùa thu Bác Hồ đi xa cho đến mùa thu Quốc hội Việt Nam “niềm vui vỡ òa” cho đoàn tàu Thống Nhất “chở hân hoan xuyên suốt ba miền”.

Vì vậy, có những mùa thu cho hồn nước bay lên là tứ thơ và niềm cảm hứng xuyên suốt toàn bộ thi phẩm “Những mùa thu ký ức”.

Bài thơ được viết bằng những vần thơ bình dị, chân thành và tự nhiên như chính sự thôi thúc từ trái tim của một công dân thiết tha tình yêu đất nước. Theo tác giả, đó chính là những mùa thu tự hào, kiêu hãnh về một Việt Nam quật cường, khát khao độc lập và niềm tin chiến thắng. Những mùa thu ký ức ấy dù đã xa xôi nhưng mãi mãi lưu dấu giữa lòng người dân Việt Nam khi “mùa thu mới đang sang” hân hoan vạn nẻo:

Thanh thiết

Mùa thu mới đang sang

Xui lòng nhớ những mùa Thu ký ức

Ơi những mùa Thu tự hào kiêu hãnh

Gió Thu nồng nàn

                              Mang hồn nước

                                                  Bay lên!

Lê Thành Văn