Những lưu ý với bệnh tiêu chảy ở trẻ em

Ngoài các bệnh về đường hô hấp, trẻ cũng hay gặp phải các bệnh về đường ruột, tiêu hóa. Một trong những bệnh đường ruột thường gặp ở trẻ chính là bệnh tiêu chảy, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ.

Chị N.T.H. đang chăm sóc con điều trị bệnh tại Khoa Nhi tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên). Do phải đi làm, vợ chồng chị gửi con cho ông bà nội chăm sóc. Nghe bà bảo cháu bị đau bụng, ngày đi ngoài 3 - 4 lần, chủ quan nghĩ do con ăn gì lạ bụng, chị H. ra tiệm thuốc gần nhà mua thuốc về cho con uống. Nhưng càng lúc con càng bị nặng hơn, người lả đi nên vợ chồng chị đưa con vào bệnh viện cấp cứu.

Thực tế hiện nay, nhiều bậc cha mẹ vẫn chủ quan khi trẻ mắc bệnh tiêu chảy và có những sai lầm trong việc tự ý chữa trị. Trong đó, sai lầm phổ biến nhất là tâm lý nôn nóng khi thấy trẻ đi ngoài nhiều lần, cha mẹ đã tự ý mua thuốc cầm tiêu chảy. Có gia đình lại sử dụng các bài thuốc dân gian như cho uống nước lá ổi, nước lá chè xanh, tự ý sử dụng kháng sinh... khiến tình trạng bệnh của trẻ diễn biến xấu, gây nguy hiểm đến sức khỏe. Nhiều trường hợp trẻ được đưa đến cơ sở y tế trong tình trạng bệnh đã nặng.

TS., bác sĩ Trần Thị Thúy Minh, Trưởng khoa Nhi tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên) cho biết, tiêu chảy là bệnh thường gặp ở trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi. Biểu hiện đầu tiên của bệnh tiêu chảy ở trẻ em là khi trẻ nhũ nhi có số lần đi ngoài nhiều gấp hai lần bình thường, còn với trẻ lớn hơn là đi ngoài trên ba lần/ngày, phân lỏng hoặc toàn nước, mùi hôi tanh, mệt mỏi, quấy khóc nhiều, nôn… Ngoài việc theo dõi, cha mẹ không nên chủ quan, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để xác định đúng bệnh, đúng nguyên nhân. Khi nhận thấy trẻ có một trong các dấu hiệu như: Không ăn uống được và bỏ bú, đi phân lỏng nhiều lần có máu kèm theo nôn ói, sốt... nên đưa ngay đến cơ sở y tế. Nếu để tiêu chảy kéo dài, trẻ sẽ bị kiệt sức, sốc mất nước, rối loạn điện giải, rối loạn tri giác, suy hô hấp, trụy mạch, co giật, hôn mê và tử vong nếu không điều trị đúng và kịp thời.

Trẻ bị tiêu chảy cần được thăm khám và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm. Ảnh: Quang Nhật

Nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng tiêu chảy ở trẻ là nhiễm trùng đường ruột do vi rút, siêu vi hoặc ký sinh trùng gây ra. Các trường hợp nhiễm trùng này là thường do ăn thức ăn hoặc uống nước đã bị nhiễm khuẩn từ phân hoặc trực tiếp từ người mắc bệnh. Bên cạnh đó, một số thói quen như không thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, bảo quản thực phẩm kém vệ sinh, ăn thực phẩm ôi thiu, sử dụng nguồn nước không hợp vệ sinh... cũng có thể là tác nhân gây bệnh tiêu chảy ở trẻ em.

Khi trẻ mắc tiêu chảy, vấn đề đầu tiên và quan trọng nhất là phải bù lại lượng nước đã mất. Phương pháp bù nước bằng đường uống là tốt nhất. Ngay khi trẻ bị tiêu chảy, cần cho trẻ uống bù nước, tốt nhất là uống oresol pha theo đúng chỉ định hướng dẫn, 1 gói pha trong 1 lít nước đun sôi để nguội, loại gói nhỏ pha với 200 ml nước. Nếu trong 24 giờ không uống hết dung dịch đã pha thì đổ đi pha dung dịch khác. Cho trẻ ăn và bú bình thường (nếu trẻ còn bú) và chú ý dùng thức ăn loãng, dễ tiêu hóa như: cháo thịt, súp... và chia thành nhiều bữa nhỏ. Tuyệt đối không được bắt trẻ kiêng ăn. Không sử dụng các thực phẩm nhuận tràng, hạn chế đồ uống có gas và thức ăn quá ngọt…

Để phòng bệnh tiêu chảy ở trẻ em, các bậc cha mẹ nên thực hiện tốt việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời. Cho trẻ ăn dặm đúng cách, hợp vệ sinh và đầy đủ các chất (đạm, béo, đường, hoa quả). Sử dụng nước sạch, ăn thực phẩm sạch, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng và được bảo quản đúng quy cách. Rửa tay trước khi chuẩn bị thức ăn và cho trẻ ăn, hoặc sau khi trẻ đi tiêu. Tiêm chủng đầy đủ, uống vắc xin ngừa tiêu chảy do Rotavirus. Tìm hiểu kỹ nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy ở trẻ em cũng như cách điều trị và phòng ngừa sẽ giúp các bậc cha mẹ bảo vệ sức khỏe cho con em mình hiệu quả nhất. 

Võ Quỳnh