Di tích lịch sử Bảo Biên: Điểm đến của du lịch “về nguồn”

Khu Di tích lịch sử Bảo Biên gồm 2 địa điểm: Đồi Đỏn Mỵ và rừng Khau Cuối thuộc thôn Bảo Biên, xã Bảo Linh, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên là nơi đặt bản doanh cơ quan đầu não quân sự của Đảng ta trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Bảo Biên đã có vị trí rất quan trọng trong lịch sử của cuộc kháng chiến, lịch sử của Quân đội Nhân dân Việt Nam và lịch sử cách mạng Việt Nam. 

Di tích lịch sử cơ quan Bộ Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam tại xã Bảo Linh, huyện Định Hóa

Đồi Đỏn Mỵ là nơi Tổng Quân ủy, Bộ Quốc phòng – Bộ Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam đặt cơ quan, sở chỉ huy cơ bản; nơi Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bí thư Tổng Quân ủy, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội đã ở và làm việc trong những năm từ 1949-1954 để chỉ đạo các lực lượng vũ trang nhân dân trên các chiến trường toàn quốc và bộ đội tình nguyện làm nhiệm vụ quốc tế. Đỏn Mỵ là một quả đồi thấp, có nhiều cây cổ thụ. Phía Đông đồi là cánh đồng Bảo Biên khá rộng, trải dài theo hướng Đông Bắc - Tây Nam. Phía Tây đồi là dãy núi Lai Liệp sừng sững, liền 1 dải với dãy núi Hồng hùng vĩ, có độ cao 500-700m tạo thành địa giới tự nhiên giữa tỉnh Thái Nguyên và Tuyên Quang. Đây là nơi cư trú của đồng bào dân tộc Tày. Giữa đỉnh đồi là ngôi nhà khá lớn dùng làm nơi làm việc và hội họp; phía trước là lán nhỏ, nơi các chiến sỹ cảnh vệ gác bảo vệ căn cứ; phía sau là nhà bếp; cách vài mét theo hướng Bắc là nhà ở của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Văn phòng Quân ủy, rồi đến nhà của nhân viên phục vụ. Ngày nay, ở đồi Đỏn Mỵ còn lại dấu tích nền nhà làm việc, nền nhà ở của Đại tướng cùng 1 giếng nước, đường hào giao thông bị san lấp. Năm 2004, kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam, Bộ Quốc phòng đã đầu tư kinh phí phục hồi nhà làm việc và một số hạng mục khác, dựng bia đá nguyên khối kích thước lớn để tôn vinh và ghi dấu những sự kiện lịch sử đã diễn ra ở căn cứ Đỏn Mỵ trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.

Căn nhà này (xã Bảo Linh, huyện Định Hóa) là nơi Văn phòng Tổng Quân ủy và Bộ Tổng Tư lệnh ở và làm việc (1949-1954)..

Rừng Khau Cuối: Được che phủ bởi vầu và cọ, cách đồi Đỏn Mỵ khoảng hơn 500m về hướng Đông Nam. Từ đây có thể bao quát được cả cánh đồng Bảo Biên. Hai ngôi nhà lớn (ngày nay còn nền nhà đắp đất) làm bằng gỗ, tre, nứa, tường che phên, mái lợp cọ được sử dụng làm văn phòng và hội trường của Bộ Tổng Tư lệnh. Xung quanh còn một số nhà, lán của bộ đội ở để bảo vệ khu căn cứ.

Bảo Biên là căn cứ chính của Bộ Tổng Tư lệnh, Quân ủy Trung ương. Đây là nơi Bác Hồ, đồng chí Trường Chinh và các đồng chí trong Thường vụ Trung ương Đảng, Tổng Quân ủy thường tới họp bàn, quyết định những vấn đề quan trọng về quân sự; nơi ra đời nhiều kế hoạch, phương án tác chiến chiến dịch: Trung Du (1950-1951), Hoàng Hoa Thám (1951), Hà Nam Ninh (1951), Hòa Bình (1952), Tây Bắc (1952). Là nơi đặt bản doanh cơ quan đầu não quân sự của Đảng ta trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Bảo Biên có vị trí rất quan trọng trong lịch sử của cuộc kháng chiến, trong lịch sử Quân đội Nhân dân Việt Nam Anh hùng và cả trong lịch sử cách mạng Việt Nam.

Di tích lịch sử Bảo Biên đã được Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch) xếp hạng theo Quyết định số 43-1999/BVHTT ngày 12-7-1999.