Kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV

Đảm bảo kinh tế tập thể phát triển năng động, hiệu quả

Sáng 10/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, các đại biểu thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu đồng tình cao với sự cần thiết ban hành Luật Hợp tác xã (sửa đổi) nhằm giúp kinh tế tập thể phát triển, năng động, hiệu quả.

Theo đó, trong thời gian qua, các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân đã tích cực triển khai Luật Hợp tác xã năm 2012, các văn bản hướng dẫn, thi hành Luật và các quyết định của Chính phủ về Chương trình hỗ trợ phát triển hợp tác xã giai đoạn 2015 - 2020, giai đoạn 2021 - 2026; ban hành và tổ chức nhiều chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn

Tuy nhiên, quá trình triển khai còn nhiều hạn chế, hiệu quả chưa cao. Đây cũng là một trong các nguyên nhân khiến nhiều hợp tác xã chưa xây dựng được phương án sản xuất, kinh doanh hiệu quả, chưa chú trọng liên kết theo chuỗi giá trị đầu tư ứng dụng công nghệ cao, còn lúng túng trong tiêu thụ sản phẩm. Nhiều hợp tác xã sản xuất tự phát quy mô nhỏ, chưa gắn với nhu cầu của thị trường, thiếu nhân lực quản trị, thiếu lao động được đào tạo nghề, thiếu vốn sản xuất kinh doanh.

Tỷ lệ hợp tác xã tiếp cận được chính sách hỗ trợ của Nhà nước còn ở mức thấp do nhiều địa phương khó khăn trong bố trí nguồn lực, điều kiện và thủ tục hỗ trợ khá phức tạp, chưa tạo thuận tiện cho hợp tác xã, tổ hợp tác. Một số chính sách hỗ trợ chưa hấp dẫn, chưa bao phủ vốn đến các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ…

Với những hạn chế trên, đại biểu đề nghị Chính phủ, cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát các chính sách hỗ trợ quy định tại chương II, nhất là Điều 19 quy định về những nội dung chính sách, trong đó cần có các chính sách hỗ trợ với ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực quản trị, ứng dụng công nghệ cao trong canh tác và chế biến, ứng dụng kỹ thuật số để truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu, đa dạng hóa sản phẩm và kênh tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu, chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại, cơ chế thúc đẩy, khuyến khích liên kết chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị giữa các tổ chức kinh tế hợp tác và các doanh nghiệp.

Đại biểu tham dự phiên thảo luận. Ảnh: Quochoi.vn

Về chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã, đại biểu khẳng định, đây là nội dung rất quan trọng, đề nghị cần quy định chặt chẽ nhằm hạn chế hỗ trợ theo kiểu “xin – cho” và không loại trừ tình trạng trông chờ, ỷ lại, trục lợi chính sách.

Một số đại biểu cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của chính sách đất đai đối với hợp tác xã; đồng thời đề nghị tiếp tục rà soát, luật hóa cụ thể chính sách đất đai, như: xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức kinh tế tập thể tích tụ đất đai cho sản xuất, kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp để hình thành chuỗi sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông – lâm – ngư nghiệp quy mô lớn, bố trí quỹ đất cho các tổ chức kinh tế tập thể, ưu đãi hợp lý về giá và thời gian cho thuê đất đối với hợp tác xã chuyển đổi và thành lập mới chưa được hỗ trợ thuê đất để đảm bảo sử dụng đất đai có hiệu quả vào nội dung của Luật.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung chính sách ưu tiên nguồn lực hỗ trợ, khuyến khích, tạo điều kiện cho cá nhân, tổ chức vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để phát triển mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã nhằm khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế; đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, giúp đồng bào dân tộc thiểu số sớm vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng và giảm nghèo bền vững.

Đại biểu bấm nút biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Ảnh: Quochoi.vn

Chỉ rõ dự thảo Luật chưa quy định rõ vốn và tài sản không chia là thuộc sở hữu tập thể của hợp tác xã; hợp tác xã có quyền sử dụng, định đoạt trong các giao dịch kinh tế mà chủ thể này xác lập theo quy định của Điều lệ và pháp luật về hợp tác xã, vì vậy đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc quy định vấn đề này vào Luật; quy định rõ về tổ chức có quyền thẩm định giá cũng như việc chuyển nhượng vốn góp giữa thành viên chính thức và thành viên liên kết không góp vốn để trở thành thành viên chính thức; cân nhắc và bổ sung quy định hình thức huy động vốn tín dụng nội bộ trong dự thảo Luật.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị cần phải bổ sung trách nhiệm của UBND các cấp về việc quản lý và phải có định hướng phát triển cho các tổ chức kinh tế hợp tác tại địa phương; quy định tách bạch rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước ở cấp Trung ương và cấp địa phương…

Tại phiên làm việc buổi sáng, Quốc hội cũng đã tiến hành biểu quyết thông qua Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, với 443 đại biểu tán thành, chiếm 88,96%.

Lan Anh (tổng hợp)