Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường truy quét khủng bố sau vụ tấn công sân bay

Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ ngày 30-6 tiến hành các cuộc bố ráp tại thành phố Istanbul và thành phố duyên hải Izmir, nhằm triệt phá các băng nhóm liên hệ với tổ chức khủng bố Nhà nước tự xung (IS). Hoạt động này diễn ra sau vụ tấn công khủng bố tại sân bay ở Istanbul.

Hãng thông tấn Anadolu đưa tin, cảnh sát nước này đã tiến hành các cuộc bố ráp tại nhiều khu dân cư thu nhập thấp ở Istanbul, trong đó có Pendik, Basaksehir, Sultanbeyli và bốn quận tại thành phố Izmir. Tại Izmir, cảnh sát đã bắt giữ 9 nghi phạm khủng bố, bị cáo buộc tài trợ, tuyển mộ và cung cấp hậu cần cho IS.  Vẫn chưa rõ hoạt động này có liên hệ trực tiếp với cuộc tấn công tại sân bay Ataturk ở Istanbul hay không.

Bộ trưởng Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ Efkan Ala ngày 30-6 cho biết số người thiệt mạng trong vụ tấn công khủng bố tại sân bay Ataturk ở thành phố Istanbul vừa qua đã tăng lên 43, trong đó có 19 người nước ngoài và hơn 200 người bị thương. Ông Ala cũng cho biết đã có 13 người, trong đó có 4 người nước ngoài, bị bắt giữ trong cuộc điều tra vụ về khủng bố này.

Khung cảnh tan hoang trong sân bay Ataturk sau vụ đánh bom. (Ảnh: AP)

Phát biểu tại cuộc họp báo tại Istanbul, Bộ trưởng Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ cho biết nước này đã mở "cuộc điều tra toàn diện và nghiêm túc" nhằm xác định thủ phạm đứng đằng sau các vụ tấn công này. Ông cũng cho biết các dấu hiệu điều tra ban đầu cho thấy có thể IS đứng đằng sau vụ khủng bố ở sân bay Ataturk, nhưng vẫn chưa chắc chắn.

Trước đó, vào tối 28-6 (theo giờ địa phương), 3 kẻ đánh bom liều chết tham gia vụ tấn công tại sân bay Ataturk. Những đối tượng này xả súng tại lối vào khu vực nhà ga đi quốc tế trước khi cho nổ bom mang theo người. Sân bay Ataturk của Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những sân bay nhộn nhịp nhất thế giới. Trong năm 2015, sân bay này đã phục vụ hơn 60 triệu lượt hành khách.

Vụ tấn công một lần nữa khiến dư luận Thổ Nhĩ Kỳ cũng như cộng đồng quốc tế bàng hoàng vì mục tiêu nhằm đến là sân bay, nơi có đông người dân vô tội. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cho rằng, vụ tấn công có thể có liên quan đến những gì ông mô tả là chiến thắng của Ankara trong cuộc chiến chống khủng bố. Thực tế cho thấy, Thổ Nhĩ Kỳ đã phải hứng chịu nhiều vụ tấn công trong những tháng gần đây liên quan đến phiến quân người Kurd hay IS.
Thổ Nhĩ Kỳ có vị trí địa lí đặc biệt khi nằm giữa phương Tây và phương Đông. Còn nhớ trong quá khứ, nước này từng phải đối mặt với nhiều chỉ trích vì không tham gia liên minh chống khủng bố cũng như phản ứng rất “rụt rè” trong việc ngăn chặn các tay súng đi qua biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vào Syria. Giới quan sát còn cho rằng, mạng lưới các tay súng của IS ở châu Âu – những kẻ chịu trách nhiệm trong các vụ tấn công ở Paris (Pháp) và Brussels (Bỉ) từng di chuyển qua Thổ Nhĩ Kỳ để tham gia hoạt động cùng các phần tử ở Syria.

Ông Aaron Stein, một chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ làm việc tại Hội đồng Thái Bình Dương nhận định, Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu có mối quan hệ nhiều “vui buồn lẫn lộn” và cả hai vẫn đang “loay hoay” trong việc hợp tác ngăn chặn các tay súng di chuyển qua lại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria. Theo ông Stein, dù cho chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ đã có những nỗ lực nhất định để loại bỏ các “chân rết” của IS ở nước này nhưng dường như nỗ lực đó là không đủ bởi IS đã nhanh hơn một bước, thiết lập mạng lưới vững chắc ở Thổ Nhĩ Kỳ. Lý giải về nguyên nhân xảy ra tình trạng trên, ông Stein cho rằng, điều này xảy ra là do cách tiếp cận "yếu đuối" của chính quyền Ankara, để cho số lượng lớn tay súng nước ngoài có thể tùy tiện sử dụng lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ, dễ dàng ra vào Syria. Chuyên gia Aaron Stein lưu ý rằng, IS đã thiết lập một mạng lưới “được tổ chức tốt” ở những thành phố như Gaziantep thuộc vùng Anatolia, phía Tây của Thổ Nhĩ Kỳ và từ đây chuẩn bị cho các vụ tấn công ngay trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ.

Nét mặt thất thần của hai mẹ con may mắn thoát chết sau vụ đánh bom. (Ảnh: AP)

Điều đáng nói đó chính là Thổ Nhĩ Kỳ thức tỉnh trước những mối đe dọa từ các mạng lưới khủng bố “cây nhà lá vườn” quá muộn và hành động đàn áp không kịp thời thường mang lại kết quả không như mong muốn. Kể từ năm 2014 khi Thổ Nhĩ Kỳ chính thức gia nhập lực lượng liên quân do Mỹ đứng đầu chống lại IS, tình hình an ninh ở nước này bắt đầu có những thay đổi mang tính bước ngoặt. Nhìn lại khoảng thời gian 2 năm qua, hầu hết các vụ tấn công khủng bố nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ  đều do Nhóm vũ trang người Kurd hoặc IS tiến hành. Nếu mối đe dọa từ IS là mới phát sinh thì mối đe dọa từ các phần tử ly khai người Kurd đã có từ lâu.

Giới quan sát cho rằng, sở dĩ Thổ Nhĩ Kỳ đang trở thành mục tiêu mới của khủng bố một phần bởi chính vị trí địa lý đặc biệt của nước này. Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia Hồi giáo mở cửa với thế giới. Nằm ở cửa ngõ Đông – Tây, Thổ Nhĩ Kỳ được ví như ngã tư đường, nơi giao thoa giữa văn hóa phương Đông và phương Tây. Ở đó, người Iran, người Saudi Arabia hay Tiểu vương quốc Arab có thể đến để thư giãn, nghỉ ngơi và mua sắm. Đó cũng là nơi mà người phương Tây có thể ghé thăm, tìm hiểu những nét đặc trưng cơ bản của Hồi giáo. Nhưng cũng chính vì lẽ đó mà Thổ Nhĩ Kỳ là mục tiêu lý tưởng của các tổ chức Hồi giáo cực đoan mà tiêu biểu là IS. Rất dễ hiểu khi những kẻ cuồng tín trong hàng ngũ IS có lý do để “ghét bỏ” chế độ ở Thổ Nhĩ Kỳ và muốn nó phải chịu đau khổ bởi chúng không muốn văn hóa phương Tây du nhập vào bất kỳ quốc gia Hồi giáo nào.

Ngoài IS, các chiến binh người Kurd hay những nhóm nổi dậy ủng hộ Chính phủ Syria cũng có thể có động cơ thúc đẩy các cuộc tấn công nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ sau khi những nỗ lực lật đổ chế độ Tổng thống Syria Bashar Al-Assad của giới chức Ankara bất thành.

Hồng Hải (Theo VOV, TTXVN)