Vi phạm về trật tự xây dựng, đất đai ở TP. Buôn Ma Thuột: "Gọi tên" người đứng đầu xã, phường?

Những năm gần đây, tình trạng xây dựng trái phép, sai quy hoạch, tự ý mở đường giao thông trên đất nông nghiệp… xảy ra khá phổ biến trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do sự buông lỏng quản lý của chính quyền các phường, xã; kéo theo đó là nhiều hệ lụy phức tạp, gây ảnh hưởng đến quy hoạch chung của thành phố.

Xã Ea Kao là một trong những địa bàn “nóng” về tình trạng xây dựng trái phép. Đặc biệt, có những công trình kiên cố kiểu nhà vườn, homestay, nhà hàng… xây dựng trên đất nông nghiệp đã đi vào hoạt động, hoặc sau khi xây dựng xong thì rao bán trên mạng xã hội (một số công trình đã bị UBND TP. Buôn Ma Thuột “tuýt còi”). Từ những sai phạm chậm bị phát hiện đã dẫn đến việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn. Nhiều công trình vi phạm tuy đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng đến nay vẫn tiếp tục tồn tại, gây bức xúc dư luận.

Tháo dỡ một căn nhà được làm trên đất nông nghiệp ở xã Ea Kao. Ảnh: M. Thông

Vừa qua, UBND TP. Buôn Ma Thuột đã thành lập đoàn thanh tra về trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đối với một số xã, phường, trong đó có xã Ea Kao. Theo kết luận thanh tra, trong giai đoạn từ năm 2019 - 2021, trên địa bàn xã Ea Kao có 85 trường hợp vi phạm về xây dựng nhà ở và các công trình khác. Trong đó, 39 trường hợp xây dựng nhà ở vượt diện tích được cấp ghi trong sổ đỏ. Theo UBND TP. Buôn Ma Thuột, mặc dù chính quyền xã Ea Kao có thành lập tổ công tác để kiểm tra, xử lý vi phạm đối với lĩnh vực quản lý đất đai, trật tự xây dựng, nhưng chưa kiên quyết, chưa dứt điểm. Các đối tượng vi phạm đến nay vẫn chưa có biện pháp khắc phục hậu quả cũng như khôi phục hiện trạng đất.

Tại phường Tân Lợi, mặc dù công tác quản lý đất đai và trật tự xây dựng đã được siết chặt hơn, nhiều vụ việc vi phạm sau khi bị phát hiện đã được xử lý, song tình trạng xây dựng trái phép, tự ý mở đường nhằm mục đích phân lô bán nền vẫn diễn biến phức tạp.

Theo ông Lê Anh Tuấn, Chủ tịch UBND phường Tân Lợi, để khắc phục và chấn chỉnh tình trạng trên, UBND phường đã yêu cầu các tổ chức, cá nhân vi phạm tự nguyện khắc phục hậu quả. Đối với những công trình xây dựng không phép, trái phép đang sử dụng mà phù hợp với quy hoạch đất ở thì phải chuyển đổi mục đích sử dụng sang thổ cư; những trường hợp không khắc phục hậu quả, hoặc không phù hợp quy hoạch thì kiên quyết cưỡng chế, xử lý vi phạm.

Riêng trong tháng 3/2022, địa phương đã tổ chức cưỡng chế đối với 3 công trình, hiện đang tiếp tục trình UBND TP. Buôn Ma Thuột phê duyệt kế hoạch cưỡng chế đối với các công trình sai phạm khác.

Mở đường trên đất nông nghiệp tại xã Ea Kao. Ảnh: M. Thông

Theo báo cáo của UBND TP. Buôn Ma Thuột, trong năm 2021, thành phố đã kiểm tra 1.873 công trình xây dựng, phát hiện 197 trường hợp vi phạm đất đai, trật tự xây dựng, đã ban hành 181 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 1,7 tỷ đồng. Riêng trong 2 tháng đầu năm 2022, đã tiến hành kiểm tra 72 trường hợp, phát hiện 27 trường hợp vi phạm xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp và vi phạm khác về đất đai, đã ban hành 21 quyết định xử lý vi phạm hành chính với số tiền trên 260 triệu đồng. Trong năm 2021 và 2 tháng đầu năm 2022, đã buộc khắc phục hậu quả đối với 109 trường hợp, trong đó 100 trường hợp đã tự nguyện khắc phục hậu quả, còn 9 trường hợp phải tiến hành cưỡng chế trả lại hiện trạng ban đầu.

Phó Chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột Lê Đại Thắng cho biết, qua nắm tình hình và kết luận thanh tra của UBND thành phố cho thấy nguyên nhân để xảy ra những sai phạm nói trên, trước hết là do người đứng đầu các phường, xã chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm. Các địa phương không kiên quyết trong quá trình quản lý nhà nước, chậm phát hiện và xử lý vi phạm; một số trường hợp có xử lý vi phạm nhưng không yêu cầu khôi phục lại hiện trạng đất.

Trên cơ sở kết luận thanh tra, vừa qua, UBND thành phố đã ra quyết định cách chức đối với Chủ tịch, một Phó Chủ tịch UBND phường Thành Nhất và xử lý một số cán bộ, công chức có liên quan. Thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục tăng cường quản lý, xử lý, siết chặt trật tự xây dựng và sử dụng đất. Theo đó, chủ tịch, phó chủ tịch UBND các phường, xã phải chịu trách nhiệm trước UBND TP. Buôn Ma Thuột nếu để xảy ra tình trạng sai phạm.

Hiện nay, tốc độ đô thị hóa trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột diễn ra khá nhanh, kéo theo đó là nhu cầu về xây dựng liên tục gia tăng. Các địa phương cần tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời hơn nữa tránh để xảy ra tình trạng nơi thì xử lý nghiêm, nơi lại buông lỏng quản lý; hoặc trường hợp này bị xử lý, trường hợp khác thì không. Đối với người dân sử dụng đất cần tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật, tránh những thiệt hại không đáng có khi bị cưỡng chế, yêu cầu khắc phục lại hiện trạng ban đầu.

Lê Thành