Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Nâng chất lượng đội ngũ viên chức gắn với vị trí việc làm

Chiều 10/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Viên chức (sửa đổi) với tỉ lệ 92,39% đại biểu có mặt tán thành.

Luật Viên chức (sửa đổi) gồm 6 chương, 43 điều và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026. Đây được đánh giá là bước cụ thể hóa quan trọng các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo, y tế, cũng như các quy định mới về công tác cán bộ trong giai đoạn hiện nay.

Trước khi tiến hành biểu quyết, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi).

Theo Bộ trưởng, một trong những nội dung lớn được chỉnh lý là chuyển mạnh phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm. Dự thảo Luật quy định rõ, vị trí việc làm là căn cứ chính để thực hiện tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng và thực hiện chế độ, chính sách đối với viên chức.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Cách tiếp cận này nhằm khắc phục tình trạng quản lý bình quân, cào bằng; gắn trách nhiệm, quyền hạn và lợi ích với khối lượng, tính chất, chất lượng công việc; tạo cơ sở để cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức và tinh gọn bộ máy các đơn vị sự nghiệp công lập.

Dự thảo Luật được chỉnh lý, bổ sung nhiều quy định về nghĩa vụ, quyền của viên chức trong hoạt động nghề nghiệp ở bên ngoài đơn vị sự nghiệp công lập.

Theo đó, viên chức phải có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ được giao tại đơn vị sự nghiệp công lập; tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý ngành, lĩnh vực; bảo đảm không có xung đột lợi ích theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng.

Các quy định này không chỉ tạo hành lang pháp lý để viên chức có thể phát huy chuyên môn, đóng góp rộng hơn cho xã hội, mà đồng thời cũng đặt ra các “hàng rào” cần thiết để bảo đảm tính liêm chính, công tâm, không lợi dụng vị trí công tác vì lợi ích cá nhân hay lợi ích nhóm.

Một nhóm nội dung quan trọng khác được tiếp thu, chỉnh lý liên quan đến hợp đồng làm việc của viên chức và các hợp đồng dịch vụ. Dự thảo Luật đã hoàn thiện quy định về ký kết hợp đồng lao động và hợp đồng dịch vụ, bổ sung quy định về chấm dứt hợp đồng, đơn phương chấm dứt hợp đồng tại Điều 22 nhằm bảo đảm đồng bộ với Bộ luật Lao động.

Quốc hội thông qua Luật Viên chức (sửa đổi) với 92,39% đại biểu tán thành. Ảnh: quochoi.vn

Việc này giúp làm rõ hơn quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm pháp lý của các bên khi xác lập quan hệ hợp đồng; tạo cơ sở xử lý các tình huống phát sinh một cách minh bạch, hạn chế tranh chấp; tăng tính chuyên nghiệp trong quản trị nhân sự tại các đơn vị sự nghiệp công lập.

Về đánh giá, xếp loại chất lượng viên chức, dự thảo Luật đã được chỉnh lý bảo đảm đồng bộ với Quy định số 366-QĐ/TW ngày 30/8/2025 của Bộ Chính trị và Luật Cán bộ, công chức.

Chính phủ được giao quy định Khung tiêu chí đánh giá để các đơn vị sự nghiệp công lập làm căn cứ xây dựng Quy chế đánh giá đối với viên chức thuộc phạm vi quản lý. Việc đánh giá được nhấn mạnh theo hướng dựa trên sản phẩm, kết quả thực hiện nhiệm vụ, thay cho cách đánh giá hình thức, nặng về hồ sơ, thủ tục.

Đây là bước đổi mới quan trọng, góp phần nâng cao trách nhiệm cá nhân, đề cao hiệu quả thực chất; tạo động lực phấn đấu, cạnh tranh lành mạnh trong đội ngũ; đồng thời là căn cứ để xem xét việc đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật một cách công bằng, minh bạch.

Dự thảo Luật cũng được chỉnh lý các quy định về biệt phái, từ chức, miễn nhiệm, cho thôi giữ chức vụ bảo đảm đồng bộ với Quy định số 377-QĐ/TW ngày 8/10/2025 của Bộ Chính trị.

Những quy định này góp phần hoàn thiện cơ chế sắp xếp, bố trí, luân chuyển viên chức, nhất là đội ngũ giữ chức vụ quản lý; tạo điều kiện để những người không còn đủ uy tín, năng lực, sức khỏe hoặc tự nguyện xin từ chức có thể rút khỏi vị trí một cách phù hợp, bảo đảm ổn định hoạt động của đơn vị, đồng thời nêu cao trách nhiệm nêu gương, kỷ luật, kỷ cương trong đội ngũ.

Đại biểu tham dự phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình nhấn mạnh, Luật Viên chức (sửa đổi) là bước cụ thể hóa quan trọng các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, giáo dục đào tạo, y tế, cũng như các quy định mới về công tác cán bộ.

Luật hướng tới mục tiêu cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức gắn với vị trí việc làm; tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập; đổi mới phương thức đánh giá dựa trên sản phẩm, kết quả công việc; tạo cơ chế liên thông nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư; thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao.

Khi đi vào cuộc sống, Luật được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trong các lĩnh vực thiết yếu như giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ, văn hóa, thể thao…; qua đó nâng cao chất lượng dịch vụ công, đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ Nhân dân trong giai đoạn mới.

* Cũng trong phiên làm việc chiều nay, Quốc hội đã thông qua  Luật Thương mại điện tử; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Báo chí (sửa đổi); Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi); Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; Luật Viên chức (sửa đổi); Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng; Luật Công nghệ cao (sửa đổi); Luật Xây dựng (sửa đổi); Luật Trí tuệ nhân tạo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế.

Đồng thời thông qua các nghị quyết: Một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035; Một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế.

Lan Anh (tổng hợp)