Xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị

Tại Hội nghị Trung ương lần thứ sáu, khóa XIII, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 9/11/2022 về “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới”.

Đây là nghị quyết có nội dung bao trùm, toàn diện, tổng quát hơn cả về lý luận, nhận thức và thực tiễn về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân do Ðảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

Thống nhất, đầy đủ, rõ ràng 8 đặc trưng

Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị”. Cụ thể hóa quan điểm, mục tiêu này, Hội nghị Trung ương lần thứ sáu, khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 27, thống nhất nhận thức và khẳng định rõ 8 đặc trưng cơ bản của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây là điểm mới, nổi bật của Nghị quyết 27.

Các đại biểu tại điểm cầu Đắk Lắk dự Hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ sáu, khóa XIII.

Cụ thể, 8 đặc trưng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm: Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Ðảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân; Quyền con người, quyền công dân được công nhận, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ theo Hiến pháp và pháp luật; Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật; Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và kiểm soát hiệu quả giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp; Hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, dễ tiếp cận, được thực hiện nghiêm minh và nhất quán; Độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử, thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; Tôn trọng và bảo đảm thực hiện các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Tại Hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, đồng chí Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương khẳng định: 8 đặc trưng này vừa phù hợp với những đặc trưng, giá trị phổ quát Nhà nước pháp quyền đã được thế giới công nhận; vừa thể hiện được tính đặc thù của Nhà nước pháp quyền của xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Quyết tâm cao, hành động quyết liệt

Nghị quyết số 27-NQ/TW đã nêu rõ những kết quả đạt được, hạn chế, nguyên nhân và đề ra quan điểm, các mục tiêu cũng như giải pháp thực hiện trong thời gian tới.

Để làm được điều này, Nghị quyết số 27 đã chỉ rõ cần đổi mới cơ chế bầu cử để lựa chọn được những người đại diện cho nhân dân; nghiên cứu việc bỏ phiếu bầu cử của công dân Việt Nam đang ở nước ngoài, làm rõ những trường hợp không được bầu cử. Đồng thời, cụ thể hóa và xây dựng cơ chế để các chủ thể thực hiện đầy đủ quyền và trách nhiệm bảo vệ Hiến pháp. Xây dựng hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, ổn định, khả thi để tiếp cận, đủ khả năng điều chỉnh các quan hệ xã hội, lấy lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, tổ chức doanh nghiệp làm trung tâm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Tiếp tục xây dựng Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất. Phát huy đầy đủ vị trí, vai trò của Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.

Đoàn công tác của tỉnh cùng huyện Ea Kar tặng quà người dân Khu tái định cư số 1, xã Cư Elang (huyện Ea Kar).

Nhằm hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nghị quyết cũng chỉ rõ cần hoàn thiện cơ chế thực thi quyền lực nhà nước, bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, mọi quyền lực phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, kết hợp chặt chẽ, hiệu quả các cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực nhà nước của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Đồng thời, hình thành cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để không thể tham nhũng, tiêu cực, xây dựng văn hóa liêm chính, tiết kiệm để cán bộ, đảng viên không thể, không dám, không muốn, không cần tham nhũng.

Để đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Nghị quyết cũng đề cao việc tăng cường, chủ động hội nhập quốc tế. Trong đó, chủ động tham gia, đóng góp vào việc xây dựng, định hình các thể chế đa phương và trật tự quốc tế, khu vực. Hoàn thiện cơ chế pháp lý về bảo hộ, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân, pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài. Cùng với đó, tiếp tục cụ thể hóa phương thức lãnh đạo của Đảng, tăng cường kiểm tra, giám sát việc cụ thể hóa, thể chế hóa và tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, khắc phục triệt để tình trạng thực hiện không đầy đủ, không nghiêm, không hiệu quả.

Nguyễn Xuân