Văn hóa chợ – đôi điều cần nói

Ngày chủ nhật, khi cùng mẹ đi chợ mua đồ về nấu bữa cơm gia đình, tôi đã chứng kiến cảnh một quý cô ngồi trên một chiếc xe SH rất sang, tay cầm tờ 500.000 đồng ném xoẹt vào mẹt rau, cau có nói: "Trả lại tiền thừa đi!" Bàn tay nhăn nheo nổi gân xanh của bà bán hàng khoảng 60 tuổi luống cuống hơn khi bỏ túi tiền lẻ lấy trả lại khách, nhìn mà thương!

Không ít quý cô, quý bà đi chợ tự xem mình là thượng đế nên giọng điệu rất trịch thượng, có khi còn tỏ thái độ gắt gỏng với người bán hàng, những câu nói trống không dường như đang rất phổ biến…

Thông thường nói đến đi chợ nhiều người nghĩ rất đơn giản, thời buổi bây giờ chỉ cần có tiền “Có tiền mua tiên cũng được”. Đúng vậy! Hàng hóa bây giờ đúng là không thiếu thứ gì, chỉ cần ra tới chợ, vào siêu thị hoặc những chợ nhỏ ở ngay đầu ngõ mà mua được khối thứ. Nhưng cái thiếu ở đây chính là văn hóa mua – bán.

Có người phụ nữ đi chợ chở sau đứa trẻ chừng 6 tuổi đỗ xịch xe trước một cái sọt đựng hồng xiêm. Chị bán hàng đon đả mời chào khách, người phụ nữ cúi xuống sọt hồng xiêm đưa tay bấm tay vào quả hồng và nói câu xanh rờn: “Hồng gì mà cứng đét, ném chó chó chết”. Cậu con trai ngơ ngác nhìn mẹ có lẽ không hiểu gì về ngôn ngữ “chợ búa” thốt ra từ miệng mẹ nó. Còn người phụ nữ cứ thế phóng xe đi.

Rồi có những quý cô, quý bà ăn mặc chải chuốt, xe đẹp, túi da xịn… cầm bó rau ném lên, ném xuống kỳ kèo từng đồng. Cực chẳng đã, chị bán rau trán còn mướt mồ hôi mới thốt lên: “Chị chơi, em phải dậy từ 4 giờ sáng mới cắt được ngần này rau, chị mặc cả làm gì cho tội”. Thế là “thượng đế” đùng đùng bỏ sang hàng rau khác.

Lại có những quý bà khó tính chọn mua hàng săm soi từng tí một. Ngày rằm, ngày lễ ai chẳng muốn mua hoa quả thơm ngon về thắp hương. Vậy mà các vị bới tung mẹt quả, rồi chọn những quả ngon nhất bỏ vào túi cho mình, không cần biết đến những người mua sau. Người bàn hàng dù bực mình cũng không dám nói vì sợ mất khách, đành nhặt nhạnh bày lại cho đẹp.

Rồi lại có những người ở chợ khiến người mua “kinh hãi” từ thái độ đanh đá, lời nói nghe chướng tai, thậm chí còn thô lỗ mắng “thượng đế” bằng những ngôn từ mà ai nghe cũng thấy xấu hổ.

Những người mua – bán hàng ở chợ đa phần đều là chị em phụ nữ, vậy mà các kiểu đứng ngồi của chị em vào buổi sáng làm cho quý ông nào đi chợ cũng phải “nhức mắt”. Lối ra vào chợ hẹp thế mà một vài thân hình quá khổ ngồi chiếm hết, lại còn để lộ “nội y” khiến cánh đàn ông thấy mà ngại, rồi lại cảnh chen lấn giành lối đi, dù thấy phía trước tắc nghẽn nhưng vẫn bóp còi nhức cả tai, người khác nghe thấy khó chịu, lời qua tiếng lại…

Chợ là nơi mua và bán, nhưng ở đây không chỉ có tiền bạc mà còn phải có văn hóa – đó là văn hóa chợ.

Nguyễn Long