Cảnh giác với cơn co giật của trẻ do sốt cao

Co giật do sốt cao là hiện tượng chỉ xảy ra khi nhiệt độ cơ thể tăng lên rất nhanh trong một thời gian ngắn, khi thân nhiệt hạ xuống trẻ sẽ bớt co giật, thường gặp ở trẻ 6 tháng đến 5 tuổi. Hiện tượng co giật rất có hại cho cơ thể và não của trẻ do thiếu ôxy não, nhất là nếu trong cơn co giật kèm theo nôn mửa. Nếu người lớn không biết xử trí kịp thời và đúng cách thì trẻ có thể bị tử vong do tắc nghẽn đường thở vì hít phải chất nôn, hoặc bị viêm phổi nặng do chất nôn từ dạ dày trào ngược lên thực quản và đường thở gây tổn thương ở phổi.

Theo bác sĩ Bùi Văn Hinh, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông – Giáo dục sức khỏe tỉnh, để nhận biết cơn co giật khi trẻ sốt cao, người chăm sóc trẻ cần chú ý: Cơn co giật xuất hiện khi trẻ đang sốt cao trên 39-40^oC, có tính chất lan tỏa toàn thân (hai tay, hai chân, mình và đầu). Sau cơn co giật trẻ sẽ ngủ; nên đánh thức trẻ tỉnh dậy ngay nếu không sẽ rơi vào trạng thái li bì, mê man, hôn mê, gọi hỏi không biết. Ngoài ra nên đặt trẻ nằm nơi bằng phẳng, thoáng mát, yên tĩnh để đề phòng khi co giật trẻ có thể bị ngã hoặc va đập vào vật cứng. Người chăm sóc trẻ nên bình tĩnh, cởi bỏ hết quần áo cho trẻ, nếu không được thì nên nới rộng quần áo, nhất là vùng cổ. Dùng khăn mềm nhúng vào nước ấm, vắt hết nước, lau khô khắp người cho trẻ, nhất là vùng nách, bẹn, trán, lau đi lau lại nhiều lần như thế cho đến khi trẻ hết giật. Vì trẻ co giật không uống được thuốc nên cần nhanh chóng đặt thuốc hạ nhiệt đường hậu môn (viên nhét hậu môn). Đợi khi trẻ ngừng co giật thì lật trẻ nằm nghiêng sang một bên ngay đầu trẻ ở vị trí an toàn, hơi ngửa ra sau để tránh trào ngược dịch nôn trớ của trẻ vào phổi gây nguy hiểm đến tính mạng. Sau đó đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị nguyên nhân, tránh co giật tái phát do sốt cao trở lại.

Trong lúc trẻ đang bị co giật người chăm sóc trẻ không nên chống lại cơn co giật của trẻ bằng cách ghì thật chặt vì có thể sẽ gây tổn thương ở một số bộ phận của cơ thể hoặc có thể làm gãy xương trẻ. Không được cho trẻ ăn, uống bất cứ thứ gì, không cạo gió, giật tóc, lay gọi trẻ… Không được dùng vật cứng để ngang mồm trẻ. Nếu trẻ cắn vào lưỡi cũng không gây nguy hiểm bằng việc đưa vật cứng vào mồm trẻ sẽ làm tổn thương niêm mạc miệng, làm gãy răng, rách lợi trẻ… Không ủ ấm, mặc thêm quần áo cho trẻ mặc dù trong cơn sốt cao trẻ có thể bị rét run, cần phải tìm cách hạ nhiệt nhanh chóng như dùng khăn ấm lau người và làm mát môi trường xung quanh. Đó là biện pháp tốt nhất và an toàn nhất để đề phòng và cắt cơn co giật cho trẻ.

Muốn tránh cho trẻ không bị co giật, ở trẻ em thân nhiệt bình thường nằm trong khoảng 37 - 37,5⁰C, khi lên đến 38⁰C là có sốt. Với mức sốt 38 - 38,5⁰C, cơ thể có thể chịu đựng nhưng khi nhiệt độ cơ thể trên 39 – 40⁰C sẽ gây mất nước và các chất điện giải, gây rối loạn thần kinh và co giật. Cơn co giật do sốt cao ở trẻ nếu đã xảy ra thì rất hay tái phát. Điều này gây nguy hiểm cho tính mạng của trẻ. Khi trẻ bị sốt cần cho uống nhiều nước, cho trẻ bú nhiều hơn. Thường xuyên theo dõi thân nhiệt của trẻ bằng cách đo nhiệt độ khi trẻ sốt. Nếu trẻ có biểu hiện sốt cao cần đưa đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời.

Các bà mẹ không nên chủ quan khi thấy trẻ chỉ hơi hâm hấp sốt mà chưa có biểu hiện gì. Giai đoạn này là rất quan trọng, nếu theo dõi kỹ tình trạng thân nhiệt của trẻ để xử lý kịp thời thì sẽ loại bỏ được nguy cơ lên cơn co giật ở trẻ.

Hồng Vân