Gặp những du kích bắn máy bay địch ở vùng H9

Đã 48 năm trôi qua kể từ ngày chiến tranh lùi xa để nhường chỗ cho hòa bình và đổi mới. Dù vậy, trong ký ức của những người từng tham gia chiến đấu ở vùng H9 (huyện Krông Bông), hình ảnh về một thời hào hùng thi nhau bắn rơi máy bay địch vẫn còn nguyên vẹn.

Người nữ du kích dũng cảm

Đọc được thông tin về những du kích từng bắn rơi máy bay địch ở vùng H9, trong đó có cả phụ nữ, tôi lần tìm manh mối về nhân vật lịch sử này. Thật may mắn, nữ du kích đó hiện đang sống tại tổ dân phố 6, thị trấn Krông Kmar (huyện Krông Bông). Trong ngôi nhà nhỏ với nhiều cây cối xanh mát bao quanh, bà Nguyễn Thị Hoa (SN 1946) niềm nở tiếp đón khách. Biết chúng tôi muốn tìm hiểu về chuyện bắn rơi máy bay địch, bà Hoa như trở lại thời thanh xuân, ký ức dần hiện về... Năm 1959, bà cùng gia đình từ Quảng Nam vào xã Khuê Ngọc Điền theo diện “dồn dân, lập ấp” của Mỹ - ngụy. Nung nấu ý chí đi theo cách mạng, năm 1965, bà tình nguyện tham gia vào Đội du kích xã Khuê Ngọc Điền.

Bà Nguyễn Thị Hoa (tổ dân phố 6, thị trấn Krông Kmar, huyện Krông Bông) tự hào về những thành tích trong kháng chiến.

Bà Hoa nhớ lại: Giai đoạn 1965 – 1968, địch đánh phá hết sức ác liệt, gây nhiều khó khăn cho hoạt động cách mạng cũng như đời sống, sản xuất của nhân dân trong vùng H9. Trước tình hình đó, lãnh đạo Đảng, chính quyền H9 đã chủ trương và giao cho xã Khuê Ngọc Điền tổ chức lực lượng phục kích tiêu diệt máy bay của địch. Nhận nhiệm vụ, Ban Chỉ huy xã đội Khuê Ngọc Điền đã nghiên cứu kỹ quy luật hoạt động, tổ chức hướng dẫn bắn máy bay địch bằng súng bộ binh và bố trí trận địa bắn máy bay ở bên bờ sông Krông Ana. Khi đó, bà Hoa là một trong số ít những nữ du kích được tham gia huấn luyện. Nhớ lại thời điểm tham gia bắn rơi máy bay, bà Hoa kể rằng, đó là vào khoảng giữa năm 1970, khi đang trực canh gác khu sản xuất của người dân, nghe tiếng máy bay L19 của địch đi do thám, tổ du kích gồm bà và hai đồng chí nam đã dùng súng CKC và Ga-răng để bắn. Chiếc L19 trúng đạn bốc cháy và rơi xuống khu vực buôn Ja, xã Hòa Sơn bây giờ.

Hai lần bắn hạ máy bay

Tiên phong trong phong trào bắn hạ máy bay địch, cũng là người bắn rơi được chiếc máy bay đầu tiên trên trận địa H9, ông Nguyễn Văn Để (SN 1947) ở thôn 6, xã Khuê Ngọc Điền vẫn còn nhớ như in những năm tháng gian khổ trong kháng chiến chống Mỹ.

Tuy tuổi đã cao nhưng ông Nguyễn Văn Để (thôn 6, xã Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông) vẫn nhiệt tình tham gia công tác tại các tổ chức, hội, đoàn thể.

Cũng như nhiều người dân quê gốc Quảng Nam khác, ông Để được đưa vào định cư ở Khuê Ngọc Điền từ năm 1959. Năm 1962, ông tham gia cách mạng với nhiệm vụ rải truyền đơn và vận động người dân. Từ năm 1965 – 1970, ông tham gia Đội du kích xã Khuê Ngọc Điền. Nhớ lại lần đầu tiên bắn rơi máy bay, ông Để kể: Sáng 24/4/1966, một chiếc trực thăng của địch từ đỉnh Chư Yang Sin bay đến, khi máy bay hạ thấp xuống trận địa phục kích của ta, ông lệnh cho cả tổ ba người đồng loạt nổ súng. Chiếc trực thăng bị trúng đạn, lao xuống khu vực gần buôn Tul, xã Yang Mao ngày nay. Trận phục kích thắng lợi đã mở ra phong trào bắn hạ máy bay tầm thấp phát triển rộng rãi trên địa bàn H9 và toàn tỉnh.

Chiếc máy bay thứ hai mà ông Để bắn rơi là chiếc HU1A bay từ hướng thị xã Buôn Ma Thuột đến theo dọc triền núi Chư Yang Sin. Ông còn nhớ đó là ngày 7/6/1968, khi đang mai phục cùng tổ du kích, hai chiếc máy bay của địch bay đến bắn rốc-két vào một số cụm dân cư của ta. Khi địch vào giữa khu mật phục của ta, tổ du kích đồng loạt nổ súng. Ông Để đã dùng súng Ga-răng bắn 3 phát làm một chiếc máy bay trúng đạn rơi xuống buôn Lum, chiếc còn lại hốt hoảng quay về hướng Buôn Ma Thuột. Sau hai lần bắn rơi máy bay, ông Để đã trở thành du kích tiêu biểu bắn máy bay giỏi, được Đảng, chính quyền biểu dương khen thưởng.

Khả Lê