Hồi ức chiến trường của một bác sĩ

Là một trong những bác sĩ đầu tiên của tỉnh Đắk Lắk trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, nay dù tuổi cao, sức yếu song bác sĩ Phạm Du Hà (SN 1941, nguyên Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh) vẫn nhớ như in những kỷ niệm một thời lửa đạn nơi chiến trường…

Xông pha lửa đạn

Bác sĩ Phạm Du Hà sinh ra ở Hoa Lư (tỉnh Ninh Bình). Sau 6 năm theo học tại Trường Đại học Y Hà Nội, năm 1965, ông được điều động vào chiến trường Đắk Lắk và đảm nhận nhiệm vụ Bệnh xá trưởng Bệnh xá H5.

Ông bồi hồi nhớ lại: H5 khi ấy là địa bàn khá rộng (bao gồm các huyện Buôn Đôn, Ea Súp, Cư M’gar và một phần phía Tây thị xã Buôn Hồ ngày nay), có vị trí vô cùng quan trọng. Đây là địa bàn có đường hành lang chiến lược Bắc - Nam của ta đi ngang qua, nên thường xuyên có các cuộc hành quân, trú quân của bộ đội chủ lực; đồng thời, là nơi cất giấu kho tàng, trung chuyển hàng hóa chi viện từ miền Bắc đến chiến trường miền Trung và Nam Bộ. Cũng bởi vị trí đặc biệt này, H5 trở thành một trong những vùng chiến tranh ác liệt nhất của tỉnh Đắk Lắk lúc bấy giờ; địch thường xuyên tập trung lực lượng, phương tiện đánh phá nhằm tiêu diệt phong trào cách mạng, cắt đứt con đường tiếp viện của ta.

Trước ác liệt của chiến tranh, Bệnh xá H5 luôn trong tình trạng quá tải. Để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, "thuyền trưởng" của bệnh xá H5 – bác sĩ Phạm Du Hà đã kiên cường bám đất, bám dân, miệt mài thực hiện công tác khám chữa bệnh cho nhân dân, chăm sóc thương binh. Rất nhiều lần, bác sĩ Hà đứng trước hiểm nguy do địch phục kích, đạn bom oanh tạc đêm ngày. Dẫu vậy, ông vẫn vững tay nghề, tích cực cứu chữa bệnh nhân trong điều kiện thiếu thốn thuốc men, dụng cụ y tế. Cứ thế, đôi tay tài năng của bác sĩ Hà đã cứu chữa hàng trăm thương binh, bệnh nhân, trong đó có nhiều trường hợp nguy kịch, góp phần xây dựng mạng lưới y tế cơ sở vững chắc trong vùng căn cứ cách mạng. Bệnh xá H5 do ông phụ trách vinh dự được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Ba. Riêng ông được lựa chọn thay mặt ngành y tế tham dự Đại hội chiến sĩ thi đua toàn tỉnh năm 1968.

Vợ chồng bác sĩ Phạm Du Hà ôn lại kỷ niệm những năm tháng trên chiến trường.

Sau 7 năm thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn nóng bỏng tiếng súng, năm 1972, ông được điều động về làm nhiệm vụ Ủy viên Ban Thường trực Ban Dân y tỉnh. Khi chuẩn bị cho trận đánh Buôn Ma Thuột năm 1975, ông được giao làm Thường trực Ủy ban Y tế, trở thành một trong những cán bộ đầu ngành y tế của địa phương lúc bấy giờ.

Mối tình trên chiến trường

Lương duyên giữa bác sĩ Phạm Du Hà và vợ là Võ Thị Kim Hoa (SN 1947) đến giữa chiến tranh lửa đạn. Thời điểm ấy, bác sĩ Phạm Du Hà đang là Bệnh xá trưởng Bệnh xá H5; còn cô gái trẻ Võ Thị Kim Hoa sinh sống ngay tại vùng H5, tham gia cách mạng năm 1965, khi mới 18 tuổi.

Nhanh nhẹn và dũng cảm, Võ Thị Kim Hoa được cử đi đào tạo y tá tại tỉnh Phú Yên. Năm 1967, bà về công tác tại Đắk Lắk và được giao phục vụ Bệnh xá H5. Năm 1968, trong lần dẫn bà con buôn làng đi đấu tranh chính trị, khi đi qua ngã ba (nay là ngã ba đường Nguyễn Văn Cừ và đường Nguyễn Chí Thanh) thì bà Hoa bị địch xả súng xối xả. Vừa cõng người bị thương vừa chạy tìm nơi ẩn nấp, bà Hoa bị đạn địch bắn theo, rách toác lưng. Bà được voi cõng đến Bệnh xá để bác sĩ Phạm Du Hà thực hiện phẫu thuật. Cũng từ đây, mối lương duyên của hai người trên chiến trường đạn bom thêm thắm thiết.

Năm 1973, sau khi học xong y sĩ tại Khu 5, bà Hoa trở về chiến trường Đắk Lắk tiếp tục thực hiện nhiệm vụ. Bà Hoa nhớ lại: “Cùng là đồng nghiệp, nhưng rất ít khi được gặp nhau, ông chủ yếu túc trực Bệnh xá, cứu chữa bệnh nhân, nhất là những ca bị thương nặng, còn bà thường xuyên về cơ sở để vừa tham gia phòng, chống dịch bệnh cho người dân vùng căn cứ và vùng tranh chấp, vừa kết hợp tuyên truyền người dân theo cách mạng. Dù vậy, trong lòng hai người luôn có nhau, luôn mong mỏi một ngày được sum vầy”.

Như nguyện ước, năm 1974, hai người chính thức về chung nhà. Đám cưới đầm ấm của họ được tổ chức ngay tại căn cứ cách mạng H9 (nay ở huyện Krông Bông) trong niềm yêu mến, chúc phúc của đồng đội. Niềm vui toàn thắng của đất nước như nhân đôi với vợ chồng bác sĩ Phạm Du Hà khi bà Võ Thị Kim Hoa thai nghén đứa con đầu lòng. Vui, nhưng không quên nhiệm vụ, bà Hoa vẫn vững trọng trách tham gia chiến dịch, vẫn vững tay súng, cùng đồng đội truy bắt địch lẩn trốn…

Sau giải phóng, vợ chồng ông về sinh sống ngay tại phường Tân Thành (TP. Buôn Ma Thuột), gần cơ quan công tác cũ. Bởi từng cùng nhau đi qua thời lửa đạn, nên họ luôn nhắc nhở con cháu trân quý từng khoảnh khắc, niềm vui, hạnh phúc thời bình. Còn với ông bà, trong muôn hạnh phúc của hôm nay luôn có hai người con thành đạt, giỏi giang, nối tiếp nghề nghiệp của mẹ cha là chăm lo sức khỏe cho người bệnh.

Song Quỳnh