Chuyện về những người Mẹ Gạc Ma

Tấm bia khắc tên con đặt cạnh đầu giường

Trong căn nhà đơn sơ giản dị ở làng Mới, xã Vượng Lộc, Can Lộc (Hà Tĩnh), nỗi đau mất con hằn trên khuôn mặt khắc khổ nhăn nheo của cụ Hà Thị Liên (88 tuổi), mẹ của liệt sỹ Đào Kim Cương.

Ngay cạnh đầu giường của Mẹ Liên là tấm bia đá không còn nguyên vẹn có khắc tên Đào Kim Cương, phía đầu bia là hình ngôi sao tô bằng phẩm đỏ, nhiều chỗ đã bong tróc, mờ ố theo thời gian. Trong câu chuyện với chúng tôi, không kìm được xúc động, Mẹ Liên đến bên đầu giường gục đầu vào tấm bia gọi: “Cương ơi, đồng đội con đến thăm đây này”. Mẹ quay lại nói giọng lạc đi: “Từ ngày nó hy sinh đến chờ, chưa đêm nào tôi ngủ được tròn giấc. Tôi vẫn tin nó còn sống. Năm ngoái, họ đưa tôi vô Cam Ranh để đón xương cốt nó về, nhưng nỏ phải mô, chỉ tượng trưng thôi. Xương cốt nó đang ngoài Trường Sa nớ”. Giọt nước mắt rịn ra từ khóe mắt già nua của người mẹ thương con đứt ruột.

Nói về tấm bia khắc tên liệt sỹ Đào Kim Cương, anh Đào Công Cán - anh trai của liệt sỹ Cương kể: “Sau khi chú Cương hy sinh, gia đình tôi không biết làm cách nào để có tấm ảnh thờ. Lúc nớ bố tôi khóc suốt còn mẹ thì ngày nào cũng ôm chân giường chú Cương nằm kêu tên chú. Thấy quá đau thương, bố tôi thuê thợ đến khắc tấm bia này. Khắc xong rồi, chẳng biết dựng đâu vì chẳng có mộ phần gì cả. Mẹ tôi bảo “ông để đầu giường tôi cũng được”. Vậy là dựng phía đầu giường mẹ tôi. Ngày mô mẹ tôi cũng nhìn lên đó rồi khóc. Anh nhìn đấy, những chỗ ố màu đen là nước mắt của mẹ tôi áp bia khóc đó”. Nói đoạn, anh Cán cũng rưng rưng nước mắt.

Mẹ Trần Thị Huệ tặng lá thư của con trai cho Nhà lưu niệm Tượng đài liệt sỹ Gạc Ma.

Mẹ Liên nhớ lại: “Tụi con biết răng không? Trước ngày nhập ngũ, thằng Cương bắt được con chuột đất. Nó nướng kêu mấy đứa bạn đến ăn. Trong bữa cơm cuối cùng nó nói mấy thằng bạn: “Tau đi, lỡ mà chết thì bây cho cha mẹ tau nhờ với”. Anh Cán đưa cho chúng tôi xem tấm ảnh cũ kỹ ố mờ đen trắng về con tàu hải quân số hiệu 505. “Ngày nớ có cả lá thư nữa, nhưng rách nát rồi. Vì mỗi lần mẹ tui đọc, nước mắt chảy lên nên mục mất. Chú Cương hy sinh năm 19 tuổi” - mắt anh Cán đỏ hoe kể về em trai mình.

Lá thư con coi như là xương cốt

Ngày 14-7-2017, Tượng đài Gạc Ma chính thức được đặt tên và khánh thành với tên gọi “Khu tưởng niệm những người nằm lại phía chân trời” tại bán đảo Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa. Trong buổi khánh thành ấy, có hàng trăm thân nhân của 64 liệt sỹ Gạc Ma và hàng ngàn người dân Cam Ranh  đến đón xương cốt các liệt sỹ về lòng đất mẹ. Nhiều bà mẹ liệt sỹ Gạc Ma đã đến mang theo những di vật còn sót lại của con trai mình.

Mẹ Trần Thị Huệ từ Đà Nẵng vào mang theo lá thư của con trai là liệt sỹ Lê Thế để tặng cho phòng lưu trữ di vật liệt sỹ Gạc Ma trong khu tưởng niệm. Khi ban tổ chức mời Mẹ Huệ lên sân khấu trao di vật cho nhà lưu niệm, Mẹ tay run run ôm lá thư vào ngực như ôm con mình lần cuối. Nước mắt lưng tròng, mẹ nói: “Tôi giữ lá thư này và coi đó như xương cốt thằng Thế. Rất nhiều người đến xin, nhưng nay tui mới trao. Con trai tôi được về đây rồi, phần nào cũng đỡ đau xót hơn”. Điều luôn đau đáu trong lòng Mẹ Huệ và nhiều bà mẹ liệt sỹ Gạc Ma khác là được nhìn thấy nắm xương cốt của con dù chỉ là mảnh san hô mang về từ biển.

Mẹ Huệ kể, khi tạm biệt gia đình đi Gạc Ma, anh Thế mới 23 tuổi. Sau hơn 1 tháng anh Thế nhập ngũ thì Mẹ nhận được lá thư con trai gửi qua một đồng đội. Trong thư anh Thế kể về chuyến đi biển trên tàu hải quân bị say sóng và hỏi thăm sức khỏe cả nhà. “Trong thư, nó cứ dặn đi dặn lại má giữ gìn sức khỏe, con sẽ về. Ai ngờ đâu chỉ ít ngày sau tôi nhận được tin nó hy sinh ngoài Gạc Ma” - Mẹ Huệ nghẹn ngào, giọt nước mắt lăn dài trên má.

Tuấn Cường