Về công ước Luật Biển của Liên hiệp quốc năm 1982

11. Giải quyết tranh chấp

Được thừa nhận là một trong những bước phát triển quan trọng nhất trong việc giải quyết tranh chấp quốc tế kể từ khi thông qua Hiến chương LHQ và Quy chế của Tòa án quốc tế, hệ thống giải quyết tranh chấp trong Công ước 1982 được xây dựng với mục tiêu bảo vệ và duy trì trật tự pháp lý quốc tế mới về biển và đại dương khỏi những giải thích và vận dụng đơn phương có thể dẫn đến việc phá vỡ trật tự pháp lý này thông qua việc quy định nghĩa vụ giải quyết theo thủ tục bắt buộc bằng bên thứ 3 các tranh chấp phát sinh giữa các quốc gia thành viên liên quan đến việc giải thích và áp dụng Công ước. Hơn thế nữa, hệ thống giải quyết tranh chấp trong Công ước 1982 còn hướng tới mục tiêu góp phần vào việc duy trì và tăng cường hoà bình và an ninh quốc tế bằng việc tái khẳng định nghĩa vụ của các quốc gia thành viên giải quyết các tranh chấp nảy sinh từ Công ước bằng các biện pháp hoà bình phù hợp với luật pháp và công lý quốc tế.

A. Các đặc điểm chủ yếu của cơ chế giải quyết tranh chấp trong Công ước 1982:

a. Cơ chế giải quyết tranh chấp trong Công ước Luật Biển 1982 quy định nghĩa vụ các quốc gia thành viên giải quyết theo thủ tục bắt buộc các tranh chấp liên quan đến việc giải thích hoặc Công ước.

b.Cơ chế giải quyết tranh chấp trong Công ước Luật Biển 1982 chiếm một dung lượng khá lớn trong toàn bộ nội dung của Công ước.

c. Đối tượng điều chỉnh của cơ chế giải quyết tranh chấp trong Công ước Luật Biển 1982 khá rộng:

Các tranh chấp liên quan đến việc giải thích và áp dụng Công ước Luật Biển 1982 có thể được phân loại thành các tranh chấp cụ thể dưới đây:

- Tranh chấp liên quan tới việc phân định các vùng biển thuộc chủ quyền và vùng biển thuộc quyền chủ quyền và quyền tài phán của quốc gia ven biển:

- Các tranh chấp liên quan tới việc thực thi các quyền và nghĩa vụ của các quốc gia trên vùng biển thuộc chủ quyền và quyền tài phán quốc gia ven biển, bao gồm:

° Các tranh chấp liên quan đến việc thực hiện quyền của quốc gia ven biển trong việc đánh bắt và bảo tồn nguồn tài nguyên sinh vật, đặc biệt là nguồn tài nguyên cá ở vùng ĐQKT, kể cả việc bắt giữ tàu thuyền vi phạm các quy định về đánh bắt cá của quốc gia ven biển;

° Các tranh chấp liên quan đến quyền tự do hàng hải, tự do lắp đặt dây cáp, ống dẫn ngầm ở các vùng ĐQKT, TLĐ.

° Các tranh chấp liên quan đến việc thực hiện các quy định về việc bảo vệ môi trường biển;

° Các tranh chấp liên quan đến các hoạt động quân sự, kể cả hoạt động quân sự của tàu thuyền và phương tiện bay của nhà nước được sử dụng cho một dịch vụ không có tính chất thương mại, việc thực hiện tập trận ở vùng ĐQKT;

° Các tranh chấp liên quan đến việc thực hiện các quy định về việc nghiên cứu khoa học biển….

- Các tranh chấp liên quan tới việc thực thi các quyền và nghĩa vụ của các quốc gia trên vùng nằm ngoài phạm vi quyền tài phán quốc gia.

- Các tranh chấp liên quan tới các hoạt động ở khu vực Vùng, khu vực đáy biển nằm ngoài phạm vi quyền tài phán quốc gia.

d. Cơ chế giải quyết tranh chấp trong Công ước 1982 có đối tượng áp dụng rộng.

e. Nội dung cơ chế giải quyết tranh chấp trong Công ước 1982 được xây dựng trên cơ sở và là sự phát triển các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.

(còn nữa)