Đại tướng Võ Nguyên Giáp – Vị tướng tài ba của Quân đội Nhân dân Việt Nam

Đã có rất nhiều sách, báo và tài liệu quân sự viết về Võ Nguyên Giáp. Những sách, báo viết về Võ Nguyên Giáp được xuất bản tại Pháp, phần lớn do những nhà văn, nhà báo ít nhiều có liên quan đến phong trào cộng sản viết.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Những tác giả này đã hết lời ca ngợi Võ Nguyên Giáp và so sánh ông với những thiên tài quân sự nổi tiếng trên thế giới như Thomas Edward Lawrence được biết nhiều dưới tên Lawrence d’Arabie, người đã chinh phục cả lục địa phía đông châu Phi; hay với Ernesto Che Guevara, nhà cách mạng cộng sản Trung Mỹ rất được giới trẻ thiên tả châu Âu ngưỡng mộ. Nhiều người còn ví thiên tài quân sự của Võ Nguyên Giáp với Karlvon Clausewitz, nhà chiến lược quân sự người Phổ đầu thế kỷ 19. Các sử gia và dư luận phương Tây nể trọng tướng Võ Nguyên Giáp, vì ông là vị tướng “không tốt nghiệp một trường Võ bị nào và không bắt đầu sự nghiệp quân sự bằng một chức vụ sĩ quan” đã đánh bại quân đội Pháp tại Điện Biên Phủ năm 1954 và gây khó khăn cho quân đội Mỹ tại miền Nam Việt Nam trong suốt thời kỳ 1964-1972, tức thời điểm quân đội Hoa Kỳ có mặt đông đảo nhất tại miền Nam Việt Nam.

 

Các sách, báo phương Tây viết rằng: Vào thời điểm năm 1946, lực lượng quân sự của phe Việt Minh do Võ Nguyên Giáp chỉ huy chỉ có 40 chi đội với trên dưới 50.000 dân quân du kích, thiếu trang bị và huấn luyện. Phải chờ đến năm 1949, phe Việt Minh mới có được 4 đại đội bộ binh, được trang bị súng máy và súng cối. Lực lượng quân sự của Võ Nguyên Giáp chỉ được trang bị dồi dào từ sau năm 1950, khi phe cộng sản Trung Quốc do Mao Trạch Đông lãnh đạo đánh bại phe Quốc Dân Đảng do Tưởng Giới Thạch cầm đầu.

 

Từ sau năm 1949, khi phe Việt Minh bắt đầu gây nhiều thiệt hại cho quân đội viễn chinh Pháp trên đường số 4 và khu Việt Bắc, tên tuổi của Võ Nguyên Giáp mới được nhắc đến nhiều. Những vị tướng tài ba của Pháp như Revers Navarre với những lực lượng quân sự chuyên nghiệp được trang bị đầy đủ như lực lượng viễn chinh Lê Dương, nhảy dù… đã không ngăn chặn được sự bành trướng của những người lính nông dân do Võ Nguyên Giáp chỉ huy. Trước sự lớn mạnh của Việt Minh, giới quân sự Pháp quyết định mở ra một địa bàn chiến lược khác tại khu lòng chảo Điện Biên Phủ nhằm dụ quân Việt Minh vào tròng để tiêu diệt. Ý đồ này đã được các chiến lược gia và tướng lĩnh Pháp nghiên cứu rất tỉ mỉ. Cũng nên biết vào thời điểm này phê Việt Minh đã chiếm gần như toàn bộ khu vực Trung và Nam Lào, nếu ngăn chặn được đường tiếp tế của Việt Minh tại Điện Biên Phủ thì Pháp sẽ triệt hạ dễ dàng lực lượng của Việt Minh tại Lào. Với nhận định như thế, Bộ Chỉ huy quân đội Pháp tại Đông Dương dồn nỗ lực củng cố địa bàn Điện Biên Phủ.

 

Tại đây, với hỏa lực sẵn có quân Pháp có thể làm chủ được trên không và tiếp tế bằng đường bộ. Khu lòng chảo Điện Biên Phủ nằm sát biên giới Lào với nhiều đồi núi thấp, do đó dễ quan sát một vùng rộng lớn chung quanh. Quân đội Pháp đã xây dựng tại đây một hệ thống địa hào chằng chịt và kiên cố có thể cầm cự với Việt Minh trong một thời gian dài khi bị bao vây. Nói chung, giới quân sự Pháp rất tin tưởng vào sự phòng thủ chiến lược của Điện Biên Phủ, họ hy vọng có thể tiêu diệt quân Việt Minh dễ dàng khi bị tấn công.

 

Nhưng ước muốn là một chuyện, thực hiện được hay không là chuyện khác. Sau này giới quân sự và chiến lược gia Pháp đã có rất nhiều nghiên cứu về sự thất bại của Pháp tại Điện Biên Phủ, tên của Võ Nguyên Giáp cũng được nhắc tới như một đối thủ nguy hiểm cần triệt hạ. Các nhà quân sự và chiến lược gia Pháp đều không ngờ khả năng điều động lực lượng dân công của Việt Minh trong trận Điện Biên Phủ; không ngờ Việt Minh đã có sáng kiến tháo gỡ từng bộ phận rời của những khẩu đại bác và súng ống hạng nặng và sử dụng một lực lượng dân công hùng hậu để vận chuyển bằng các phương tiện thô sơ như xe thồ (xe đạp), xe bò, gồng gánh các loại vũ khí và đạn dược, ngày đêm băng rừng, băng suối, băng núi để mang lên các đỉnh đồi chung quanh Điện Biên Phủ, lắp ráp và tấn công quân Pháp. Điều này vượt ra ngoài sự tưởng tượng của những chiến lược gia quân sự Pháp, và họ đã tốn rất nhiều giấy mực để diễn tả sự kinh ngạc này với tất cả sự thán phục.

 

Cuộc bao vây chỉ kéo dài trong ba tháng từ 13-3 đến 7-5-1954. Quân đội Pháp cùng với Bộ Chỉ huy tiền phương tại Điện Biên Phủ do đại tá de Castries cầm đầu, đã đầu hàng vô điều kiện. Điều không ngờ là người Pháp chấp nhận sự thất bại này một cách vui vẻ, họ không thù oán gì quân đội Việt Minh mà chỉ trách móc các cấp lãnh đạo chính trị và quân sự của họ đã không sáng suốt. Riêng các tướng Salan, de Castries và rất nhiều tướng tá khác đều hết lời ca ngợi và kính phục Võ Nguyên Giáp. Đây là một trường hợp hy hữu trong lịch sử quân sự của Pháp nói riêng và của châu Âu nói chung. Hầu như các cấp lãnh đạo quân sự của châu Âu đều có cùng nhận định như các đồng nghiệp Pháp. Họ kính nể quyết tâm và khả năng huy động sức người trong trận Điện Biên Phủ của Võ Nguyên Giáp và trong suốt cuộc chiến tranh ở Đông Dương. Người Pháp còn đề cao yếu tố này: Trong suốt thời gian chiến tranh từ năm 1946 đến tháng 7-1954, không một phụ nữ hay trẻ em người Pháp nào bị bắt làm con tin hay bị sát hại để trả thù báo oán. Đây chính là điều mà dư luận Pháp nói riêng và phương Tây nói chung rất quý mến dân tộc Việt Nam.
Đối với người phương Tây, Võ Nguyên Giáp có lẽ là một hiện tượng đặc biệt trong quân sự thế giới. Ông là vị tướng châu Á được các sử gia và nhà bình quân sự phương Tây nhắc đến nhiều nhất sau Thế chiến II. Người ta nhắc đến ông vì ông là người đã đánh bại hai thế lực quân sự hùng cường nhất thế giới vào thời điểm ông là người chỉ huy quân sự. “Tướng Giáp tỏ ra có một tài năng vĩ đại trong việc nhìn nhận mặt mạnh nhất của kẻ thù để khai thác nó như mặt yếu nhất” (Jonn Colvin trong cuốn “Giáp Volcano under Snow”.