Thơm bùi cọ ỏm quê tôi

Nếu có dịp mời bạn về Phú Thọ quê tôi, miền trung du “rừng cọ, đồi chè” vào mùa này sẽ thấy mát mắt bởi màu xanh của rừng cọ bạt ngàn. Rừng cọ như ngàn cánh tay vẫy chào mời gọi khách lạ, như chào đón những đứa con quê hương trở về sau bao ngày bôn ba, xa cách.

Nếu đi bằng tàu hỏa, về đến quê tôi, bạn sẽ nghe thấy tiếng rao của người bán hàng rong: “Cọ ỏm đi, mười nghìn một cân, cọ vàng béo ngậy”. Nhớ mua một ít rủ bạn bè cùng thưởng thức nhé, nếu không thì bạn đã bỏ lỡ một món ăn thú vị.

Nhớ lúc bé, chị em chúng tôi vẫn thường ngóng mẹ đi chợ về để đòi quà, mỗi mùa mỗi thứ quà khác nhau. Cứ vào cuối tháng Hai là đã có cọ ỏm rồi, mấy chị em chia nhau túi cọ mẹ mua, ăn nhồm nhoàm, mặt mũi còn dính màu của cọ. Cũng có lúc mẹ tôi mua cọ tươi về nhà tự ỏm, việc chọn cọ nói như lũ thanh niên chúng tôi vẫn trêu nhau thì là “cả một nghệ thuật” đấy. Quả cọ ngon là quả được lấy từ cây cọ chưa bao giờ bị chặt lá, vì thường người ta vẫn trồng cọ lấy lá lợp nhà, làm chổi. Nếu cây cọ bị chặt lá một lần thì quả cọ sẽ còi cọc, hạt to và ăn rất chát, mất hết mùi vị đặc trưng của nó. Chọn quả cọ dài, hạt nhỏ, lõi dày, bấm ngón tay thấy màu vàng ngậy như mỡ gà. Cọ càng già ăn càng bùi, càng béo.

Trước khi ỏm, mang cọ rửa sạch rồi đem xóc lẫn vật sắc, nhọn như cật nứa hay mảnh chai để bong hết vỏ ngoài của cọ cho bớt chát. Ỏm cọ phải biết kỹ thuật, lấy nước giếng khơi đun nóng lên vừa phải. Ỏm cọ từ 15 đến 20 phút, khi bóp thấy cọ mềm, nước váng nổi vàng sóng sánh như mỡ gà. Cọ ỏm có lớp vỏ mỏng màu nâu sẫm, lõi cọ màu vàng, càng dày càng ngon. Nếu ỏm bằng nước sôi hẳn thì thời gian nhanh hơn, khi ỏm nhớ đậy kín vung. Phải chú ý thời gian cho phù hợp với độ sôi của nước, nếu không khéo cọ sẽ bị đanh lại, cứng chát không ăn được.

Cọ ỏm có thể ăn không để cảm nhận hương vị béo bùi, hoặc chấm nước mắm ớt, chấm muối, cũng có thể ăn kèm với cơm…

 Quả cọ ngoài mang ỏm thì người dân quê tôi còn chọn những quả cùi dày, béo rồi mang cạo sạch vỏ làm dưa. Dưa cọ có vị mặn của muối, vị ngậy béo bùi bùi của cọ, có thể ăn cùng với cơm hoặc ăn chơi đều rất ngon.

Nếu bạn đến thăm bất cứ một gia đình nào quê tôi, khi thấy trong mâm cơm bày món dưa cọ thì hãy mở lòng thưởng thức và đón nhận. Chắc chắn bạn sẽ không bao giờ quên hương vị của nó dù sau này được ăn đủ thứ sơn hào hải vị đi chăng nữa.

Vũ Thị Huyền Trang