Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XII: Chất lượng đào tạo chưa theo kịp với nhu cầu xã hội

Khi thảo luận thực hiện chính sách pháp luật về thành lập trường, đầu tư và bảo đảm chất lượng đào tạo đối với giáo dục đại học, nhiều đại biểu QH cho rằng, nếu trường đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) nào không đảm bảo chất lượng đào tạo theo như cam kết thì QH nên cho hạ cấp học hoặc đình chỉ hoạt động. 

Báo cáo của Ủy ban Thường vụ QH giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về thành lập trường, đầu tư và bảo đảm chất lượng đào tạo đối với giáo dục đại học nêu rõ: Tính đến ngày 30-9-2009, cả nước có 440 cơ sở giáo dục (trong đó có 180 trường ĐH, 232 trường CĐ), Mặc dù trong những năm gần đây, quy mô và số lượng các trường ĐH, CĐ tăng nhanh nhưng chất lượng đào tạo vẫn chưa đáp ứng được so với nhu cầu xã hội và sự phát triển của khu vực và thế giới.
Đa số các trường thành lập mới đều thực hiện đúng các cam kết trong đề án khả thi thành lập trường, chủ yếu trong các công việc như xây dựng cơ sở vật chất mới, đầu tư trang thiết bị, tuyển dụng đội ngũ giảng viên có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ. Tuy nhiên, hiện vẫn còn 11 trường trong tổng số 50 trường ĐH, CĐ ngoài công lập thành lập mới (khoảng 20%) chưa thực hiện việc xây dựng trường tại địa điểm đăng ký thành lập trường, chưa thực hiện đầy đủ các cam kết như trong Đề án khả thi thành lập trường, còn phải đi thuê mướn cơ sở để thực hiện việc tổ chức hoạt động và đào tạo.
Có ý kiến đại biểu cho rằng, với quy mô đào tạo mở rộng như hiện nay, nhưng vẫn còn nhiều trường ĐH, CĐ mới thành lập chưa đảm bảo chất lượng giảng dạy theo như Luật Giáo dục quy định. Trong vòng 10 năm nay, có 15/78 trường ĐH, CĐ mới thành lập phải đi thuê địa điểm để giảng dạy, trường lớp không đảm bảo, thiếu khu vui chơi, hoạt động thể dục thể thao cho sinh viên. Nếu tiếp tục để những trường như vậy hoạt động thì sẽ ảnh hưởng tới quyền lợi của sinh viên và chất lượng đào tạo ĐH, CĐ nói chung. Vì vậy, ngành Giáo dục cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và có biện pháp nghiêm khắc như đình chỉ đối với những trường không đảm bảo chất lượng đào tạo. vì thế, có đại biểu đề nghị, QH cần có Nghị quyết quy định rõ nếu trường ĐH, CĐ nào mới thành lập sau 3 năm thành lập mà không đáp ứng đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên thì có thể hạ cấp học xuống như, từ ĐH xuống còn CĐ, Trung cấp hoặc có thể đình chỉ đào tạo.
Quan điểm này cũng nhận được sự đồng thuận của nhiều các đại biểu và các đại biểu này đề nghị, QH cần yêu cầu Chính phủ và Bộ Giáo dục-Đào tạo rà soát, kiểm tra lại về điều kiện đào tạo của các trường mới thành lập dựa trên thực tế chứ không nên cấp phép hoạt động cho các trường một cách tràn lan như hiện nay.
Ngoài chương trình đào tạo ĐH chính quy, hiện nay, nhiều các trường ĐH đều được phép đào tạo chương trình đào tạo ĐH không chính quy. Một số trường được phép đào tạo theo hệ giáo dục từ xa. Tuy nhiên, chất lượng đào tạo của những hệ này vẫn còn những bất cập như: Tuyển sinh ồ ạt, chương trình đào tạo chậm đổi mới, tình trạng “học giả, bằng thật” vẫn còn diễn ra. Vấn đề này đang gây ảnh hưởng tới chất lượng giáo dục ĐH, CĐ. Một số đại biểu đề nghị nên hạn chế thấp nhất cho phép các trường ĐH mở hệ đào tạo không chính quy. Nếu cho những trường nào mở thì phải có giám sát về chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên, tình hình sinh viên theo học như thế nào, tránh tình trạng tuyển sinh ồ ạt mà không đảm bảo chất lượng.