Đề phòng biến chứng của bệnh quai bị

Quai bị là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút gây nên và lây truyền qua đường hô hấp, bệnh có thể xảy ra quanh năm song thường xuất hiện nhiều vào mùa xuân, hè.

Hiện bệnh quai bị chưa có thuốc trị đặc hiệu. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, đặc biệt nguy hiểm nhất là viêm sưng tinh hoàn.

Theo tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh, Trưởng Khoa Nhi tổng hợp Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, các trường hợp thường gặp ở bệnh quai bị là viêm tinh hoàn ở tuổi dậy thì, hiếm gặp ở trẻ em dưới 2 tuổi và người lớn trên 40 tuổi, xuất hiện sau khi sưng tuyến mang tai 1 - 2 tuần. Viêm buồng trứng chiếm 7% các trường hợp mắc bệnh ở tuổi sau dậy thì, hiếm khi vô sinh. Nếu nhiễm bệnh ở phụ nữ mang thai 3 tháng đầu có khả năng gây dị dạng thai, sẩy thai. Nhiễm bệnh vào 3 tháng cuối thai kỳ có thể tăng nguy cơ thai chết lưu hoặc đẻ non. Viêm não hoặc viêm màng não: Thường xuất hiện sau 7 - 10 ngày với triệu chứng nhức đầu nghiêm trọng và cứng cổ.

Tiêm phòng là cách tốt nhất để phòng bệnh quai bị.

Quai bị do vi rút gây nên, rất dễ lây qua đường hô hấp và đường tiêu hóa, qua nước bọt khi bệnh nhân nói, ho, hắt hơi. Hơn 80% bệnh xảy ra ở trẻ em dưới 15 tuổi, thường gặp nhất là trẻ từ 6 - 10 tuổi. Người lớn cũng có thể bị mắc bệnh nhưng tỷ lệ thấp hơn. Thời gian lây bệnh từ 6 ngày trước khi toàn phát và đến 2 tuần sau khi có triệu chứng bệnh lý. Khi bị nhiễm vi rút quai bị, phần lớn bệnh nhân thấy khó chịu từ 1 - 2 ngày trước khi các triệu chứng xuất hiện. Bệnh nhân bị sốt cao (39 - 40 độ C) trong 3 - 4 ngày, chảy nước bọt, sưng vùng mang tai, dấu hiệu dễ nhận biết nhất là má sưng to, có thể sưng một bên mặt rồi lan sang bên kia hoặc sưng hai bên cùng một lúc. Tuy nhiên, có khoảng 25% số người bị nhiễm vi rút quai bị mà không có triệu chứng bệnh lý, đây là những đối tượng có khả năng truyền bệnh mà người xung quanh không biết. Bệnh thường tự khỏi sau 7- 10 ngày. Biện pháp phòng bệnh quai bị hữu hiệu nhất là tiêm vắc xin.

Tiến sĩ Minh cũng lưu ý, người mắc bệnh quai bị cần nghỉ ngơi tại nhà, cách ly với người xung quanh để tránh lây nhiễm. Uống nhiều nước nhưng tránh nước hoa quả có vị chua bởi nó chứa axít rất dễ kích thích tuyến mang tai, làm gia tăng nước bọt, tăng cơn đau. Nên ăn thức ăn lỏng, mềm, dễ nhai và nuốt, hạn chế nhai nhiều, tránh ăn thức ăn có nếp để không bị sưng to. Tránh nước lạnh, tránh ra gió. Đối với trẻ nhỏ cần cách ly trẻ, cho trẻ nghỉ ngơi hoàn toàn, không được đùa giỡn quá mạnh vì sẽ làm ảnh hưởng đến tình hình sức khỏe trẻ, đặc biệt là tinh hoàn của bé trai. Ngoài ra, người mắc bệnh quai bị phải thường xuyên giữ gìn vệ sinh thân thể, răng miệng sạch sẽ, súc miệng bằng nước muối sinh lý hay nước súc miệng để chống khô miệng và tránh để vi khuẩn có môi trường thuận lợi phát triển. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh, tránh tập trung đông người. Tăng cường sức khỏe bằng ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập luyện thể dục và nghỉ ngơi hợp lý. Cần đến cơ sở y tế ngay khi có biểu hiện bệnh.

Liên Chi