Đến với bài thơ hay

Phật và chùa

Phật và chùa ⁽¹⁾

Thác thân vào đá

Phật Bà thiền trong ngôi tháp cổ

Thời gian lay

tháp đổ

thì Phật ngồi với cỏ

Phật ngồi phơi nắng mưa

mắt khép trầm tư

môi hé nở

phảng phất hương nụ cười

bàn tay buông trên lòng thư thả

lặng lẽ nhìn thời gian

Chùa dựng lại

vàng son

Phật vẫn thiền nguyên chỗ

đèn nến lung linh

chạm trổ

trùng trùng vây trước sau

Tam Bảo, Cửu Long, Văn Thù, Bồ Tát…

Phật ngồi trong hương ngát

vẫn ngày xưa:

nụ cười thoảng cặp môi hé nở

và trên lòng, thư thả

bàn tay

những bệ thờ đổi thay

chùa có đổi phật vẫn thiền nguyên chỗ

cỏ lút, vàng son

Ve vuốt nỉ non, ầm ào dậm dọa

bàn tay ngỏ giữa lòng trần thư thả

Bình an…

Vũ Quần Phương

(1) Tượng Phật A Di Đà chùa Phật Tích, Bắc Ninh

“Thác thân vào đá

…

bình an…”

Vũ Quần Phương là nhà thơ quen thuộc với nhiều thế hệ bạn yêu thơ. Năm 2012, ông đã bước sang tuổi 72 với nhiều chiêm nghiệm về cuộc đời.

Đọc “Phật và chùa”, chắc nhiều bạn đọc cùng nhận ra một điều dễ thấy: nhà thơ Vũ Quần Phương không nói về Phật và chùa cụ thể khi miêu tả pho tượng Phật A Di Đà (A Di Đà là tên của một vị Phật được thờ nhiều trong các chùa ở các nước Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản… tượng trưng cho từ bi và trí tuệ, luôn nguyện giúp chúng sinh tái sinh vào cõi cực lạc…) mà là từ miêu tả để nêu lên những suy nghĩ của mình về cách đối nhân xử thế qua các cuộc bể dâu từ những triết thuyết của đạo Phật với các khái niệm “vô thường”, vô ngã”, “Nhân quả”, “luân hồi”…

Nhà thơ đã miêu tả Phật Bà thiền trong hai không gian khác biệt: trong ngôi tháp cổ, ngồi cùng với cỏ, phơi nắng mưa và trong ngôi chùa: “vàng son… đèn nến lung linh/chạm trổ/trùng trùng vây trước sau”.

Hai không gian đối lập trong thế giới hữu hình của cõi trần không làm Phật Bà thay đổi tư thế thiền định. Ở không gian nào thì Ngài cũng “môi hé nở” và bàn tay “thư thả”.

Những thay đổi ngoại cảnh, dù là “phơi nắng mưa” hay là “ngồi trong hương ngát” thì Phật Bà vẫn “thiền nguyên chỗ” vì Ngài đã “Thác thân vào đá”, vào nơi vô thủy vô chung trong cõi vĩnh hằng.

Ngày nay, vào dịp nghỉ lễ, nghỉ tết, nhiều người đến với không gian văn hóa Phật giáo (ngôi chùa) để được tĩnh tâm, tìm lại sự “bình an” của lòng mình sau những ngày lao động vất vả mưu sinh và xử lý những tình huống khó khăn “ve vuốt nỉ non, ầm ào dậm dọa” của cõi chúng sinh…

Chắc rằng, nhà thơ Vũ Quần Phương cũng đã tìm được sự “bình an” của lòng mình khi đến thăm chùa Phật Tích ở Bắc Ninh và ngắm nhìn tượng Phật A Di Đà…

Thế đấy, cái triết lý về lẽ “vô thường”, vô ngã” của nhà Phật cũng vẫn là cái thức ăn của cõi đời vì nó nhắc ta phải nhớ: thế gian này không có cái gì là vĩnh cửu cả, nó luôn sinh ra và mất đi (kể cả cái “tự ngã” – cái tôi cá nhân của mỗi con người). Dù rằng có lúc ta “ngồi với cỏ… phơi nắng mưa” hay ở nơi “vàng son… trong hương ngát” thì hãy giữ lấy “môi hé nở” với cuộc đời và con người và luôn giữ mình “lòng thư thả”.

Trương Tử Kỳ