Những con đường đèo kỳ vĩ nhất cực Nam Trung Bộ

Trung Bộ hay miền Trung Việt Nam về địa lý là phần đất từ Thanh Hóa đến Bình Thuận. Riêng vùng cực Nam Trung Bộ gồm các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Lâm Đồng tương ứng với phần kéo dài của dải Trường Sơn, có rất nhiều con đường đèo hiểm trở, kỳ vĩ như đèo Ngoạn Mục, đèo Vĩnh Hy, đèo Mimosa, đèo Frenn, đèo B’lao…

Đèo Vĩnh Hy

Đây là con đường đèo mới mở chạy dọc ven biển, men theo dải núi Chúa (tỉnh Ninh Thuận) có thảm rừng khô hạn độc đáo nhất Việt Nam. Đèo dài 16 km, độ dốc trung bình 8 độ, một vài nơi lên đến 11 độ, được thiết kế hai làn xe khá rộng, thoáng, thảm nhựa láng, có đầy đủ sơn vạch, biển báo, gương cầu, ta luy âm, dương ở những khúc đường ngặt, cua gấp. Đèo bắt đầu từ vịnh Vĩnh Hy thuộc xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải (cách trung tâm thành phố Phan Rang - Tháp Chàm 42 km theo hướng đông bắc) rồi chạy dần lên cao, luồn lách qua những hẻm núi, những vực sâu sát biển. Từ trên đèo, du khách sẽ ngẩn ngơ chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ hầu như chưa có bàn tay con người xâm phạm. Những bãi Chà Là, suối Nước Ngọt, bãi Rạng, bãi Nước Đỏ, bãi Kinh, bãi Chuồi, bãi Hời… đẹp đến mê hồn. Đoạn từ đỉnh núi Chúa xuống Bình Tiên, du khách có thể thấy được một phần phía nam vịnh Cam Ranh với các hòn đảo như bức tranh thủy mặc với non nước hữu tình. Vùng biển nam vịnh Cam Ranh liền tới chân núi Chúa có khá nhiều thuyền ghe đánh cá của ngư dân hoạt động trong một khu vực biển giàu tôm cá, nên thủy hải sản ở đây rẻ vô cùng.

Đèo Ngoạn Mục

Đèo Ngoạn Mục (còn có tên là đèo Xông Pha), nằm ở phía tây tỉnh Ninh Thuận, trên Quốc lộ 27 nối thung lũng Ninh Sơn (huyện Ninh Sơn, Ninh Thuận) với rìa đông nam huyện Đơn Dương (Lâm Đồng). Đèo dài 19 km, có độ dốc trung bình trên 9 độ, đèo có đỉnh  cao gần 1.000 m. Người Pháp gọi con đèo này là Belle Vue (Ngoạn Mục) vì đây là một trong những ngọn đèo đẹp nhất Việt Nam được khai mở vào năm 1917 sau khi bác sĩ Alexandre Yersin tìm ra cao nguyên Lang Biang vào năm 1893.

Đi trên đèo Ngoạn Mục, bạn sẽ có dịp đi qua dưới hai ống thủy áp khổng lồ dẫn nước từ hồ Đơn Dương xuống nhà máy thủy điện Đa Nhim. Con đường đèo uốn lượn quanh co như dải lụa, vắt qua đại ngàn trùng điệp, xanh biếc như vòng trôn ốc nhiều tầng, nhiều lớp, đẹp như một bức tranh. Từ trên đèo nhìn xuống đồng bằng Phan Rang, bạn sẽ thấy dòng sông Dinh (sông Cái) lượn lờ, hai dải núi đá bọc lấy thung lũng Phan Rang chạy ra tận biển. Vào những ngày trời quang, mây tạnh, từ trên đèo Ngoạn Mục, du khách có thể nhìn thấy những con sóng biển lấp lóa với những bãi cát trắng dài miên man tít tắp. Rừng trên đèo Ngoạn Mục có nhiều thông lá dẹt, thông lá tròn xuất hiện ngày càng nhiều theo hướng lên cao dần. Rừng khộp với nhiều cây dầu rái, dầu lông, tiếp đến dưới thấp là rừng mưa nhiệt đới với các loài dẻ, tre, trâm, mét, bằng lăng, sao, sến có khá nhiều ở những sườn núi, thung lũng dưới chân đèo. Trên đèo Ngoạn Mục còn có những con suối nước trong vắt, mát lạnh cắt ngang vách núi, những dãy đồi thông đất đỏ rất đặc trưng. Trên đỉnh đèo Ngoạn Mục còn có chùa Thiên Thai với kiến trúc lạ, rất độc đáo

Đèo Bảo Lộc   

Đèo Bảo Lộc (còn có tên là đèo B’lao) nằm trên Quốc lộ 20 đi Đà Lạt thuộc địa phận huyện Đạ Huoai (Lâm Đồng). Đèo dài 10 km quanh co với nhiều khúc cua khá gắt. Hai bên đèo là những vách núi cao với những thung lũng, vực thẳm mù sương. Rừng nguyên sinh còn lại khá nhiều trên những dải đồi núi trên 1.000m rất cheo leo, hiểm trở. Vào khoảng tháng 11, hoa dã quỳ nở vàng rực trên những con đường lên cao nguyên, lúc ấy đèo Bảo Lộc đẹp lãng mạn, hữu tình làm du khách dạt dào nhiều cảm xúc. Gần đây, đèo Bảo Lộc đã được mở rộng, láng nhựa dày, có ta-luy âm, dương bảo vệ chắc chắn ở hầu hết cung đường, có biển báo đầy đủ giúp cánh lái xe yên tâm hơn khi đi trên đường đèo.        

Đèo Mimosa

Đèo Mimosa mới mở vài năm nay, là ngõ sau của thành phố Đà Lạt. Đèo rộng rãi với độ dốc vừa phải, chạy quanh co, lượn lờ, uốn khúc, mềm mại xuyên qua những rừng thông bạt ngàn, những trang trại xanh biếc, những ruộng hoa sặc sỡ sắc màu. Dọc theo đường đèo, hai bên lề đường có nhiều cây Mimosa hoang dại, vào mùa xuân Mimosa trổ hoa vàng rực rỡ nên thơ và lãng mạn. Đèo dài gần 11km, kết thúc gần thác Frenn.    

Ở khúc đầu con đèo thơ mộng này có ngôi chùa cổ kính có tên  là Thiên Vương Cổ Sát. Chùa  có kiến trúc theo kiểu cổ lâu, toà chính điện ngay trung tâm có pho tượng Ðức Phật Di Lặc cao 3m sơn son thiếp vàng. Phía sau 3 chiếc đỉnh bằng xi măng hoành tráng là Tòa Quang Minh Bảo Điện. Chùa thờ Tây Phương Tam Thánh gồm A Di Đà Phật, Quan Thế Âm Bồ Tát và Đại Thế Chí Bồ Tát, đây là những bức tượng quí được tạc từ gỗ trầm, cao 4m và nặng 1,5 tấn thỉnh từ Hồng Kông năm 1958. Trên đỉnh đồi thông phía sau chùa có một pho tượng Phật Thích Ca đồ sộ, cao trên 10m, đang tọa thiền trên đài sen. Đặc biệt ở chùa Thiên Vương có “bàn xoay”, một vài người đặt tay lên, bàn sẽ tự động xoay tròn. Người ta cho đây là sự cảm ứng về tâm linh, tùy theo “nhân duyên” của người đặt tay lên!       

Đi và khám phá những con đường đèo kỳ vĩ, hiểm trở của miền đất cực Nam Trung bộ sẽ cho ta nhiều trải nghiệm cùng với những cảm xúc dạt dào, thêm mến yêu quê hương đất nước.

Đặng Hoàng Thám