Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV:

Đoàn ĐBQH tỉnh đóng góp ý kiến thảo luận về hai dự án Luật Nhà giáo và Luật Việc làm (sửa đổi)

Sáng 9/11, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV, Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk tham gia thảo luận tại Tổ 13 về dự án Luật Nhà giáo và dự án Luật Việc làm (sửa đổi).

Đóng góp ý kiến vào dự thảo Luật Nhà giáo, đại biểu Lê Thị Thanh Xuân (Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh, Giám đốc Sở GD-ĐT) tán thành việc ban hành Luật Nhà giáo nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về nhà giáo; nhất là quan điểm phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng.

Đồng thời cũng nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, kịp thời bổ sung các chính sách mới, đặc thù, tạo cơ sở pháp lý để thực hiện mục tiêu trọng tâm xuyên suốt là xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, đảm bảo về cơ cấu, tốt về chất lượng. Qua đó tôn vinh, tạo điều kiện để nhà giáo yên tâm công tác, yêu nghề, tâm huyết và trách nhiệm với nghề…

Liên quan đến vấn đề định danh nhà giáo, đại biểu cho biết, trong hồ sơ trình Quốc hội không thấy phần giải thích từ ngữ thế nào là nhà giáo. Theo đại biểu, cần thiết phải có giải thích từ ngữ về định danh nhà giáo là gì. Bởi điều này rất quan trọng cho việc xác định phạm vi, đối tượng để điều chỉnh trong luật này. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo cân nhắc, bổ sung giải thích từ ngữ tại điều 4 có khái niệm nhà giáo để xác định được nội hàm như thế nào, từ đó thực hiện nhiệm vụ cho đúng.

Đại biểu Lê Thị Thanh Xuân (Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh, Giám đốc Sở GD-ĐT) đóng góp ý kiến tại phiên thảo luận tổ. Ảnh: quochoi.vn

Về độ tuổi nghỉ hưu của nhà giáo, đại biểu Lê Thị Thanh Xuân đề nghị bên cạnh đối tượng giáo viên mầm non được nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 năm so với quy định chung của Bộ luật Lao động thì cũng nên bổ sung giáo viên tiểu học, giáo viên dạy ở các cơ sở giáo dục khuyết tật được hưởng chế độ này, do đây là cũng là những cơ sở giáo dục khá đặc thù, vất vả, phải dành nhiều tâm sức, trách nhiệm đối với các em học sinh.

Về công tác tuyển dụng, sử dụng, bố trí đội ngũ, đại biểu nêu rõ: Hiện nay theo phân cấp quản lý thì giáo viên từ mầm non đến THCS thuộc cấp huyện quản lý; còn giáo viên THPT thì thuộc Sở GD-ĐT quản lý cho nên cũng tạo ra một số bất cập, khó khăn trong thực hiện việc điều động, điều chuyển, luân chuyển, điều phối giáo viên.

Hiện nay tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ, hoặc thiếu giáo viên ở một số địa bàn, một số cấp học; cũng như việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã xảy ra tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ khi các em lựa chọn tổ hợp môn. Nếu không quy định lại phân cấp về tuyển dụng, sử dụng, bố trí đội ngũ thì không thể nào giải quyết được bài toán thừa - thiếu giáo viên hiện nay.

Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk tham gia phiên thảo luận tại Tổ 13. Ảnh: quochoi.vn

Đại biểu cho rằng, tại dự thảo luật đã thiết kế sẽ giao thẩm quyền cho Bộ GD-ĐT, Bộ Lao động -  Thương binh và Xã hội chủ động điều phối theo thẩm quyền là phân cấp, phối hợp với UBND cấp tỉnh để làm việc này, và đây cũng là một điểm mới. Tuy nhiên, theo đại biểu, đối với việc xây dựng, quản lý đội ngũ thì cần phải là một trục xuyên suốt: từ đào tạo - bồi dưỡng - tuyển dụng - bố trí và sử dụng - đánh giá và được cấp quản lý thống nhất theo đầu mối thì mới có thể điều phối và sử dụng đúng, phát huy được trách nhiệm, năng lực của các thầy cô. Do đó, đại biểu đề nghị cần quan tâm, làm rõ hơn việc phân cấp về đội ngũ nhà giáo để nâng cao chất lượng cũng như sắp xếp bố trí đội ngũ được thuận lợi, phù hợp hơn.

Liên quan đến chính sách thu hút, đại biểu Lê Thị Thanh Xuân đề nghị cần quan tâm đến giáo viên là người dân tộc thiểu số, nhất là những giáo viên người dân tộc thiểu số tại chỗ. Trong việc tuyển dụng thì đã có một số ưu tiên đối với giáo viên cử tuyển hoặc giáo viên người dân tộc thiểu số.

Tuy nhiên là với cách tuyển dụng như hiện nay thì rất nhiều giáo viên người dân tộc tiểu số không thể trúng tuyển được vì số điểm được cộng thêm khó có thể cao hơn những giáo viên có trình độ tốt nghiệp loại giỏi, loại xuất sắc...

Theo đại biểu, dự thảo luật nên thiết kế có chính sách riêng để thu hút những trường hợp về công tác tại các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng dân tộc thiểu số đối với đối tượng là người dân tộc thiểu số để các em có thể yên tâm, phấn đấu, cống hiến cho các địa bàn nơi các em sinh ra, lớn lên và có đóng góp đối với quê hương.

Bên cạnh đó, cũng cần chú ý đến các điều kiện đối với các giáo viên tình nguyện về công tác tại những địa bàn khó khăn, kèm theo đó thì có những chính sách ưu đãi hơn đối với con em của giáo viên này.

Cho ý kiến về nội dung tiền lương và phụ cấp, đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, cân nhắc thiết kế chính sách tiền lương cho phù hợp, tương thích với lộ trình đổi mới tiền lương theo Nghị quyết số 27; đồng thời có sự quy định cụ thể hơn với những trường hợp giáo viên của từng bậc học, cấp học để tránh “cào bằng” và áp dụng chung cho tất cả các cái đối tượng mà không có sự phân định rõ ràng giữa các trường hợp, điều kiện, địa bàn, nhiệm vụ khác nhau, không đảm bảo được sự công bằng.

Cùng với đó là tạo sự công bằng giữa nhà giáo ở khu vực công và ngoài công lập, để cho các giáo viên ngoài công lập cũng được các điều kiện về định danh, các điều kiện thực hiện nhiệm vụ được đảm bảo tương đồng, công bằng với giáo viên của khối công lập…

Đại biểu Lưu Văn Đức (Ủy viên Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội) thảo luận tại phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Đóng góp ý kiến về dự án Luật Nhà giáo, liên quan đến chính sách nhà nước đối với xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo quy định tại Điều 6, đại biểu Lưu Văn Đức (Ủy viên Thường trực Hội đồng Dân tộc của Quốc hội) cho rằng đây là nội dung rất quan trọng, là cốt lõi của dự thảo luật lần này.

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu rà soát các nội dung chính sách sao cho thể hiện được tính đột phá, chiến lược, thể hiện được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với nhà giáo.

Đối với quy định về những việc không được làm, tại điểm c, d của khoản 2 có dùng từ là “ép buộc” đại biểu đề nghị không dùng từ “ép” mà dùng từ “gợi ý” vì có những trường hợp không ép nhưng lại gợi ý để nộp các khoản tiền, hoặc học thêm… để gia đình hay học sinh thực hiện.

Liên quan đến chính sách hỗ trợ nhà giáo, đại biểu đề nghị mở rộng thêm vùng được hưởng chế độ thanh toán tiền tàu xe trong thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng biên giới hải đảo; đồng thời đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu thêm về một số chính sách tiền lương đối với các nhà giáo giảng dạy trong các trường khuyết tật đặc thù…

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Bí thư Thị ủy Buôn Hồ) đóng góp ý kiến thảo luận. Ảnh: quochoi.vn

Tại phiên thảo luận, đóng góp ý kiến về dự án Luật Việc làm (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Bí thư Thị ủy Buôn Hồ) tán thành với sự cần thiết phải sửa đổi luật việc làm, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn hiện nay.

Đối với mục giải thích từ ngữ, đại biểu cho rằng, trong dự thảo luật quy định: Người thất nghiệp là người lao động không có việc làm, đang tìm kiếm việc làm và sẵn sàng làm việc. Hai cụm từ “đang tìm kiếm việc làm” và “sẵn sàng làm việc” mang tính định tính mà không phải định lượng và không rõ ràng; làm cho việc xác định người thất nghiệp để giải quyết các vấn đề chính sách sẽ khó khăn, vướng mắc hơn. 

Tương tự, tại tại khoản 7 Điều 3 quy định việc làm công là việc làm tạm thời có trả công được tạo ra thông qua việc thực hiện các dự án hoặc là hoạt động sử dụng vốn nhà nước gắn với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, xã, phường, thị trấn. 

Theo đại biểu, quy định như thế cũng rất khó hiểu, khó giải thích được bởi liên quan đến việc thông qua hoạt động sử dụng vốn nhà nước, hoặc thông qua các dự án thì dự án này có sử dụng vốn nhà nước hay không sử dụng vốn nhà nước? Do vậy đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, làm rõ hơn các nội dung này.

Đối với quy định đối tượng vay vốn hỗ trợ việc làm, duy trì mở rộng việc làm, đại biểu đề nghị bổ sung thêm đối tượng là người lao động thuộc hộ nghèo dân tộc Kinh đang sinh sống tại vùng biên giới; đồng thời cũng bổ sung thêm các đối tượng này trong quy định đối tượng vay vốn hỗ trợ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng để các trường hợp này cũng được hưởng những chế độ chính sách ưu đãi hơn trong vấn đề giải quyết việc làm…

Lan Anh