Ngày làm việc thứ hai Hội nghị Trung ương tám (khóa XII): Đề xuất giải pháp thực hiện thắng lợi mục tiêu kinh tế - xã hội

Tiếp tục chương trình làm việc của Hội nghị Trung ương tám (khóa XII), ngày 3-10, các đại biểu thảo luận tại Hội trường về Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc điều hành phiên thảo luận.

Các Ủy viên Trung ương cơ bản nhất trí với Báo cáo của Ban cán sự Đảng Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2018, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2019; đồng thời tập trung phân tích, làm rõ thêm một số vấn đề, đóng góp ý kiến về phương hướng, mục tiêu, giải pháp trong thời gian tới.

Dự báo sát, đúng để có quyết sách phù hợp

Phát biểu tại phiên thảo luận, các đại biểu đều đánh giá cao những kết quả đạt được trên mọi lĩnh vực thời gian qua, đặc biệt trong bối cảnh trong nước và quốc tế có nhiều biến động, thời cơ thuận lợi và khó khăn thách thức đan xen. Tốc độ tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm đạt 6,98%, cả năm dự kiến đạt 6,7%. Dự kiến, năm 2018 sẽ đạt và vượt toàn bộ 12 chỉ tiêu kế hoạch đề ra, trong đó có 8 chỉ tiêu vượt kế hoạch. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, lãng phí đạt nhiều kết quả quan trọng. Quốc phòng - an ninh được tăng cường; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với các đại biểu. Ảnh: TTXVN

Theo các đại biểu, với kết quả đạt được của năm bản lề 2018, tình hình đất nước trên các lĩnh vực trong 3 năm 2016 - 2018 phát triển đúng hướng, chuyển biến rõ nét hơn giai đoạn trước. Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Hoàng Đăng Quang nhấn mạnh, trong điều kiện tình hình đất nước có nhiều khó khăn, đặc biệt là ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt, gây thiệt hại đến tình hình sản xuất, đời sống và việc làm của nhân dân, nhưng tình hình kinh tế - xã hội đất nước đã có nhiều chuyển biến tích cực, dự báo hầu hết các chỉ tiêu đều thực hiện đạt và vượt. Đây là kết quả của sự nỗ lực, cố gắng của cả hệ thống chính trị, sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn của Bộ Chính trị, Chính phủ, các cấp, các ngành, đặc biệt là Chính phủ đã thể hiện tinh thần quyết liệt, đổi mới, sâu sát, quan tâm đến các địa phương, đặc biệt là các địa bàn khó khăn…

Các đại biểu cho rằng, bối cảnh tình hình trong nước, quốc tế thời gian tới còn nhiều biến động, khó lường, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác động trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội của nước ta. Vì vậy,  không chỉ nên có các dự báo lạc quan, màu hồng, mà cần dự báo đúng môi trường chiến lược, đánh giá đúng tình hình để có những quyết sách phù hợp. Thượng tướng Bế Xuân Trường, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho rằng, vấn đề quan trọng nhất chính là dự báo được môi trường chiến lược cho sát, đúng, có quyết sách phù hợp, không để bị động, bất lợi thì mới có thể thực hiện được các mục tiêu kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh trong những tháng còn lại của năm 2018 cũng như năm 2019 và đến năm 2020.

Đánh giá toàn diện, sâu sắc một số chủ trương lớn

Theo ý kiến của đại biểu, bên cạnh những kết quả đạt được, hiện vẫn còn một số tồn tại, nổi lên là việc giải ngân vốn đầu tư công, thủ tục liên quan đến một số bộ, ngành còn chậm. Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đã có chủ trương tăng cường phân cấp cho các địa phương rất mạnh, nhưng thực tế có nhiều vấn đề chưa được thực hiện, vì vậy nhiều thủ tục đang còn chậm trễ, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện. Vẫn còn thiếu quy hoạch vùng, cơ chế chính sách thu hút liên kết ngành chưa hoàn thiện, chưa có sự phân cấp, chủ trì, điều phối nên một số miền còn thiếu sự liên kết, “mạnh ai nấy chạy”.

Nhất trí với các chỉ tiêu, mục tiêu, giải pháp mà Báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ đã chỉ ra, các đại biểu đề nghị Trung ương cần đánh giá giữa nhiệm kỳ khóa XII, trong đó tập trung đánh giá toàn diện, sâu sắc một số chủ trương lớn như việc thực hiện ba đột phá chiến lược, tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng...; làm rõ những việc đã làm được, chưa làm được để từ đó rút kinh nghiệm cho thời gian còn lại của nhiệm kỳ, đồng thời có cơ sở cho Đại hội XIII sắp tới. Các đại biểu đề nghị Chính phủ, Quốc hội cần sớm sửa đổi một số luật như Luật Đầu tư công, Luật Đất đai (sửa đổi); Bộ Tài chính tiếp tục hướng dẫn chi tiết, cụ thể việc xử lý các loại tài sản công, để khơi thông cho các địa phương, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các nhà đầu tư. Cùng với đó, cần tập trung nâng cao chất lượng công tác thẩm định, đánh giá tác động môi trường. Bài học kinh nghiệm lớn vừa qua là dự án Fomosa Hà Tĩnh. Hiện có nhiều dự án công nghiệp, cần thiết ban hành hệ thống tiêu chí đánh giá, lựa chọn ưu tiên các dự án công nghệ cao thân thiện với môi trường.

Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: TTXVN

Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh, Bí thứ Tỉnh ủy Nghệ An cho rằng, thời gian qua, thủ tục hành chính với người dân được cải thiện nhiều. Tuy nhiên các thủ tục giải quyết các dự án cho doanh nghiệp còn nhiều khó khăn. Bên cạnh đó cần có các quỹ đầu tư để hỗ trợ doanh nghiệp, vì doanh nghiệp vay vốn từ các ngân hàng thương mại chịu lãi suất cao, từ đó làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh cũng đề nghị cần có các phương thức huy động vốn hiệu quả để phát triển hạ tầng giao thông, vì hạ tầng giao thông không phát triển thì kinh tế không thể phát triển.

Dồn lực cho công cuộc tái cơ cấu nông nghiệp

Coi trọng và tiếp tục đầu tư phát triển nông nghiệp để nông nghiệp là bệ đỡ, là động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế tăng trưởng là vấn đề được nhiều đại biểu đề cập. Các ý kiến đề nghị tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cơ cấu lại ngành, vùng sản xuất nông nghiệp theo ba trục sản phẩm gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và xây dựng nông thôn mới. Phát triển, mở rộng sản xuất, theo hướng khai thác tối đa lợi thế, tiềm năng của từng vùng, miền, địa phương, phù hợp với nhu cầu của thị trường trong và ngoài nước, đảm bảo an toàn thực phẩm, thích ứng với biến đổi khí hậu và gắn kết chặt chẽ với công nghiệp chế biến, nhất là chế biến sâu để hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn phục vụ xuất khẩu.

Nêu thực trạng tại một số địa phương, tỷ lệ nông dân bỏ ruộng nhiều vì manh mún, nhỏ lẻ, kinh doanh không hiệu quả, không tích tụ được ruộng đất, không kết nối, liên kết được, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Thào Xuân Sùng đề nghị cần phân tích, từ đó xác định tốc độ tăng trưởng; rà soát quy hoạch ở vùng sản xuất lúa hợp lý trên cơ sở ổn định diện tích lúa hiện nay đã được Quốc hội quyết định, cho phép các tỉnh, thành phố có thể chuyển đổi một phần diện tích nhất định để nuôi, trồng những cây có giá trị kinh tế cao trong vòng từ 7 - 15 năm, khi cần thiết đưa lại những diện tích này để sản xuất lúa nhưng phải là lúa công nghệ cao, chất lượng cao, phù hợp cho xuất khẩu. Như vậy, chúng ta sẽ tập hợp đoàn kết được nhân lực ở nông thôn, cũng như các doanh nghiệp. Đại biểu đề nghị cần dồn sức để xây dựng hợp tác xã, nâng cao chất lượng lao động ở nông thôn, đưa sản xuất nông nghiệp đạt mục tiêu yêu cầu đề ra; hoàn thiện thể chế chính sách để liên kết sáu nhà thành công, trong đó khuyến khích các hộ nông dân cho thuê đất nông nghiệp hoặc góp giá trị quyền sử dụng đất mà không cần chuyển đổi quyền sở hữu ruộng đất, tạo điều kiện cho các hộ nông dân đạt lợi thế về quy mô, giảm chi phí, như vậy các hộ sẽ đồng tình ủng hộ, tạo ra sức mạnh nội lực.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong quá trình hội nhập

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Hồng Thanh, Trung ương đã ban hành giải pháp vừa ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy cho sự tăng trưởng và đủ dư địa để thực hiện các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm cuộc sống của người dân, ổn định trật tự an toàn, tạo niềm tin của xã hội, người dân. Tuy nhiên, đại biểu cũng thể hiện băn khoăn đối với mức tăng năng suất lao động của năm 2018 tuy đã tăng nhưng vẫn giảm so với năm 2017. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế phân tích, năng suất lao động tăng là do chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ lĩnh vực nông nghiệp có năng suất lao động thấp sang lĩnh vực công nghiệp dịch vụ có năng suất lao động cao, vẫn còn theo chiều rộng, chưa chuyển sang chiều sâu, vẫn dựa vào chuyển nông nghiệp sang dịch vụ. Trong nội ngành kinh tế, năng suất lao động chưa được cải thiện, tăng được là nhờ vào cường độ vốn chứ không phải thay đổi về công nghệ; yếu tố năng suất lao động còn hạn chế; sức cạnh tranh của nền kinh tế chậm chuyển biến. Trong điều kiện thị trường lao động chưa phát triển đồng bộ, thiếu lao động có trình độ tay nghề cao, đây là thách thức không nhỏ trong quá trình hội nhập.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong giai đoạn hiện nay cũng là quan tâm của Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Văn Hùng khi đề nghị Chính phủ cho tái khởi động chiến lược phát triển văn hóa và con người Việt Nam. Theo Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, Nghị quyết số 33-NQ/TW Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, nêu rõ những đặc trưng của con người Việt Nam. Tuy nhiên, các chiến lược, kế hoạch, lộ trình đưa ra chưa rõ về nội dung này.

Xây dựng hành lang pháp lý cải cách thủ tục hành chính

Thượng tướng Bế Xuân Trường cho rằng, chúng ta đang thực hiện tái cấu trúc nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh của nền kinh tế gắn với thực hiện ba đột phá chiến lược. Trong đó, thể chế là quan trọng nhất, làm sao để huy động được nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Cũng là cơ chế, làm sao thu hút được người tài, phát huy được người tài. Đây là vấn đề cả xã hội rất quan tâm, để làm sao nền kinh tế đất nước bứt phá lên. Kinh tế đất nước bứt phá, chính là khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng, bản chất của chế độ.

 Trong phiên thảo luận, nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục hoàn thiện về luật pháp, các quy định để giải quyết ba vấn đề lớn là: đất đai, thủ tục đầu tư và thủ tục giải ngân. Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đắc Vinh cho rằng thời gian qua, thủ tục hành chính với người dân được cải thiện rất nhiều. Tuy nhiên, các thủ tục giải quyết các dự án cho các doanh nghiệp còn khó khăn; do đó cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tránh chồng chéo.

Đồng tình với các nhóm nhiệm vụ giải pháp, đặc biệt là quan điểm kiên trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát được nêu ra trong báo cáo của Ban Cán sự Đảng Chính phủ, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn đề nghị các cơ quan Trung ương cần sớm ban hành một số nghị định để thể chế hóa nghị quyết của Đảng, kết luận của Bộ Chính trị. Đại biểu Lê Đình Sơn cho rằng để có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao phải nghiên cứu, xây dựng hành lang pháp lý, bảo đảm hiệu quả, bởi nếu không có hành lang pháp lý trong quá trình triển khai sẽ gặp nhiều khó khăn.

Hồng Hà

(Tổng hợp từ VOV, TTXVN)