Vụ IS sát hại nhà báo Mỹ sẽ tạo nên bước ngoặt của cuộc chiến chống khủng bố?

Hôm 19-8 vừa qua, các thành viên của nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) đã cho đăng tải một đoạn video với tựa đề “Thông điệp gửi đến Mỹ” lên YouTube, quay lại cảnh hành hình nhà báo Mỹ James Foley – người bị bắt cóc ở Syria gần 2 năm trước.

 

Đoạn băng hình dài gần 5 phút chiếu hình ảnh nhà báo Mỹ James Foley bị hành quyết giữa sa mạc. IS tuyên bố nhóm này sát hại nhà báo Mỹ để trả thù vụ các máy bay Mỹ tấn công các tay súng IS ở miền Bắc Iraq. Trong đoạn băng, tổ chức trên đồng thời cảnh báo đang giữ nhà báo Mỹ Steven Sotloff và số phận của người này phụ thuộc vào động thái tiếp theo của Tổng thống Mỹ Barack Obama tại Iraq. James Foley, 40 tuổi, là một nhà báo giàu kinh nghiệm từng bám sát mảng tin về tình hình chiến sự tại Trung Đông trong 5 năm qua. Ông là cộng tác viên cho trang tin GlobalPost, hãng tin Pháp AFP và nhiều đài phát thanh khác. Theo các nhân chứng, Foley bị IS bắt giữ tại tỉnh Idlib ở miền Bắc Syria ngày 22-11-2012.   

Hình ảnh nhà báo James Foley bị hành quyết trong đoạn Video do IS đăng tải trên Youtube.

Sau sự ra đi của James Foley, nhà báo Pháp Nicolas Henin – người đã từng trải qua 7 tháng bị giam cầm cùng với James ở Syria, trả lời phỏng vấn của BBC đã lên tiếng cáo buộc Chính phủ Anh và Mỹ đẩy người dân của họ đến nguy cơ mất mạng khi không tiến hành đàm phán và thực tế, Foley – một công dân Mỹ đã trở thành “vật tế thần” cho những kẻ khủng bố.  Henin – người đã được IS phóng thích hồi tháng 4-2014 nói: “Là một người Mỹ, anh có thể sẽ trở thành mục tiêu ưa thích hơn của những kẻ bắt cóc. Chúng tôi bị nhốt lại chung phòng nhưng Foley đã bị đánh nhiều hơn, thật buồn khi anh ấy đã trở thành vật tế thần. Một số quốc gia như Mỹ và Anh đã không thực hiện tốt đàm phán để có thể giúp công dân của họ thoát khỏi những nguy cơ chết người”. Một ngày sau khi IS đăng tải đoạn video chiếu cảnh chặt đầu nhà báo Mỹ James Foley, ngày 20-8, Lầu Năm Góc cho biết quân đội Mỹ gần đây đã tiến hành một chiến dịch trên không và trên bộ nhằm giải cứu những con tin người Mỹ bị nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bắt cóc tại Syria, song đã không thể tìm được họ. Tuyên bố của Lầu Năm Góc cho biết: "Chiến dịch này bao gồm cả trên không và trên bộ, tập trung vào một mạng lưới bắt cóc cụ thể trong ISIL (tên cũ của IS). Thật không may, sứ mệnh đã không thành công do các con tin không có mặt tại địa điểm nhắm tới”. Theo tuyên bố của cố vấn chống khủng bố hàng đầu của Tổng thống Mỹ Barack Obama, ông Obama đã cho phép tiến hành sứ mệnh trên "trong mùa hè vừa qua". 

 

Ngày 21-8, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã "bày tỏ sự ghê tởm" đối với hành động chặt đầu nhà báo Mỹ của các chiến binh Hồi giáo và tuyên bố, Mỹ sẽ làm tất cả những gì cần làm để bảo vệ công dân của mình. Phát biểu tại buổi họp báo từ bang Massachusetts, Tổng thống Obama cực lực lên án vụ giết hại nhà báo James Foley. Ông Obama mô tả IS như một khối u đang đe dọa toàn bộ khu vực và nhấn mạnh: “Toàn thế giới kinh hoàng trước vụ giết hại tàn bạo nhà báo James Foley của nhóm khủng bố IS. James Foley là một nhà báo, một người con, một người anh và một người bạn. James Foley bị bắt làm con tin cách đây gần hai năm ở Syria, khi ông đang can đảm đưa tin vào thời điểm xảy ra cuộc xung đột tại đó. Vụ giết hại nhà báo là một hành động động bạo lực gây sốc đối với những người có lương tâm trên toàn thế giới”.

 

Không lâu sau tuyên bố của Tổng thống Obama, Lầu Năm Góc cho biết máy bay Mỹ đã tiến hành 14 cuộc không kích trong vùng lân cận, phá hủy hoặc làm hư hại các thiết bị quân sự của phiến quân IS. Động thái này của Mỹ diễn ra hoàn toàn phù hợp với nhận định của giới phân tích khi cho rằng, vụ bắt cóc và hành hình nhà báo Foley sẽ không khiến Mỹ “chùn tay” trong việc thực hiện chiến dịch không kích nhằm vào các căn cứ của IS tại Syria và Iraq. Chính sách của Mỹ từ lâu đã không có chỗ cho sự trao đổi bởi Washington cho rằng, hành động này sẽ tạo ra động lực cho các nhóm cực đoan thực hiện thêm những vụ bắt cóc tương tự hòng gây sức ép lên chính quyền Mỹ.  

Nhà báo James Foley trước khi bị bắt (ảnh: Daily Mail)

Sau vụ việc xảy ra đối với nhà báo James Foley, ngày 21-8, một cựu quan chức Quốc phòng Mỹ đưa ra tuyên bố cho rằng, quân đội Mỹ cần phải nhanh chóng hành động để “tiêu diệt” những phần tử Hồi giáo cực đoan ở cả Iraq và Syria trước mối đe dọa từ các phần tử thánh chiến. Đại tướng về hưu John Allen, người từng là chỉ huy quân đội Mỹ ở Iraq và Afghanistan khẳng định, chỉ có Mỹ mới có đủ sức mạnh và tiềm lực để lãnh đạo một liên minh bao gồm lực lượng vũ trang Iraq, những chiến binh người Kurd và các bộ tộc địa phương để đối đầu với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS). Allen viết trong một bài bình luận được đăng tải trên tạp chí Defense One: “Nhà nước Hồi giáo (IS) đã vượt quá những giới hạn mà nhân loại cho phép, họ cần phải bị loại trừ. Nếu giờ đây chúng ta trì hoãn việc này, chúng ta sẽ phải trả giá trong tương lai không xa”. Cựu chỉ huy lực lượng Mỹ tại các điểm nóng ở Trung Đông cũng cho biết, việc hành hình phóng viên Mỹ James Foley đã phơi bày bộ mặt thật tàn bạo của những phần tử Hồi giáo cực đoan; đồng thời ca ngợi những phản ứng thích hợp của Tổng thống Obama. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Martin Dempsey cùng ngày đã mô tả tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) là một mối đe dọa khủng bố kiểu mới mà thế giới chưa từng biết đến. Hai quan chức hàng đầu của Bộ Quốc phòng Mỹ tái khẳng định sẽ tiếp tục các cuộc không kích nhằm vào các vị trí của nhóm này tại Iraq.

 

Câu hỏi lớn nhất đặt ra hiện nay là liệu Mỹ có nâng cấp độ can thiệp nhằm truy quét các phần tử Hồi giáo cực đoan – những kẻ vốn từ lâu đã trở thành kẻ thù của nước Mỹ ở Syria và Iraq hay không? Dù đây không phải là câu hỏi dễ trả lời nhưng chắc chắn, sau vụ Foley, Chính quyền Mỹ sẽ phải chịu thêm nhiều áp lực bởi cuộc chiến chống khủng bố do Washington phát động cho đến nay vẫn chưa mang lại nhiều tín hiệu tích cực.

 

H.T ( tổng hợp)