Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XII Tăng thêm quyền cho người đứng đầu cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật viên chức của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã làm rõ một số vấn đề còn nhiều ý kiến liên quan đến dự án luật này.

Cụ thể, về vai trò của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập, một số ý kiến cho rằng, việc giao quá nhiều quyền cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập là chưa phù hợp với  thực tiễn, trình độ quản lý của nhiều đơn vị sự nghiệp công lập, đặc biệt là đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách nhà nước đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động. Đặc biệt là có thể gây nên tình trạng tiêu cực trong tuyển dụng viên chức.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã quy định rõ trách nhiệm quản lý viên chức của người đứng đầu đơn vị và cơ quan quản lý viên chức theo hướng tại các đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ, người đứng đầu sẽ có nhiều quyền hơn trong việc xác định số lượng vị trí việc làm, quyết định hầu hết các nội dung liên quan đến việc tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức tại đơn vị.

Về việc thành lập Hội đồng quản lý tại đơn vị sự nghiệp công lập, Ủy ban thường vụ Quốc hội tán thành với việc cần tổ chức Hội đồng quản lý tại đơn vị sự nghiệp công lập. Hiện nay các đơn vị sự nghiệp công lập đang nắm giữ một khối lượng không nhỏ tài sản nhà nước, thực hiện việc quản lý, sử dụng đối với hơn 1,6 triệu viên chức, người lao động. Do vậy, cùng với việc từng bước giao quyền tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập, mà cụ thể là tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị, thì rất cần có cơ chế kiểm soát, giám sát phù hợp, nhằm bảo đảm hiệu quả hoạt động của đơn vị, ngăn ngừa những hành vi lạm quyền, độc đoán, cố ý làm sai tại đơn vị sự nghiệp công lập.

Thảo luận về dự án Luật này, nhiều đại biểu tiếp tục thể hiện các ý kiến khác nhau. Một số ý kiến đồng tình phải thành lập Hội đồng quản lý tại đơn vị sự nghiệp công lập để ngăn chặn tình trạng người đứng đầu lạm quyền trong tuyển dụng, sử dụng viên chức, gây hậu quả xấu (hiện nay đang xảy ra phổ biến). Nhưng nhiều ý kiến cũng phản đối việc thành lập. Có đại biểu không tán thành quy định “người đăng ký dự tuyển làm viên chức phải là người có quốc tịch Việt Nam và phải cư trú tại Việt Nam”, vì cho rằng như thế là rào cản, không thu hút được người Việt Nam ở nước ngoài có tài năng về nước làm việc. Vì thế chỉ cần quy định, người đăng ký dự tuyển làm viên chức phải là người có quốc tịch Việt Nam. Một số đại biểu cũng đề nghị Luật phải cho kéo dài thời gian làm việc với những người có học hàm, học vị, vì để đạt tới trình độ Giáo sư, Phó Giáo sư không dễ dàng, cho nghỉ sớm quá sẽ rất lãng phí. Các viên chức nữ có trình độ cao cũng nên được kéo dài thời gian làm việc. Những viên chức đi biệt phái cũng cần được có chế độ thỏa đáng. Có ý kiến cho rằng để tránh nạn cháy máu chất xám từ công lập sang ngoài công lập, cần có chế độ đãi ngộ thỏa đáng cho viên chức. Nhiều ý kiến cũng không đồng tình với quy định viên chức không được đình công; tiền lương phải căn cứ vào chức danh nghề nghiệp chứ không phụ thuộc vào vị trí việc làm. Một số ý kiến nói Luật cũng cần quy định về việc từ chức.